دیابت شیرین چیست و چرا آن را به این نام می خوانند؟

با سلام خدمت دیابتی های عزیز در این مقاله در نظر داریم درباره مکانیزم ایجاد دیابت صحبت کنیم :

در بدن انسان حالات متعددی وجود دارد که باعث می شود حجم ادرار افزایش یابد ، دو نمونه از این حالت را با عنوان دیابت می شناسیم، یکی دیابت شیرین و دیگری دیابت بی مزه

دیابت شیرین بیماری است که در اثر اختلال در تولید و آزاد شدن انسولین، همچنین در اثر اختلال کارکرد آن بوجود می آید. در اثر این بیماری ، قند نمی تواند وارد سلول بدن شود و در نتیجه میزان آن در خون افزایش می یابد، از طرفی وقتی میزان قند خون افزایش می یابد از طریق کلیه ها دفع شده و به همراه خود مقدار زیادی آب دفع می نماید پس چون قند خون بالا رفته و از طرفی قند ادرار هم افزایش یافته است به این عارضه دیابت شیرین گفته می شود.

اما در دیابت بی مزه جریان از این قرار است که اختلال در تولید و یا آزاد شدن و یا گاهی اختلال در آزاد شدن هورمون ضد ادراری (ADH) بر کلیه ها می باشد. به این صورت که برای اینکه اب زیادی بدن از دست ندهد توسط اندام های مختلف حجم آب بدن کنترل می شود و هرگاه به هر دلیل حجم آب بدن کم شود به غده هیپوفیز دستور داده می شود که هورمون ضد ادرار تولید و آزاد گردد این ماده پس از ترشح در خون به کلیه ها رسیده و اجازه دفع ادرار داده نمی شود بنابراین حجم آب بدن ثابت می ماند .برعکس اگر آب بدن زیاد شود هورمون ضد ادرار مهار می شود و آب زیادی از طریق ادرار دفع می گردد البته عوامل دیگری نیز در این امر دخیل اند که در این مقاله به آن نمی پردازیم. این عارضه که علامت اصلی آن افزایش حجم ادرار و تشنگی شدید است ، چون قند خون و قند ادرار در حد نرمال است به آن دیابت بی مزه گفته می شود.

حال سوال این است که چگونه به دیابت شیرین مبتلا می شویم؟

برای پاسخ به این سوال بهتر است مروری بر متابولیسم قند در بدن داشته باشیم. سلول ها بدن برای بقا و برای انجام فعالیت های خود نیاز به انرژی دارند که قند مهمترین منبع سوخت سلول های بدن است لازم است که قند همواره در دسترس سلول های بدن قرار گیرد تا بسوزد و انرژی تولید کند چرخه حیات تداوم داشته باشد. قند یا به صورت ساده مانند شکر، قند، آب نبات و شیرینی و ... و یا به صورت مرکب مانند قند موجود در شیر ، میوه ها، نان، برنج و ماکارونی و .... وارد دستگاه گوارش می شود قند ای ساده مستقیماً و قند های مرکب پس از تجزیه توسط آنزیم های دستگاه گوارش وارد جریان خون می شوند مقداری در کبد ذخیره و مقداری مستقیماً توسط سلول ها مصرف می گرددند .

قند خون باید همواره در حد معینی باشد که میزان طبیعی آن حدود 70 تا 100 میلی گرم در دسی لیتر است که نگه داشتن این حد کار سلول های بتا در جزایر لانگرهانس در لوزالمعده  است که ماده ای به نام انسولین تولید می کنند .

هرگاه قند خون بالاتر از 100 میلی گرم باشد انسولین ترشح می شود و وارد جریان خون می شود و به تمامی سلول های بدن دستور می دهد که دروازه های ورود قند باز شوند تا قند بتواند وارد آنها شود اگر قند خون به کمتر از 70 میلی گرم برسد دستور توقف ترشح انسولین داده می شود البته عوامل دیگری نیز در تنظیم قند خون موثر است که باز در این بحث نمیگنجد . دیابت شیرین از وارد شدن آسیب به این چرخه ایجاد می شود و بر اساس نوع آسیب به چرخه دیابت را به نوع اصلی و چند نوع فرعی تقسیم می شود که در مقالات بعدی توضیح خواهیم داد.