بی شک یکی از مهم ترین و پر استرس ترین دوران ها برای هر یک از زنان، دوران بارداری و حاملگی می باشد، از این رو آگاهی داشتن از شرایط مختلف در این دوران مهم و حیاتی می تواند از استرس ها بکاهد.
یکی از این استرس ها می تواند مربوط به عارضه ناآشنای دیابت بارداری یا دیابت حاملگی باشد. علاوه بر افزایش آسیب ها و لطمه به جنین، و میزان بالای مرگ و میر قبل از زایمان، فرزندان مادران دیابتی با خطر افزایش بیماریهای متعدد در مقایسه با گروهی از بیماران کنترل شده و نرمال مواجه هستند. از 157 مورد بارداری در 48 زن دیابتی، 6 نوزاد ناهنجار و غیر طبیعی بودند. که وقوع 3.8 درصدی همه بارداری ها و 7.6 درصدی 79 بچه ی سالم را در بر می گیرد. در بررسی گروههای کنترل شده، بچه های نجات یافته از مرگ، فقط شامل 0.4 درصد از هر 249 مورد بارداری شدند.
3 مورد از 6 مورد بچه ی نجات یافته از مرگ(سالم) مادران دیابتی با نقص های مادرزادی ، 1 مورد با مشکلات ذهنی و 1 مورد با مشکلات و ناهنجاری تولد و صرع مواجه هستند. از 41 فرزند مادر دیابتی که نارس بوده یا در طی زایمان مردند، 16 مورد بررسی جامع و گسترده ی postmortem را در یافته های موجود در بر داشتند. بیماری غشای هالین ریوی در 8 بیمار، مشکلات و نقص مادرزادی در 3 بیمار، آسیب مغزی در هنگام تولد و در 2 مورد ضایعات قابل مشاهده در 3 مورد باقیمانده نشان داد. این فاکتورها احتمالا مرتبط با افزایش لطمه و آسیب های وارده به جنین و میزان بالاتر مرگ و میر در فرزندان مادران دیابتی می شود که بحث گردیدند.
در ادامه به بررسی دیابت بارداری، عوارض، درمان و پیشگیری آن می پردازیم.
به طور کلی افراد دیابتی و باردار شامل دو گروه عمده هستند که در ادامه به بررسی ان خواهیم پرداخت:
دسته اول شامل افرادی است که پیش از دوران بارداری دارای دیابت باشند که به اصطلاح تخصصی (Pre-Existing-Diabetes) نام دارد که خود آن ها ممکن است دیابت نوع 1 یا دیابت نوع 2 داشته باشند. دسته بندی شامل دیابت بارداری است که به اصلاح تخصصی (Diabetes Gestational) نام دارد که اولین بار در در طی حاملگی (دوران بارداری) تشخیص داده می شود و در اکثر مواقع از دیابت نوع 2 است.
انسولین، هورمونی است که در پانکراس یا همان لوزالمعده تولید می شود و کار اصلی آن تنظیم قند خون می باشد. دیابت باردرای زمانی اتفاق می افتد که هورمون های ضد انسولین که از جفت ترشح می شوند نمی گذارند بدن تنظیماتش را طوری انجام که جلوی افزایش قند خونی که در بارداری اتفاق می افتد بگیرد.
بعد از این که مقدار قند خون مادر باردار افزایش پیدا کند نشانه های دیابت بارداری آرام ارام خود را نشان می دهند که اگر به مراقبت از آن نپرردازیم ممکن است به مواردی همچون اعصاب، اندام های بدن و رگ های خونی آسیب برساند. هرچند دیابت بارداری پس از به دنیا آمدن جنین از بین می رود اما توجه به نشانه ها و شناخت بهتر این بیماری و پیشگیری و درمان آن عاقلانه به نظر می رسد.
تمام بانوان باردار می بایست در ماه های 6 یا 7 که همان هفته های 24 تا 28 بارداری است از نظر عارضه بررسی شوند. اما زنان با احتمال خطر بالاتر برای ابتلا باید زودتر از این زمان مورد ارزیابی پزشک معتمد قرار گیرند.
نحوه تشخیص این نوع دیابت بدین صورت است که پزشک آزمایش تحمل گلوکز درخواست می کند. بدین ترتیب مشخص می شود قند خون شما به دنبال مصرف یک ماده ی شیرین چقدر افزایش می یابد و قند خون شما در چه محدوده ای قرار دارد. در صورتی که حداقل یکی از نتایج آزمایش قند خون غیر طبیعی باشد، تشخیص دیابت بارداری قطعی و مراجعه به پزشک و انجام اقدام لازم ضروری است. توصیه می گردد تست دیابت را 6 تا 12 هفته پس از زایمان بگیرید و پس از آن هر 1 تا 3 سال این تست را تکرار کنید تا از سلامت کامل خود مطلع شوید.
در اکثر اوقات دیابت بارداری پس از زایمان مادر از بین می رود، اما اگر پس از زایمان در آن ها باقی بماند به آن دیابت نوع 2 گفته می شود. در برخی از مواقع حتی اگر دیابت پس از زایمان از بین برود، نیمی از زنانی که به دیابت حاملگی مبتلا بودند در آینده به دیابت نوع 2 دچار می شوند.
برای زنی که مبتلا به دیابت بارداری است رعایت نکاتی همچون ورزش منظم، رژیم غذایی سالم الزامی است تا از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کنند یا آن ها را به تاخیر بیندازند.
غالبا دیابت حاملگی از طریق خوردن غذاهای سالم و ورزش منظم قابل کنترل است.اما طبق شواهد علمی دریافت کلسیم به مقدار کافی در دوران بارداری می تواند نقش موثری در درمان و پیشگیری از این بیماری داشته باشد.
در حالت عادی آشامیدن آب امری بسیار طبیعی است اما تشنگی بیش از حد می تواند یکی از نشانه های خطرناک دیابت بارداری باشد که باید ان را جدی بگیریم. حتی اگر غذای تند یا شوری هم نخورده باشید امکان دارد که در هفته های ورود به سه ماهه سوم بارداری این علامت را تجربه کرده باشید. در نظر داشته باشید که تکرار نوشیدن آب باید به دور از عواملی چون گرما و عرق کردن بیش از حد سنجیده شود.
از دلایل ادرار پیاپی مصرف زیاد مایعات است در چنین شرایطی کلیه ها تلاش می کنند قند خونتان را کاهش دهند. بهتر است این مورد مهم را با پزشک متخصص خود در جریان بگذارید و ممکن است که از نظر پزشک امری طبیعی باشد. در نتیجه اگر این سه مورد (تشنگی زیاد، خشکی دهان و دفع ادرار غیر معمول) را در کنار یکدیگر قرار دهیم می توانیم این گونه برداشت کنیم از عوامل مهم ابتلا به دیابت بارداری است.
از موارد دیگر می توانیم به خستگی و بی حالی، حالت تهوع، عفونت های پوستی و تاری اشاره کنیم.
