طبع گیاه گزنه گرم و خشک است، نام علمی گزنه Urtica dioica است، این گیاه گل های سبز روشن و تار های مخروطی شکل دارد، ارتفاع ساقه های این گیاه تا ۵۰ متر هم میرسد. البته لمس کردن مستقیم آن ممکن است حساسیت ایجاد کند و باعث سوزش پوست شود گیاه گزنه ترکیباتی مثل تانن، لسیتین، اسید فرمیک، نیترات پتاسیم، کلسیم و آهن دارد، ویتامین C موجود در این گیاه برای زیبایی بیشتر پوست و مو معجزه میکند. با ما همچنان همراه باشید تا درباره خواص گیاه گزنه اطلاعات بیشتری کسب کنید
برگ و ساقهی گزنه کرکهای بلندی دارند که درصورتی که آن را لمس کنید مجموعهای از مواد شیمیایی شامل هیستامین، فورمیکاسید، سروتونین و استیلکولین را به بدنتان منتقل میکنند. این مواد موجب تحریک و ایجاد حس ناراحتی در پوست میشوند، به همین دلیل این گونه بهعنوان علف سوزشآور یا گزنهی سوزشآور هم معروف است. البته اگر ساقه یا برگهای این گیاه را بجوشانید یا عصارهی آن را استخراج کنید، مواد گزندهی آن از بین میروند و میتوانید از مزایای آن بهرهمند شوید
نحوه استفاده از گیاه گزنه
نحوه مصرف گیاه گزنه به این صورت است که ابتدا آن را سالم خریداری کرد و یا اگر امکانش را دارید شما میتوانید آن را پرورش دهید. شما میتوانید این گیاه را به صورت برگهای خشک و یا منجمد شده خریداری کنید. کپسول، تنتور و کرم هم از موارد مصرف آنها هستند که پمادهای گرانقیمت آن اغلب برای کاهش علائم پوکی استخوان استفاده میشود. برگها و گلهای خشک شده را میتوان برای تهیه یک چای گیاهی خوشمزه تفت داد، در حالی که برگها، ساقه و ریشههای آن قابل استفاده در سوپها، خورشها، اسموتیهاست که به مخلوطها اضافه میشود. با این حال، از خوردن برگهای تازه خودداری کنید، زیرا مو ریزههای آنها میتوانند باعث تحریک شوند.
خواص گزنه
- گزنه دستگاه هاضمه را تقویت و ادرار را زیاد میكند، رفع خون در ادرار نیز از دیگر خواص گزنه است.
- گیاه گزنه، برای درمان بیماری قند مفید است، بدین منظور یك فنجان دمنوش گزنه را سه بار در روز میل كنید.
- برای التیام زخمها و زخمهای سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده میشود.
- از خواص گزنه افزایش شیر در دوران شیردهی است و باعث افزایش ترشح شیر میشود.
- گزنه در درمان کم خونی موثر است و تعداد گلبولهای قرمز را زیاد میکند.
- رفع گرفتگیهای کبد، تقویت نیروی جنسی، رفع اخلاط خونی و برطرف کردن بیماریهای پوستی از دیگر خواص گزنه است.
- برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه به مقدار سه فنجان در روز میل کنید.
- دمنوش گزنه روده را پاکسازی و کرمهای روده را از بین میبرد.
- یکی از مهمترین خواص گیاه گزنه جلوگیری از بزرگ شدن غده پروستات در مردان است و نوشیدن دمنوش گزنه به مردان توصیه می شود.
- گیاه گزنه، سرفه، سل، عفونت مجاری ادرار و ناراحتیهای روده را از بین میبرد.
- گزنه مو را تقویت كرده و از ریزش موی سر جلوگیری میكند، حتی در بعضی از موارد در صورت استفاده مستمر از آن، موی سر دوباره میروید . برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سر شاخهها و برگها و ریشه گزنه را به تنهایی و یا با 30 گرم چای كوهی در یك لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد. شبها مقداری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشویید. همچنین براق کردن و جلا دادن به موها و درمان شوره سر از دیگر خواص گزنه بوده، به این منظور بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید.
- برای از بین بردن زگیل، ضماد برگهای تازه آنرا روی زگیل بمالید .
- برای پاك كردن مثانه، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه برگ گزنه همراه با ریشه شیرین بیان استفاده میشود.
- از فواید مصرف گزنه، کاهش درد نقرس است.
- برای برطرف كردن ناراحتی های زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده كنید. همچنین این چای ناراحتیهای كلیه را برطرف و كرم معده و روده را میكشد.
- ضماد برگ گزنه، دردهای عضلانی را تسکین و برای برطرف كردن درد رماتیسم مفید است
مضرات گزنه
- گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممكن است برای رودهها و كلیهها مضر باشد، بنابراین بهتر است با صمغ عربی و كتیرا خورده شود.
- مقدار مصرف بیش از 10 گرم در روز از گیاه گزنه، ممكن است باعث بند آمدن ادرار و احتباس مایعات بدن شده و به تبع منجر به کاهش عملکرد قلب و کلیه گردد.
- زنان باردار و كودكان باید از مصرف آن خودداری كنند.
- از شایعترین مضرات گزنه، تحریک معده است و احتمال بروز واکنشهای آلرژیک نیز در افراد حساس وجود دارد.
- از آنجا که گیاه گزنه، حاوی مقادیری از تانن میباشد، مصرف همزمان گیاه گلدار شامل برگها یا ریشه با غذاهای حاوی آهن ممکن است باعث کاهش جذب آهن شود
تداخلات دارویی گزنه
- این گیاه دارای خاصیت دیورتیکی است پس باید از مصرف آن به همراه داروهای مدر پرهیز نمایید.
- گزنه تا حدودی باعث کاهش فشارخون می شود، بنابراین از مصرف آن با داروهای ضدفشارخون بالا یا افزآینده فشارخون خودداری کنید.
- این داروهای گیاهی را به همراه داروهای آرام بخش و ضداضطراب مصرف نکنید.
- گزنه را همراه با داروهای کاهنده قندخون نباید مصرف نمود.
- مصرف این داروی گیاهی در هنگام بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.
- ویتامین K موجود در گزنه سبب کاهش اثر ضدانعقادی داروی وارفارین خواهد شد
به یاد داشته باشید که بعضی از این درمانها میتوانند مشکلاتی برای فشار خون بالا، قند خون بالا و قاعدگی ایجاد کنند. گیاه گزنه میتواند با داروهای زیادی مانند داروهای مدر، داروهای فشار خون، داروهای دیابت، رقیقکنندههای خون و لیتیوم تداخل پیدا کند. قبل از شروع مصرف هر نوع مکمل یا درمان طبیعی و پیش از اینکه گیاه دارویی قدرتمندی با خواص زیاد را به رژیم غذایی خود اضافه کنید با پزشک مشورت کنید و مطمئن شوید که شرایط را بدتر نمیکنید