درمان پروتئینوری در افراد مبتلا به دیابت
وجود پروتئین در ادرار یا پروتئینوری یکی از عوارض شایع بیماری دیابت است که می‌تواند نشانه‌ای از آسیب کلیوی باشد. افراد دیابتی به دلیل بالا بودن قند خون و فشار خون بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به مشکلات کلیوی هستند و اگر پروتئینوری به موقع شناسایی و درمان نشود، احتمال ابتلا به بیماری مزمن کلیه یا حتی نارسایی کلیه افزایش پیدا می‌کند. در این ویدئو آموزشی توسط آقای دکتر علی جمشیدی فرد به طور کامل درباره درمان پروتئینوری در افراد مبتلا به دیابت توضیح خواهیم داد.
پروتئینوری به معنای وجود مقدار غیرطبیعی پروتئین در ادرار است. در حالت طبیعی، کلیه‌ها پروتئین‌ها را در خون نگه می‌دارند و اجازه دفع آن‌ها از طریق ادرار را نمی‌دهند. اما در بیماران دیابتی، آسیب به مویرگ‌های کلیوی باعث نشت پروتئین به ادرار می‌شود. شایع‌ترین پروتئینی که در ادرار دیده می‌شود آلبومین است که افزایش آن می‌تواند نشانه اولیه بیماری کلیوی دیابتی باشد.
اصلی‌ترین دلیل بروز پروتئینوری در افراد مبتلا به دیابت، آسیب به گلومرول‌های کلیه بر اثر قند خون بالا است. افزایش طولانی‌مدت قند خون باعث می‌شود کلیه‌ها بیش از حد کار کنند و به مرور توانایی فیلتر کردن مواد را از دست بدهند. علاوه بر این، فشار خون بالا که معمولاً همراه با دیابت دیده می‌شود، روند آسیب کلیوی را تشدید می‌کند. عوامل دیگری مانند چاقی، مصرف زیاد نمک، سابقه خانوادگی بیماری کلیوی و مصرف دخانیات نیز می‌توانند احتمال بروز پروتئینوری را افزایش دهند. در این
پروتئینوری در مراحل اولیه معمولاً بدون علامت است و تنها با آزمایش ادرار قابل تشخیص است. اما در مراحل پیشرفته‌تر ممکن است بیماران با علائمی مانند:
اگر پروتئینوری در بیماران دیابتی درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند:
به همین دلیل درمان به‌موقع پروتئینوری بسیار حیاتی است.
پزشکان معمولاً از آزمایش‌های زیر برای تشخیص وجود پروتئین در ادرار بیماران دیابتی استفاده می‌کنند:
هدف اصلی درمان پروتئینوری در دیابت، کاهش آسیب کلیه و جلوگیری از پیشرفت بیماری است. روش‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شوند:
یکی از مهم‌ترین اقدامات، کنترل دقیق قند خون از طریق رژیم غذایی، ورزش منظم و مصرف دارو یا انسولین طبق تجویز پزشک است. حفظ قند خون در محدوده طبیعی باعث کاهش فشار بر کلیه‌ها و جلوگیری از پیشرفت پروتئینوری می‌شود.
فشار خون بالا نقش مهمی در تخریب کلیه دارد. داروهایی مانند مهارکننده‌های ACE (انالاپریل، کاپتوپریل) و مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBها مانند لوزارتان، والسارتان) معمولاً برای بیماران دیابتی مبتلا به پروتئینوری تجویز می‌شوند. این داروها علاوه بر کاهش فشار خون، به محافظت از کلیه‌ها نیز کمک می‌کنند.
در سال‌های اخیر، داروهایی مانند مهارکننده‌های SGLT2 (مثل امپاگلیفلوزین و داپاگلیفلوزین) نشان داده‌اند که می‌توانند هم به کنترل قند خون کمک کنند و هم از کلیه‌ها در برابر آسیب محافظت نمایند.
در صورت بروز کلسترول بالا یا چربی خون، پزشک ممکن است داروهای کاهنده چربی مانند استاتین‌ها تجویز کند. این داروها خطر بیماری قلبی را کاهش داده و به بهبود وضعیت کلی بیماران کمک می‌کنند.
بیماران دیابتی باید حداقل سالی یک بار آزمایش عملکرد کلیه و بررسی پروتئین ادرار انجام دهند. تشخیص زودهنگام تغییرات کلیوی می‌تواند روند درمان را آسان‌تر کند.
تغذیه نقش مهمی در کنترل پروتئینوری دارد. توصیه‌های مهم غذایی عبارتند از:
اگر فرد دیابتی متوجه تورم در اندام‌ها، تغییر در رنگ یا بوی ادرار، خستگی شدید یا کاهش اشتها شود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. همچنین انجام معاینات دوره‌ای برای پیشگیری از عوارض ضروری است.
پروتئینوری در افراد مبتلا به دیابت یکی از علائم هشداردهنده آسیب کلیوی است و نباید نادیده گرفته شود. درمان این مشکل شامل کنترل دقیق قند و فشار خون، اصلاح سبک زندگی، مصرف داروهای مناسب و رعایت رژیم غذایی سالم است. تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند از بروز عوارض جدی مانند نارسایی کلیه جلوگیری کند. بنابراین بیماران دیابتی باید با همکاری پزشک و رعایت توصیه‌های تخصصی، سلامت کلیه‌های خود را حفظ کرده و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
