هنوز ابهامات بسیاری در مورد مکانیسم عمل متفورمین، داروی تجویز شده برای درمان دیابت قندی، که به دیابت نوع ۲ نیز مشهور است، وجود دارد. در حال حاضر، مقاله مروری منتشر شده در مجله روندها در علوم داروشناسی نشان میدهد که متفورمین چگونه قادر به تعامل با کبد و روده برای کاهش سطح گلوکز در گردش است.
این مطالعه توسط پروفسور مانوئل وازکز – کاررا، از دانشکده داروسازی و علوم غذایی دانشگاه بارسلونا، موسسه بیومدیسین UB (IBUB)و موسسه تحقیقاتی جوان دو دیو (IRSJD)، و مرکز تحقیقات زیست پزشکی وابسته به دیابت و بیماریهای متابولیک هدایت میشود.
دیابت نوع ۲ یک بیماری متابولیک است که در آن مقدار بیش از حد گلوکز در خون وجود دارد که به دلیل ناتوانی بدن در پاسخگویی کافی به اعمال انسولین (فرآیندی به نام مقاومت به انسولین) یا تولید این هورمون است. برای مبارزه با این بیماری، متخصصان معمولا از متفورمین استفاده میکنند که یک داروی خوراکی است که سطح گلوکز در خون را کاهش میدهد و گردش خون محیطی آن را بهبود میبخشد.
او میگوید: «به همین دلیل است که او اضافه میکند که بیشتر مطالعات پیشرفته روی دو اندامی که در آنها اعمال متفورمین مهمتر به نظر میرسد تمرکز دارند: کبد و روده».این مقاله نشان میدهد که چگونه یک تیم اخیراً توضیح دادهاند که در کبد، متفورمین میتواند سطوح miRNA let-7 را افزایش دهد، یک مولکول سیگنالدهنده در چندین عملکرد فیزیولوژیکی.این مسیر تولید گلوکز کبدی را کاهش میدهد که فرآیندی است که بیشترین سهم را در افزایش گلوکز در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد.
وازکز – کاررا می گوید: ” این نتایج امکان فعال کردن بیان miRNA Let – ۷ را که در حالت های دیابتی کاهش می یابد، به عنوان یک استراتژی جدید برای درمان دیابت ملیتوس، باز می کند.”به طور نسبی اثرات متفورمین بر روده نیز توصیف شدهاست. در یکی از جدیدترین مطالعات، گروه دیگری نشان دادهاست که متفورمین تبدیل گلوکز به لاکتات و استات در روده را فعال میکند. (PNAS, 2023) این دو متابولیت از طریق ورید پورتال به کبد می رسند و فرایندهایی را آغاز می کنند که تولید گلوکز کبدی را کاهش می دهند. بنابراین، متفورمین یک تداخل بین روده و کبد ایجاد میکند که به اثرات ضد دیابتی آن کمک میکند.”
لازم به یادآوری است که تیم تحت رهبری مانوئل وازکز – کاررا نیز مشخص کرد که متفورمین نیاز به حضور فاکتور تمایز رشد ۱۵ (GDF۱۵)برای فعالسازی هدف دارویی اصلی خود (AMPK)و اثرات ضد دیابتی دارد (تحقیقات داروشناسی، ۲۰۲۲).
به طور خلاصه، تمام مطالعات جدید بررسی شده در این مقاله به حل معماهای برجسته کمک کرده و اطلاعاتی را برای درک اینکه متفورمین چگونه تولید گلوکز کبدی را کاهش میدهد که مهمترین اثر ضد دیابتی این دارو است، فراهم میکند.