اهمیت وعده غذایی در کنترل دیابت

درمان دیابت محدود به مصرف دارو و یا تزریق انسولین نیست، رعایت رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی برای موفقیت درمان ضروری هستند. افراد عادی به طور معمول سه وعده اصلی را در برنامه غذایی خود دارند، اما توصیه می شود بیماران دیابتی برای اینکه قند خون آنها یکباره افزایش نیابد، غذای روزانه خود را در شش وعده صرف کنند. این شش وعده باید شامل صبحانه، میان وعده(بین صبحانه و نهار)، نهار، میان وعده (بین نهار و شام)، شام و میان وعده آخر شب باشد. در این مقاله به اهمیت وعده غذایی در کنترل دیابت خواهیم پرداخت.

یکی از اصول مهم در رژیم غذایی دیابت، داشتن برنامۀ منظم برای مصرف وعده‌ های غذایی و میان ‌وعده‌هاست. زیرا از این طریق می ‌توانید دیابت را بهتر کنترل کنید و از نوسانات شدید قند جلوگیری کنید. اما گاهی برخی افراد دیابتی که دچار چاقی یا اضافه‌وزن هستند، ازطریق حذف وعده‌های غذایی خود، تصمیم به کاهش وزن می ‌گیرند. انتخاب این روش برای کاهش وزن، کاری نادرست است. زیرا اگر از انسولین یا برخی داروهای کاهندۀ قند خون استفاده می‌کنید، این کار می‌تواند منجر به افت قند خون (هیپوگلیسمی) یا نوسانات شدید آن شود.

زمان بندی مناسب مصرف غذا در افراد دیابتی را بسیار مهم است و فاصله های زیاد بین وعده های غذایی باعث افت قند خون می‌شود از این ‌رو نظم و ترتیب در زمان خوردن غذا نقش مهمی در کنترل قند خون این بیماران دارد. افراد دیابتی تا حد امکان باید مقدار مشخص و ثابتی از مواد غذایی در ساعات معینی از روز مصرف کنند .بهترین الگوی غذا خوردن در افراد دیابتی  مصرف غذا در 5 تا 6 وعده  شامل سه وعده اصلی غذا و 2 تا 3 میان وعده است. در رژیم غذایی برای هر فرد دیابتی مقدار ثابت و مشخصی کربوهیدرات در نظر گرفته می‌شود که بهتر است از غلات کامل مانند آرد کامل، نان های سبوس دار و برنج مخلوط با حبوبات وسبزی باشد. این گروه از مواد غذایی باید با توجه به شرایط هر فرد و میزان انسولین مصرفی یا داروهای پایین آورنده قند خون بین وعده های اصلی غذا و میان وعده ها توزیع و مصرف شوند. نان و پنیر و گردو به همراه خیار، گوجه فرنگی یا سبزی خوردن، مغز های بی نمک مثل بادام، فندق، پسته، بادام زمینی، ماست میوه‌ای خانگی، شیر کم چرب و انواع میوه مثل سیب را در حجم و اندازه مشخص و تعیین شده به عنوان میان وعده مناسب برای بیماران مبتلا به دیابت پیشنهاد کرد. برای اینکه بتوانید قندخون را کنترل کنید، در گام نخست باید وعده‌های غذایی سنگین را کم کنید. تغذیه روزانه خود را به شش وعده غذای سالم تبدیل کنید.

یکی دیگر از نکاتی که در تغذیه بیماران دیابتی باید لحاظ شود این است که نباید به حدی غذا بخورند که قند خونشان خیلی بالا برود و یا نباید آنقدر گرسنگی بکشند که قند خون پایین بیاید و باید وعده های کوچک و کم حجم در طول روز داشته باشند، بنابراین پرخوری و کم خوری در وعده های غذایی روزانه این بیماران ممنوع است. نکته بعدی در خصوص نوع کربوهیدرات استفاده شده در غذاهای روزانه افراد دیابتی است و ترجیحا بهتر است از کربوهیدرات های پیچیده مانند نان و برنج استفاده شود، اما مقدار همین کربوهیدرات هم باید محدود بوده و زیر نظر پزشک مربوطه باشد. این بیماران باید در مصرف نوشابه، قند، شکر، مربا، عسل، انواع شیرینی خشک و خامه‌ای و ... احتیاط کرده و مصرف این مواد را قطع کرده و یا به حداقل برسانند. استفاده از این مواد، قند خون بیماران را به یکباره افزایش داده و پس از آن قند خون به شدت افت می کند که برای این بیماران مشکل ساز می شود، بنابراین باید از خوراکی هایی استفاده شود که قند خون را به تدریج افزایش داده و به تدریج در خون پایین می آید.