فشار خون و اهمیت درمان آن

فشار خون و اهمیت درمان آن

 

فشار خون بالا، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر در جهان است که اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری برای سلامتی انسان به همراه داشته باشد. فشار خون به معنای نیرویی است که خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند. اگر این نیرو از حد طبیعی فراتر رود، خطر آسیب به قلب، مغز، کلیه‌ها و سایر اندام‌های حیاتی وجود دارد. در این ویدئو آموزشی قصد داریم به بررسی فشار خون، علائم، عوارض، راه‌های درمان و اهمیت کنترل آن توسط آقای دکتر علی ایزدی آملی متخصص قلب و عروق فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی بپردازیم.

 

فشار خون چیست؟

 

فشار خون (Blood Pressure) شامل دو عدد است:

  • فشار سیستولیک: فشار هنگام انقباض قلب (عدد بالایی)
  • فشار دیاستولیک: فشار هنگام استراحت قلب بین دو ضربان (عدد پایینی)

مقدار طبیعی فشار خون حدود ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه است. اگر فشار خون در چند نوبت اندازه‌گیری بالاتر از ۱۳۰/۸۰ باشد، فرد در دسته فشار خون بالا قرار می‌گیرد.

 

علائم فشار خون بالا

 

یکی از خطرناک‌ترین ویژگی‌های فشار خون بالا این است که معمولاً بدون علامت مشخصی ظاهر می‌شود و به همین دلیل به آن "قاتل خاموش" نیز گفته می‌شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است علائم زیر مشاهده شود:

 

  • سردرد مکرر، مخصوصاً در ناحیه پشت سر
  • سرگیجه و تاری دید
  • تپش قلب
  • خستگی و ضعف عمومی
  • خون‌ریزی بینی بدون علت
  • درد در قفسه سینه یا احساس فشار

اگر این علائم را تجربه می‌کنید، توصیه می‌ شود فشار خون خود را اندازه‌گیری کرده و در صورت بالا بودن، به پزشک مراجعه کنید.

 

اهمیت فشار خون و اهمیت درمان آن

 

دلایل و عوامل خطر فشار خون

 

عوامل زیادی می‌توانند باعث افزایش فشار خون شوند که برخی از آن‌ ها قابل کنترل و برخی دیگر غیرقابل تغییر هستند.

 

عوامل قابل کنترل:

 

  • رژیم غذایی ناسالم مصرف زیاد نمک، چربی‌ های اشباع و غذاهای فرآوری‌ شده
  • کم‌ تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی
  • اضافه وزن و چاقی
  • استرس مزمن
  • مصرف دخانیات و الکل
  • کم‌ خوابی و اختلالات خواب

 

عوامل غیرقابل کنترل:

 

  • ژنتیک و سابقه خانوادگی
  • سن بالا (بیش از ۵۰ سال)
  • جنسیت (مردان در سنین پایین‌ تر بیشتر در معرض خطر هستند)
  • برخی بیماری‌ های زمینه‌ ای مانند دیابت و بیماری‌های کلیوی

 

عوارض فشار خون بالا

 

درمان نکردن فشار خون می‌تواند به مشکلات جدی و تهدیدکننده جان منجر شود. مهم‌ترین عوارض فشار خون بالا عبارت‌اند از:

  • حمله قلبی (سکته قلبی): فشار زیاد باعث سختی و تنگی رگ‌های قلب می‌شود.
  • سکته مغزی: پارگی یا انسداد رگ‌های مغزی بر اثر فشار بالا
  • نارسایی قلبی: قلب برای غلبه بر فشار بالا سخت‌ تر کار می‌کند و با گذشت زمان ضعیف می‌شود.
  • نارسایی کلیه: فشار بالا به عروق خونی کلیه آسیب می‌زند.
  • کاهش بینایی:  آسیب به مویرگ‌های چشم
  • اختلالات حافظه و دمانس: کاهش جریان خون مغز منجر به زوال شناختی می‌شود.

 

راه‌های تشخیص فشار خون بالا

 

تنها راه قطعی برای تشخیص فشار خون بالا، اندازه‌گیری منظم فشار خون است. این کار می‌تواند در خانه با دستگاه‌های دیجیتال دقیق یا در مراکز درمانی توسط پزشک انجام شود. پزشک ممکن است برای بررسی دقیق‌تر، آزمایش‌هایی مانند آزمایش خون، ادرار، نوار قلب (ECG) یا اکوی قلب نیز تجویز کند.

 

درمان فشار خون

 

درمان فشار خون باید زیر نظر پزشک انجام شود و اغلب ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و مصرف دارو است.

 

۱. تغییرات سبک زندگی

  • کاهش مصرف نمک: به کمتر از ۵ گرم در روز
  • تغذیه سالم: مصرف سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، لبنیات کم‌چرب
  • کاهش وزن: هر یک کیلوگرم کاهش وزن می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد
  • افزایش فعالیت بدنی: حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز
  • ترک دخانیات و الکل
  • مدیریت استرس با یوگا، مدیتیشن یا مشاوره روانشناسی

۲. داروهای کنترل فشار خون

پزشک ممکن است داروهایی مانند:

  • دیورتیک‌ها (ادرارآورها)
  • مهارکننده‌های ACE یا ARB
  • مسدودکننده‌های بتا (Beta Blockers)
  • مسدودکننده‌های کانال کلسیم

را تجویز کند. مصرف این داروها باید منظم و مطابق دستور پزشک باشد. قطع ناگهانی دارو می‌تواند خطرناک باشد.

 

پیشگیری از فشار خون بالا

 

اگرچه فشار خون می‌تواند ارثی باشد، اما با رعایت نکاتی ساده می‌توان از بروز آن پیشگیری کرد:

  • از سنین جوانی فشار خون خود را مرتب چک کنید.
  • به تغذیه خود اهمیت دهید و از مصرف غذاهای شور پرهیز کنید.
  • فعال باشید و از سبک زندگی کم‌تحرک دوری کنید.
  • از افزایش وزن جلوگیری کنید.
  • استرس را مدیریت کنید و خواب کافی داشته باشید.

 

اهمیت فشار خون و اهمیت درمان آن

 

نقش کنترل فشار خون در کیفیت زندگی

 

کنترل فشار خون نه‌تنها از بروز بیماری‌های خطرناک جلوگیری می‌کند، بلکه به حفظ شادابی، عملکرد بهتر ذهن و بدن و افزایش طول عمر کمک می‌کند. افراد با فشار خون کنترل‌شده، کمتر دچار خستگی، بی‌حالی یا مشکلات قلبی می‌شوند و می‌توانند زندگی فعال‌تری داشته باشند.

 

فشار خون در سالمندان

 

با افزایش سن، احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر می‌شود. افراد سالمند باید فشار خون خود را به‌صورت منظم کنترل کرده و تحت نظر پزشک دارو مصرف کنند. همچنین حفظ تحرک، رژیم غذایی مناسب و کنترل سایر بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت بسیار ضروری است.

 

جمع‌بندی

 

فشار خون بالا یک بیماری مزمن اما قابل کنترل است. اگر به موقع تشخیص داده شود و درمان مناسب صورت گیرد، می‌توان از عوارض جبران‌ناپذیر آن پیشگیری کرد. با رعایت سبک زندگی سالم، چکاپ منظم و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، می‌توان فشار خون را به حد طبیعی رساند و کیفیت زندگی را افزایش داد.

  • رنگ

  • حالت

  • نوع