دیابت و تیروئید

  • مقالات دیابتی

دیابت و تیروئید

  • دیابت شاپ
  • ۱۴۰۲/۰۷/۰۸

بیماری تیروئید یک بیماری شایع در جامعه است و شیوع آن با افزایش سن بالا می رود ارزیابی عملکرد تیروئید به وسیله ی آزمایشات مدرن امروزی قابل انجام و ارزان است غربالگری اختلالات تیرویید در گروه های پرخطر نظیر نوزادان و افراد مسن ضروری است کم کاری تیرویید شایع ترین اختلال تیروییدی در افراد بالغ و در میان زنان مسن است کم کاری تیرویید معمولا ریشه ی اتوایمیون دارد و به صورت هیپوتیروییدی آتروفیک اولیه یا تیروییدیت هاشیموتو ظاهر می شود نارسایی ثانویه ی تیرویید که بر اثر درمان با ید رادیواکتیو یا جراحی تیرویید ایجاد می شود نیز فرم شایع این بیماری است به ندرت اختلالات هیپوفیزی یا هیپوتیروییدی رنج می برند و تحت درمان با تیروکسین جایگزین هستند در طرف مقابل هیپرتیروییدی رنج می برند و تحت درمان با تیروکسین جایگزین هستند در طرف مقابل هیپرتیروییدیسم کمتر شایع است و نسبت شیوع آن در زنان نسبت به مردان 9 به 1 است بیماری گریوز عمده ترین علت آن است که جوانان بالغ را تحت تاثیر قرار می دهد گواتر سمی مولتی ندولار بر گروه های سنی مسن تر تاثیر می گذارد بیماران دیابتی در مقایسه با جمعیت سالم جامعه بیشتر به اختلالات تیروییدی مبتلا می شوند زیرا بیمارانی که به بیماری اتوایمیون یک ارگان خاص مبتلا هستند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سایر اختلالات اتوایمیون  قرار دارند اختلالات تیرویید در میان جنس مونث بیشتر از مذکر دیده می شود به همین علت تعجب آور نیست که 30 درصد از زنان مبتلا به دیابت نوع 1 به بیماری تیرویید مبتلا هستند میزان ابتلا بهالتهاب تیرویید بعد از زایمان در میان بیماران دیابتی سه برابر زنان غیر دیابتی است

جایگزینی ید با نمک دریا ممنوع

کم‌کاری تیروئید علل مختلفی دارد. در برخی از نقاط دنیا به علت کمبود شدید ید ایجاد می‌شود، اما در کشور ما به واسطه مصرف نمک یددار این مشکل وجود ندارد. دکتر خوش‌نیت ادامه می‌دهد: تبلیغات درباره استفاده از نمک دریا به جای نمک یددار کاملا اشتباه است. وقتی نمک یددار نداشتیم، گواتر بخصوص گواترهای گره‌ای بسیار شایع بود و با عوارض کمبود ید و عقب‌ماندگی‌های ذهنی مواجه بودیم. ید برای ساخت هورمون‌های تیروئید یک عنصر اصلی است و تا وقتی ید نباشد، هورمون‌های تیروئید ساخته نمی‌شوند به گفته این فوق‌تخصص غدد و متابولیسم، اگر هورمون‌های تیروئید ساخته نشوند، کم‌کاری تیروئید بروز می‌کند. در کمبودهای خفیف تا متوسط، ابتدا تیروئید بزرگ می‌شود تا ید بیشتری از خون جذب کند. در این مرحله گواتر یا همان غم باد قدیم ایجاد می‌شود.در صورتی که کمبود ید شدید و مزمن شود، تیروئید نمی‌تواند هورمون به اندازه کافی بسازد و کم‌کاری تیروئید ایجاد می‌شود

علایم اختلال در غده تیرویید

اشتراک بعضی از علائم کم‌کاری تیروئید با دیابت و سایر بیماری‌ها باعث می‌شود بیماران دیابتی در مراحل اولیه متوجه بروز مشکل نشوند. مثلا ورم و پف‌آلودگی ناشی از کم‌کاری تیروئید گاهی با بیماری کلیوی اشتباه گرفته شود گرفتگی عضلانی، یبوست، خشکی پوست و مو، شکنندگی ناخن‌ها، ریزش مو، احساس سرما، افسردگی، بی‌حالی، افزایش فشار خون، کاهش ضربان قلب، اختلال در عادت ماهانه، افزایش وزن و نوسان قند خون دیگر علائم کم‌کاری تیروئید است در پرکاری تیروئید معمولا فرد به‌‌رغم اشتهای خوب لاغر می‌شود و با علائمی همچون گرما، لرزش دست، تحریک‌پذیری، بی‌قراری، پرخاشگری، اجابت مزاج‌های مکرر، فشار خون بالا و اختلال در عادت‌ماهانه مواجه است

بیماری تیرویید و قندخون

غده ی تیروئید شما و هورمون های تیروئیدی نقش مهمی در بسیاری از فرآیند های زیستی بدن شما مانند رشد و متابولیسم دارند. به دلیل این که بیماری تیروئید در متابولیسم ها اختلال ایجاد می کند، می تواند برای قند خون شما هم خطر محسوب شود. این بیماری ریسک ابتلا به دیابت را افزایش می دهد و در صورتی که هم اکنون دیابت دارید، کنترل سطح قند خون را برای شما سخت تر می کند هایپرتیروئیدیسم، که پرکاری تیروئید هم نامیده می شود، و هایپوتیروئیدیسم، که کم کاری تیروئید هم نامیده می شود، هردو با هایپرگلایسمی (افزایش قند خون) خفیف همراه هستند ممکن است شما متوجه علائم هایپرگلایسمی ناشی از تیروئید نشوید زیرا هورمون انسولین میزان قند خون را تا سطح بهینه تنظیم می کند باور ها بر این است که میزان قند خون بالا در دراز مدت ناشی از بیماری تیروئید ممکن است باعث ابتلا به سندرم متابولیک، یک حالت پیش دیابتی شود. سندرم متابولیک درمان نشده می تواند باعث ابتلا به دیابت نوع دو شود

بیماری تیرویید و انسولین

دیابت می تواند باعث تغییراتی در سطح هورمون های تیروئیدی شود. انسولین از عملکرد هورمون های تیروئیدی در بعضی از بافت های بدن تقلید می کند که تولید هورمون های تیروئیدی را کاهش می دهد. اما عملکرد انسولین در جهت مخالف هورمون های تیروئیدی در سایر بافت ها است که سطح هورمون تیروئیدی را افزایش می دهد انسولین بیش از حد یا کمبود آن، می تواند باعث ایجاد تغییر در تولید و فعالیت هورمون تیروئید شود از طرف دیگر، تغییرات متابولیک بیماری تیروئید می تواند در تاثیر انسولین تداخل ایجاد کند، خواه اندوژن باشد (به وسیله ی بدن شما تولید شده است) یا یک داروی تزریقی برای دیابت است هایپر تیروئیدیسم متابولیسم را افزایش می دهد و می تواند باعث شود تا انسولین در بدن زودتر از حد معمول مصرف شود. بعضی از افراد دارای دیابت نوع یک که در آن ها هایپرتیروئیدیسم تشخیص داده شده است، ممکن است نیاز داشته باشند تا دوز بیش تری از انسولین را تا زمان ثبات هورمون های تیروئیدی مصرف کنند زمانی که متابولیسم در هایپوتیروئیدیسم کاهش یافته است، انسولین ممکن است مدت زمان بیش تری در بدن اثر کند که ریسک هایپوگلایسمی (کاهش سطح قند خون) را افزایش می دهد. هایپوتیروئیدیسم با افزایش حساسیت به انسولین هم همراه است که می تواند باعث هایپوگلایسمی شود مهم است که در صورت لزوم در مورد کلیه تنظیمات مصرف انسولین تجویز شده با پزشک خود صحبت کنید

پیش گیری و مدیریت

 اگر قبلاً به بیماری تیروئید یا دیابت مبتلا شده باشید، کنترل وزن یکی از موثرترین روش های پیش گیری از بیماری دیگر محسوب می شود کنترل سطح گلوکز و هورمون تیروئید می تواند در جلوگیری از دیابت در صورت ابتلا به بیماری تیروئید کمک کند و حفظ سطح بهینه گلوکز در صورت ابتلا به دیابت، احتمال ابتلا به بیماری تیروئید را کاهش می دهد اگر مقاومت به انسولین دارید یا بدن شما انسولین کم تولید می کند، بیماری تیروئید می تواند سطح قند خون شما را نسبت به حد معمول دارای نوسان کند و مدیریت آن سخت تر شود. کنترل بهینه سطح هورمون تیروئید و سطح گلوکز با دارو و رژیم غذایی برای جلوگیری از عوارض طولانی مدت این دو بیماری بسیار مهم است

به طور خلاصه اختلال عملکرد تیرویید در میان افراد دیابتی شایع است و سبب بروز اختلالات متابولیکی قابل توجهی می شود بنابراین غربالگری منظم برای اختلالات تیروییدی در همه ی بیماران دیابتی این امکان را ایجاد می کند که در مراحل اولیه به درمان اختلال تیرویید تحت بالینی پرداخته شود انجام آزمایش غربالگری ایمونواسی TSH  توصیه می شود در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 تعیین وجود آنتی بادی ضد TPO  کمک بزرگی برای تشخیص بیماری است چنانچه آنتی بادی ضد TPO  وجود داشته باشد غربالگری سالانه ی TSH توصیه می شود در غیر این صورت سنجش TSH  هر 2 تا 3 سال یکبار باید انجام شود در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 سنجش TSH  باید در هنگام تشخیص انجام گیرد و پس از آن هر 5 سال یک بار تکرار شود توجه کنید داروهایی نظیر وارفارین ، دوپامین و تیرویید می توانند بر روی عملکرد داروهای تیرویید تاثیر گذارند به همین علت پزشک خود را از همه ی انواع داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید مطللع نمایید

  • رنگ

  • حالت

  • نوع