در بدن انسان به هنگام حرکت مفاصل، بافت هایی مانند تاندون ها، لیگامان ها، عضلات و پوست بر روی استخوان حرکت می کنند. بورس ها (bursae) ، کیسه های کوچک و حاوی مایع می باشند که اطراف استخوان ها قرار داشته و مانند بالشتک عمل کرده و لغزش سطوح بر روی یکدیگر را تسهیل می نمایند.
بیش از 140 بورس در بدن انسان وجود دارد، که هر یک مانند بالشتکی کوچک حاوی مقداری مایع بوده و بین استخوان و بافت های نرم قرار گرفته اند. هر بورس از یک پوشش به نام غشاء سینویال تشکیل شده است که به صورت یک لایه نازک بوده و سلول های آن، مایع داخل بورس که مایع سینویال نام دارد را می سازند.از جمله مناطقی که بورس ها در آنجا قرار دارند می توان به اطراف مفاصل شانه، آرنج، لگن و زانو اشاره نمود.
بورسیت یک بیماری دردناک نسبتا شایعی است که بیشتر افراد معمولا سعی می کنند آن را به صورت خانگی درمان کنند و فقط در مواقع اورژانسی و حاد به پزشک مراجعه می کنند.در بدن انسان بیش از 150 کیسه بورس وجود دارد که در اطراف مفاصل، استخوان ها، تاندون ها و عضلات قرار گرفته اند و به روان شدن و حرکت آسان مفاصل و استخوان ها کمک می کنند. این کیسه ها حاوی سلول های سینو ویال هستند.این سلول ها نوعی ماده روان کننده ترشح می کنند که باعث کاهش میزان اصطکاک بین مفاصل می شود و به آسان تر حرکت کردن آن ها کمک می کند.در صورتی که فرد دچار بورسیت یا التهاب کیسه های بورس شود، نمی تواند به راحتی حرکت کند و در صورت حرکت یا فشار، احساس درد می کند.
عواملی مثل: کار کردن زیاد، آسیب دیدگی های شدید و گاهی عفونت ناشی از نقرس یا آرتریت روماتوئید ممکن است باعث التهاب بورس ها شوند. آرنج تنیس بازان (بورسیت آرنج، در اثر بازی مداوم تنیس) نیز یکی از انواع این بیماری می باشد.
افراد مبتلا به این بیماری، در محل التهاب احساس درد و ناراحتی می کنند. هر کدام از بورس ها در بدن، امکان آسیب دیدگی دارند؛ اما احتمال ایجاد آن در برخی از نقاط بدن بیشتر است. مثل:
اگر بورسیت در ناحیه زانو ایجاد شود، اصطلاحا به آن «زانوی روحانی یا زانوی خدمتکاران» می گویند؛ اما اگر در آرنج رخ دهد، اصطلاحا به آن «آرنج تنیس بازان» گفته می شود.
فردی که دچار بورسیت شده ممکن است یک یا چند تا از علائم زیر را مشاهده کند:
اگر بورسیت در اثر عفونت ایجاد شود، به آن «بورسیت سپتیک» می گویند. چنین بیمارانی ممکن است دچار علائم زیر را هم شوند:
عواملی مثل: ضربه خوردن، عفونت یا مشکلات قبلی، ممکن است باعث بروز بورسیت شوند.
ضربه
ضربه خوردن و آسیب دیدن باعث تحریک شدن بافت داخلی کیسه های بورس می شود. طبق نظر پزشکان، بورسیت ناشی از ضربه و جراحت، معمولا مدتی طول می کشد تا علائم خود را نشان می دهد.در صورتی که مفاصل، تاندون ها و ماهیچه های اطراف بورس های آسیب دیده معمولا بیش از حد استفاده شوند یا انجام حرکات زیاد و مداوم ممکن است باعث بروز چنین آسیب هایی شود.
آرنج تنیس بازان
بورسیت یکی از مشکلات شایع بین بازیکنان تنیس و گلف بازان است. خم شدن مدوام آرنج و زانو باعث بروز آسیب و التهاب بورس ها می شود.
عفونت
عفونت هایی که منجر به این بیماری می شوند، معمولا در کیسه های بورس نزدیک پوست به وجود می آیند. مثلا: بورسیت آرنج، زیرا ایجاد خراش روی پوست فرصت خوبی برای ورود باکتری ها به بدن و ایجاد عفونت است.افراد سالم کمتر دچار چنین عفونت هایی می شوند؛ اما افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند؛ مثل افراد دیابتی، مبتلایان به ایدز و اچ آی وی، بیماران سرطانی که شیمی درمانی می کنند. همچنین افرادی که استروئید و الکل مصرف می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت و التهاب بورس ها قرار دارند.
بیماری های خاص
افرادی که بیماری خاصی مثل: نقرس، آرتریت روماتوئید و اسکلرودرمی دارند، کریستال هایی در داخل کیسه های بورس آن ها تشکیل می شود که بورس را تحریک کرده و منجر به التهاب و تورم آن می شود.
برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا ناحیه آسیب دیده را معاینه می کند و سپس سوالاتی را در مورد فعالیت های فیزیکی از فرد بیمار می پرسد.گر دمای بدن بیمار بیش از حد زیاد باشد یا تب کند، ممکن است پزشک مقداری از مایع اطراف بورس در ناحیه آسیب دیده را برای انجام آزمایش خارج و سپس آن را از نظر میزان عفونت و یا کریستال های داخلش آزمایش کند.
در موارد شدید تر و زمانی که روش های گفته شده نتیجه ای ندهند، پزشک آزمایشات بیشتری را تجویز می کند تا از بروز خطرات دیگر، جلوگیری کند. آزمایشاتی مثل:
با رعایت نکات زیر می توانید تا حد زیادی از بروز بورسیت جلوگیری کنید.
در بیشتر مواقع می توان بورسیت را در خانه، با مشورت دکتر داروساز و انجام چند تکنیک خانگی درمان کرد. در اینجا برخی از این روش ها اشاره شده است:
بسیاری از افراد سعی می کنند تا این بیماری را به صورت خانگی درمان کنند؛ اما اگر علائم بیماری تان شدید و خطرناک باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
بیمارانی که به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند به دلیل رعایت نکردن برنامه غذایی در بیشتر موارد با اضافه وزن بالایی همراه هستند. دیابت نوع ۲ اگرچه به صورت مستقیم باعث آسیب مفاصل نمی‌شود اما افزایش وزن ناشی از دیابت به صورت مستقیم باعث فشار شدید در ناحیه مفاصل و ساییدگی استخوان‌ها میشود. اضافه وزن عاملی است که باعث بروز انواع بیماری آرتروز، دیابت و… میشود. تنها راه برای جلوگیری از ایجاد درد در مفاصل زانو، کنترل وزن است. بیماران دیابتی باید تحت نظر پزشک قرار بگیرند. این بیماران باید وزن خود را از طریق انجام ورزش و رعایت برنامه غذایی تا حدودی کاهش دهند تا فشار کمتری بر مفاصل زانو وارد شود.
