آیا سن عامل بیماری دیابت است؟
دیابت یکی از بیماری‌های مزمن متابولیک است که در تمام سنین دیده می‌شود؛ اما نقش سن در ابتلا به این بیماری بسیار مهم و انکارناپذیر است. بسیاری از تحقیقات نشان داده‌اند که با افزایش سن، احتمال بروز دیابت به‌ویژه دیابت نوع ۲ بیشتر می‌شود. سالمندان در معرض خطر بالاتری قرار دارند زیرا ترکیبی از عوامل مانند مقاومت به انسولین، تغییرات هورمونی، کاهش فعالیت بدنی و افزایش وزن در این گروه سنی شایع‌تر است. اما آیا می‌توان گفت آیا سن عامل بیماری دیابت است؟ یا عوامل دیگری نیز دخیل هستند؟ در ادامه به بررسی کامل این موضوع می‌پردازیم.
شیوع دیابت در سالمندان؛ آمارها چه می‌گویند؟
براساس جدیدترین داده‌های نظارتی، شیوع دیابت در افراد مسن در ایالات متحده با توجه به معیارهای تشخیصی مورد استفاده از ۲۲ تا ۳۳ درصد متغیر است. جمع شدن مقدار زیاد گلوکز در خون بعد از خوردن غذا یک ویژگی بارز دیابت نوع ۲ در افراد مسن است. متأسفانه، یک سوم افراد مسن مبتلا به دیابت تشخیص داده نمی‌شوند.
اپیدمی دیابت نوع ۲ با افزایش میزان اضافه وزن و چاقی ارتباط دارد، اما پیش‌بینی‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) نشان می‌دهد که در ۲۰ سال آینده، به دلیل افزایش جمعیت سالمندان در جهان، حتی اگر میزان بروز دیابت کاهش یابد، شیوع آن دو برابر می‌شود. همچنین پیش‌بینی‌های دیگر نشان می‌دهد که تعداد موارد تشخیص دیابت در افراد بالای ۶۵ سال بین ۴.۵ تا ۴ برابر (در مقایسه با ۳ برابر کل جمعیت) بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۵۰ افزایش خواهد یافت.
ارتباط افزایش سن و بروز دیابت
میزان ابتلا به دیابت با افزایش سن تا حدود ۶۵ سالگی بیشتر می‌شود، پس از آن به نظر می‌رسد که هم میزان بروز و هم شدت بیماری کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه، افراد مسن مبتلا به دیابت یا ممکن است دچار دیابت حادثه‌ای (بعد از ۶۵ سالگی تشخیص داده شوند) یا دیابت طولانی‌مدت با شروع در میانسالی یا زودتر از آن را تجربه کنند.
عوارض دیابت در سالمندان
افراد مسن مبتلا به دیابت بیش از سایر گروه‌ها در معرض عوارضی همچون:
هستند. همچنین مرگ‌ومیر ناشی از بحران‌های قند خون در سالمندان به‌ویژه افراد زیر ۷۵ سال بسیار بیشتر گزارش شده است.
چرا سالمندان بیشتر در معرض دیابت نوع ۲ هستند؟
سالمندان به دلیل اثرات ترکیبی افزایش مقاومت به انسولین و اختلال در عملکرد لوزالمعده در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارند. مقاومت به انسولین وابسته به سن، در درجه اول با چاقی و بی‌تحرکی فیزیکی مرتبط است.
عوامل افزایش خطر ابتلا به دیابت در سنین بالا
۱. عدم تحرک
فعالیت بدنی کم یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به دیابت در سالمندان است. ورزش منظم کمک می‌کند گلوکز بیشتری در سلول‌ها سوزانده شود و از تجمع آن در خون جلوگیری گردد.
۲. ژنتیک و سابقه خانوادگی
سابقه دیابت در بستگان نزدیک می‌تواند شانس ابتلا را در سنین بالا افزایش دهد. ترکیب ژنتیک و سبک زندگی ناسالم، احتمال بروز دیابت را چند برابر می‌کند.
۳. کیفیت خواب
کمبود خواب یا اختلال در چرخه خواب سالمندان یکی دیگر از عوامل مؤثر بر افزایش قند خون است. تحقیقات نشان داده‌اند که خواب بی‌کیفیت می‌تواند حساسیت سلول‌ها به انسولین را کاهش دهد.
۴. اضافه وزن و چاقی
با افزایش سن، سوخت‌وساز بدن کاهش پیدا می‌کند. اگر همراه با آن رژیم غذایی ناسالم و بی‌تحرکی وجود داشته باشد، چاقی رخ می‌دهد. اضافه وزن باعث افزایش مقاومت بدن به انسولین شده و زمینه‌ساز دیابت می‌شود.
نقش سن در بروز دیابت نوع ۱ و نوع ۲
آیا دیابت با افزایش سن درمان می‌شود یا قابل کنترل است؟
دیابت بیماری‌ای نیست که به‌طور کامل درمان شود، اما می‌توان با تغییر سبک زندگی آن را کنترل کرد. رعایت اصول زیر برای سالمندان ضروری است:
آینده دیابت در جهان سالمند
با توجه به روند افزایش جمعیت سالمندان، پیش‌بینی می‌شود که دیابت به یکی از چالش‌های اصلی نظام سلامت در جهان تبدیل شود. مطالعات نشان می‌دهد حتی اگر میزان بروز دیابت در سال‌های آینده کاهش یابد، به دلیل افزایش طول عمر و جمعیت سالمند، شیوع کلی این بیماری افزایش خواهد یافت.
جمع‌بندی
با وجود اینکه سن به‌تنهایی عامل دیابت نیست، اما یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای بروز این بیماری محسوب می‌شود. سالمندان به دلیل تغییرات متابولیکی، کاهش فعالیت بدنی، چاقی و عوامل ژنتیکی بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. بنابراین، لازم است با افزایش آگاهی، غربالگری منظم و تغییر سبک زندگی، از پیشرفت بیماری و بروز عوارض جدی آن جلوگیری شود.
برای ثبت نظر، لطفاً وارد حساب کاربری خود شوید.
