اهمیت بررسی روزانه پا در افراد دیابتی
دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمن در جهان است که می‌تواند عوارض متعددی را برای بدن به‌همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین این عوارض، مشکلات پا است که در صورت عدم توجه می‌تواند منجر به زخم، عفونت، و حتی قطع عضو شود. بررسی روزانه پاها در افراد دیابتی یک اقدام ساده اما حیاتی است که می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات جدی جلوگیری کند. در این ویدئو آموزشی به بررسی اهمیت بررسی روزانه پا در افراد دیابتی توسط آقای دکتر جمال میرزائی فوق تخصص عفونی می‌پردازیم.
افراد مبتلا به دیابت به‌دلایل مختلفی در معرض آسیب‌های پا قرار دارند. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نوروپاتی یا آسیب عصبی یکی از شایع‌ترین عوارض دیابت است که در آن حس پا کاهش می‌یابد. افراد مبتلا ممکن است درد، گرما یا جراحت در پا را احساس نکنند و همین امر باعث می‌شود زخم‌ها بدون توجه باقی بمانند.
دیابت باعث تنگ شدن رگ‌های خونی و در نتیجه کاهش جریان خون در اندام‌های انتهایی مانند پا می‌شود. این موضوع فرایند ترمیم زخم را کند کرده و احتمال عفونت را افزایش می‌دهد.
سیستم ایمنی افراد دیابتی ممکن است عملکرد مناسبی در برابر عفونت‌ها نداشته باشد. در نتیجه حتی یک خراش کوچک هم می‌تواند به یک زخم عفونی تبدیل شود.
بررسی روزانه پا می‌تواند به شناسایی سریع زخم‌ها، تاول‌ها، تغییر رنگ پوست، ترک‌ها یا هرگونه نشانه‌ی غیرطبیعی دیگر کمک کند. مزایای این اقدام عبارتند از:
شناسایی زود هنگام مشکلات پوستی یا زخمی شدن پاها می‌تواند از پیشرفت آن‌ها به مرحله‌ای که نیاز به مداخله پزشکی جدی باشد، جلوگیری کند.
در بسیاری از موارد، عدم توجه به زخم‌های ساده در افراد دیابتی منجر به گسترش عفونت و در نهایت قطع پا می‌شود. بررسی روزانه پاها می‌تواند تا حد زیادی این خطر را کاهش دهد.
پاهای سالم به معنای توانایی در راه رفتن، ورزش، و انجام فعالیت‌های روزمره است. با حفظ سلامت پا، بیماران می‌توانند استقلال خود را حفظ کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
برای بررسی مؤثر پاها به صورت روزانه، رعایت چند نکته ساده اما مهم ضروری است:
در مکانی با نور کافی، پاهایتان را از بالا تا پایین بررسی کنید. اگر نمی‌توانید کف پا را ببینید، از یک آینه استفاده کنید یا از فرد دیگری کمک بگیرید.
به دنبال نشانه‌های زیر باشید:
اگر بینایی شما ضعیف است، می‌توانید با لمس کردن نقاط مختلف پا به دنبال وجود برآمدگی، زخم یا درد باشید.
علاوه بر بررسی روزانه پاها، انجام مراقبت‌های زیر نیز به پیشگیری از مشکلات کمک می‌کند:
روزانه پاهای خود را با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و حتماً بین انگشتان را به‌خوبی خشک کنید تا از رشد قارچ جلوگیری شود.
استفاده از مرطوب‌کننده به جلوگیری از خشکی و ترک پوست کمک می‌کند. از زدن کرم بین انگشتان پا خودداری کنید تا محیط مرطوب برای رشد قارچ ایجاد نشود.
کفش های نرم، اندازه مناسب، بدون درز داخلی و با کفی مناسب استفاده کنید. هرگز پابرهنه راه نروید.
ناخن‌ها را به‌صورت مستقیم و نه گرد کوتاه کنید تا از فرورفتگی ناخن در گوشت جلوگیری شود.
برای برداشتن پینه یا میخچه از ابزارهای تیز یا چسب‌های شیمیایی استفاده نکنید. در صورت نیاز، به پزشک یا متخصص پا (پودیاتریست) مراجعه کنید.
در صورت مشاهده‌ی هر یک از موارد زیر، بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنید:
پزشکان، پرستاران، متخصصان تغذیه و پودیاتریست‌ها می‌توانند نقش بسیار مؤثری در مراقبت از پاهای افراد دیابتی ایفا کنند. ویزیت‌های منظم برای بررسی وضعیت پا و آموزش صحیح مراقبت‌های خانگی، بخش مهمی از درمان دیابت محسوب می‌شود.
افراد خانواده باید از اهمیت بررسی پا در عزیزان دیابتی خود آگاه باشند و در صورت نیاز به آن‌ها کمک کنند. در سالمندان یا افرادی که دچار محدودیت حرکتی هستند، این همراهی می‌تواند حیاتی باشد.
بررسی روزانه پاها یکی از ساده‌ترین اما مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه در بیماران دیابتی است. با صرف تنها چند دقیقه در روز، می‌توان از بروز زخم‌های جدی، عفونت‌ها و حتی قطع عضو جلوگیری کرد. این کار نه تنها به حفظ سلامت جسمی کمک می‌کند، بلکه باعث ارتقای کیفیت زندگی و کاهش هزینه‌های درمانی در بلندمدت می‌شود. پس اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با دیابت زندگی می‌کنید، از همین امروز بررسی روزانه پا را به یک عادت تبدیل کنید. سلامت پا، گامی مهم در مدیریت دیابت است.
