هموگلوبین به گلبول های قرمز خون در حمل اکسیژن از ریه ها به تمام اندام های بدن کمک می کند. ابتلا به کم خونی که به آن هموگلوبین پایین نیز گفته می شود، می تواند باعث احساس خستگی و ضعف شود. انواع مختلفی از کم خونی وجود دارد که هر کدام علت خاص خود را دارند. کم خونی می تواند موقت یا طولانی مدت باشد و از خفیف تا شدید متغیر باشد همچنین می تواند مادرزادی یا اکتسابی باشد. در بیشتر موارد، کم خونی بیش از یک علت دارد. علائم و نشانه‌های کم‌خونی بسته به علت کم خونی متفاوت است. در برخی از موارد ممکن است هنگام مراجعه‌ی فرد برای بررسی بیماری‌های دیگر، به وجود کم‌خونی پی برده شود.
انواع مختلف کم خونی دلایل مختلفی دارند که عبارتند از:
این نوع شایع‌ترین نوع کم‌خونی است که در اثر کمبود آهن ایجاد می‌شود. مغز استخوان برای ساختن هموگلوبین به آهن نیاز دارد. بدون آهن کافی، بدن نمی‌تواند هموگلوبین کافی برای گلبول‌های قرمز تولید کند. بدون مکمل آهن، این نوع کم‌خونی در بسیاری از زنان باردار رخ می‌دهد؛ همچنین به دلیل از دست دادن خون، مانند خونریزی شدید قاعدگی، زخم، سرطان و استفاده منظم از برخی از داروهای مسکن بدون نسخه، به خصوص آسپرین که می‌تواند باعث التهاب جداره معده و در نتیجه از دست دادن خون شود، ایجاد می‌شود.
علاوه بر آهن، بدن به فولات و ویتامین B-۱۲ نیاز دارد تا سلول‌های قرمز خون را به میزان کافی تولید کند. رژیم غذایی فاقد این مواد و سایر مواد مغذی اصلی می‌تواند باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز شود. همچنین، برخی از افرادی که به میزان کافی B۱۲ مصرف می‌کنند اما قادر به جذب آن نیستند، به نوعی از کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین به نام کم‌خونی پرنشیوز مبتلا می‌شوند.
برخی از بیماری‌ها مانند ایدز، آرتریت روماتوئید، بیماری‌های کلیوی، بیماری کرون و سایر بیماری‌های التهابی حاد یا مزمن می‌توانند در تولید گلبول های قرمز خون تداخل ایجاد کنند.
این کم‌خونی نادر و تهدید کننده زندگی زمانی اتفاق می‌افتد که مغز استخوان به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نکند دلایل ایجاد این کم‌خونی شامل عفونت‌ها، داروهای خاص، بیماری های خود ایمنی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی است.
انواع بیماری‌ها مانند سرطان خون و میلوفیبروز می‌توانند با تأثیر بر تولید خون در مغز استخوان باعث کم‌خونی شوند. اثرات این نوع سرطان و اختلالات شبه سرطان از خفیف تا حالات تهدید کننده‌ی زندگی متفاوت است.
این گروه از کم‌خونی ها زمانی ایجاد می‌شوند که گلبول‌های قرمز سریع‌تر از حد معمول تخریب شوند. برخی بیماری‌های خونی تخریب گلبول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهند این نوع کم خونی ممکن است ارثی باشد.
این بیماری ارثی، نوعی کم خونی همولیتیک است. علت آن نوعی نقص در هموگلوبین است که در آن سلول‌های قرمز خون به شکل غیرطبیعی هلال (داس) در می‌آیند. این گلبول‌های نامنظم خون، سریع‌تر از موعد از بین می‌روند و در نتیجه کمبود مزمن گلبول‌های قرمز ایجاد می‌شود.
این عوامل شما را در معرض افزایش خطر کم‌خونی قرار می‌دهد:
رژیم غذایی که به طور مداوم فاقد آهن ، ویتامین B۱۲ و فولات باشد ، خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهد.
داشتن یک اختلال روده‌ای که بر جذب مواد مغذی در روده کوچک تأثیر می‌گذارد مانند بیماری کرون و بیماری سلیاک شما را در معرض خطر کم‌خونی قرار می‌دهد.
زنانی که یائسه نشده اند بیشتر از مردان و زنان یائسه در معرض خطر کم‌خونی فقر آهن هستند. قاعدگی باعث از بین رفتن گلبول‌های قرمز خون می‌شود.
باردارانی که از مولتی ویتامین همراه با اسیدفولیک و آهن استفاده نمی‌کنند، در معرض خطر کم‌خونی قرار دارند.
اگر فرد به سرطان، نارسایی کلیه، دیابت یا بیماری مزمن دیگری مبتلا باشد، ممکن است در معرض کم‌خونی بیماری مزمن باشد. این شرایط می‌تواند منجر به کمبود گلبول‌های قرمز خون شود. از دست دادن خون، آهسته و مزمن، از زخم یا منبع دیگر در بدن می‌تواند ذخیره آهن بدن را تخلیه کند و منجر به کم‌خونی فقر آهن شود.
اگر خانواده‌ی فردی سابقه‌ی کم‌خونی ارثی مانند کم‌خونی سلول داسی شکل داشته باشد، ممکن است آن فرد هم در معرض خطر ابتلا به این بیماری باشد.
سابقه‌ی برخی از عفونت‌ها، بیماری‌های خون و اختلالات خود ایمنی خطر ابتلا به کم‌خونی را افزایش می‌دهند.اعتیاد به الکل، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی و استفاده از برخی داروها می‌تواند بر تولید گلبول‌های قرمز تأثیر بگذارد و منجر به کم خونی شود.
مهم‌ترین علائم و نشانه‌هاي كم خوني شامل موارد زیر مي باشد:
