سوم دسامبر مصادف با ۱۲ آذر از سال ۱۹۹۲ و از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی معلولین اعلام شده است. بیش از پانصد میلیون نفر به دلیل نقص در سیستم مغزی، جسمی و حسی از معلولیت رنج میبرند.منشور سازمان ملل روز معلولان را برخاسته از نیازهای افرادی می داند که به رغم محدودیتهای حسی و حرکتی باید مانند دیگران از امکانات رفاهی و اجتماعی برخوردار شوند؛ طبق این منشور معلولین نیز صرف نظر ازعلت، کیفیت، و حدت نقص و ناتوانیشان، دارای همان حقوق اساسی هستند که سایر هموطنان هم سنشان از آنها برخوردارند. حق برخورداری از یک زندگی دلپذیر وحتی المقدور عادی، در راس این حقوق قراردارد، حق بهره مندی از خدمات آموزش و پرورش، بهداشت، مسکن، اشتغال، امکانات تفریحی، حقوق مدنی، سیاسی و حفظ حیثیت انسانی معلولین، حق ذاتی آنهاست.هدف از نامگذاری سوم دسامبر با عنوان روز جهانی معلولین افزایش آگاهی عمومی، درک و پذیرش افراد دارای معلولیت و تجلیل از دستاوردها و مشارکتهای آنها است.
کم توان یا معلول به کسی گفته میشود که به علت نقص جسمی یا ذهنی (چه مادرزاد وچه غیر آن) اختلال مستمر و قابل توجهی در سلامت و کارآمدی عمومی وی ایجاد شده و تا حدی یا به کلی ازتامین ضرورتهای زندگی عادی فردی یا اجتماعی ناتوان است.
معلولیتها بر حسب امکانات بازتوانی و ترمیمی و نتایج اجتماعی در چهار گروه عمده طبقهبندی می شوند و هر کدام از این گروه ها شامل معلولیتهای متعدد و متنوع می باشند:
به فرد و نیازهایش توجه کنید: باید به آنها توجه داشته باشید تا متوجه شوید که آیا از نظر جسمی و یا احساسی احتیاج به کمک دارند؟ با توجه به سن، نوع معلولیت و میزان دریافت مراقبت از طرف دیگران، میزان کمک شما نیز متفاوت خواهد بود.
ارائه کمکهایی مبتنی بر نیاز شخص: ارائه کمک بستگی به نوع معلولیت شخص دارد. کمک شما می تواند بصورت فیزیکی و یا احساسی باشد، نباید در کمک کردن اصرار کنید و اگر می گویند کاری را خودشان میتوانند انجام دهند بگذارید انجام دهند.
پاسخ به درخواست کمک فرد و پشتیبانی مناسب: اگر فرد از شما کمکی خواست مودب و مهربان باشید وهنگام کمک کردن و صحبت با وی باید خوشحال و مشتاق به نظر برسید. در جواب درخواست آنها هچیزی نگویید که باعث شود آنها احساس بدی نسبت به معلولیتشان داشته باشند.
هر گونه تجهیزات خاصی را که ممکن است احتیاج داشته باشند فراهم کنید: برای فراهم کردن تجهیزات خاصی که آنها نیاز دارند تلاش کنید. برای کمک های مالی می توانید از بیمه خدمات درمانی و یا انجمن های خیریه استفاده کنید.
اثبات (نشان دادن) عشق و علاقه: یکی از کارهایی که هنگام کمک به فرد معلول باید انجام دهید اثبات علاقهتان به وی است. معلولیت او را بپذیرید و به او به عنوان شخصی با نیازها و چالشهای خاص بنگرید.
دورهمیهای خانوادگیتان را متفکرانه برنامه ریزی کنید: هر برنامهای داشتید باید معلولیت شخص را در نظر بگیرید.، مثلا اگر شخص کمتوان جسمی است فعالیتی را انتخاب کنید که حرکت زیادی لازم نداشته باشد.
صبر و شکیبایی خود را افزایش دهید: صبر برای کسانی که با افراد معلول سروکار دارند یک ضرورت مهم است. چون بعضی از افراد معلول (مثل همهی افراد دیگر) ممکن است معنای پشتیبانی شما را درک نکنند.
از فرد معلول راجع به نیازهایش سوال کنید: از فرد بپرسید به چه چیزی احتیاج دارد. گاهی ممکن است فرد برای درخواست کمک خجالت بکشد و یا اصلا نداند درخواستش را چگونه بیان کند. به فرد اطمینان دهید و بگویید: هر وقت به کمک احتیاج داشتید روی من حساب کنید.