نتایج مطالعاتی که در گذشته انجام گرفته اند حاکی از این است که کمبود ویتامین D و Caعلاوه بر تاثیرات منفی که در بروز و پیشرفت بیماریهای اسکلتی و پوکی استخوان دارد، با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو مرتبط است. اما آیا با تجویز کلسیم و ویتامین Dمی توان از بروز دیابت پیشگیری نمود در مطالعه جدیدی که اخیرا در مجله تغذیه بالینی آمریکا به چاپ رسیده است تاثیر مصرف مکمل ویتامین Dبا یا بدون Caدر بهبود هموستاز گلوگز در افراد بزرگسال در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو بررسی گشته است
موضوعات زیادی در مورد کلسیم اخیراً منتشر شده است برخی از این اخبار در مورد مصرف کلسیم منفی است نظیر ارتباط بیماریهای قلبی با مصرف بیش از حد کلسیم، اما بهتر است سریع نتیجه گیری نکنیم و مصرف ساپلیمنت های کلسیم را نفی نکنیم کلسیم یکی از فراوانترین مواد معدنی موجود در بدن است و مسئول استحکام استخوان ها و دندانها و همچنین در اعمالی مانند انتقال هورمونها ، هدایت عصبی و عملکرد ماهیچه ها نقش دارد. اکثر کلسیم موجود در بدن ما در استخوانها و دندانها ذخیره شده است . همچنان که سن ما بالاتر می رود ، تشکیل استخوان کند شده و برداشت استخوانی افزایش می یابد (پوک شدن استخوانها ) در نتیجه مصرف ساپلیمنت کلسیم برای افراد مسن توصیه می شود
کلسیم در مواد غذایی مانند محصولات لبنی ، محصولات سویا، ماهی کنسرو شده، انواع لوبیای خشک و مواد غذایی غنی شده با کلسیم مثل آب پرتقال یا انواع غلات صبحانه یافت می شود. در برخی از توصیه ها ی تغذیه ای میزان کلسیم مورد نیاز شما بر اساس سن و جنسیت آورده شده است و همچنین میزان کلسیم موجود در مواد غذایی نیز ذکر شده است
با نگاه به اطلاعات تغذیه ای غذاها می توان از میزان کلسیم موجود در آن مطلع شد. غالباً مقدار کلسیم بر اساس درصد مقدار مورد نیاز روزانه آورده شده است (DV%) و کمتر به میلی گرم ذکر می شود . مقدار مجاز کلسیم برای اکثر بالغین و کودکان بالای 4 سال 1000 میلی گرم در روز است . غذاهایی که 20 درصد یا بیشتر از مقدار نیاز روزانه ی ما به کلسیم را تأمین می کنند منابع خوب کلسیم محسوب می شوند
اما اکثر افراد به خصوص زنان یائسه هزار میلی گرم کلسیم را به دو وعده ی مساوی 500 میلی گرمی تقسیم می کنند زیرا در این دوز مقدار بیشتری از کلسیم توسط دستگاه گوارش جذب می شود . مصرف کافئین و الکل سبب کاهش جذب کلسیم می گردد همچینن غذاهای حاوی اسید فیتیک و اسید اگزالیک نیز از جذب کلسیم ممانعت می کنند. فیتیک اسید در محصولات تهیه شده از غلات کامل که حاوی فیبر هستند و همچنین درانواع لوبیا و خشکبار موجود است. اسید اگزالیک نیز در گیاهانی مثل اسفناج و سیب زمینی شیرین یافت می شود توجه داشته باشید که نباید این غذاها را از رژیم غذایی خود کاملاً حذف کنید زیرا کلید سلامتی رعایت تغذیه ی متعادل است
موضوع کلیدی دیگر وجود ویتامین Dاست که برای جذب کلسیم ضروری می باشد بسیاری از ساپلیمنت های کلسیم حاوی ویتامین D نیز هستند. مقدار مورد نیاز ویتامین D نیز بر اساس سن و ناحیه ای که افراد زندگی می کنند متفاوت است. افرادی که در مناطق جغرافیایی با تابش کم خورشید زندگی می کنند یا افراد با پوست تیره تر نیاز بیشتری به مصرف ویتامین D دارند
مقدار مورد نیاز کلسیم و ویتامین D برای هر فرد باید توسط مشاورین سلامت تعیین شود. بیاد داشته باشید که عوامل مختلفی در تعیین مقدار نیاز شما به کلسیم موثرند. عملکرد کلیه های شما نقش اصلی را در متابولیسم کلسیم به عهده دارد و بیماریهای مزمن کلیوی می تواند سبب کاهش یا افزایش مقدار کلسیم در بدن شما گردد که هر دو این موارد می تواند سلامت شما را در معرض خطر قرار دهد در مورد نگرانی از مصرف زیاد کلسیم و بیماریهای قلبی محققین همچنان در حال بررسی هستند اما این مسئله نباید سبب قطع مصرف کلسیم گردد
گیرندههای ویتامین D تقریباً در تمام سلولهای بدن وجود دارند که این نشاندهنده نقش مهم این ویتامین در فرآیندهای شیمیایی بدن است. اما این ویتامین نقش قابل توجه و مهمی در تنظیم عملکرد سلولهای بتای پانکراس (سلولهای ترشحکننده انسولین در پانکراس یا همان لوزالمعده) دارد
در دیابت نوع ۱ که ترشح انسولین در آن مختل میشود، سلولهای بتای پانکراس توسط سیستم ایمنی بدن تخریب میشوند و در دیابت نوع ۲، سلولهای بتا تلاش میکنند تا انسولین بیشتری تولید کنند چون در سایر بافتهای بدن مقاومت به انسولین وجود دارد و این هورمون نمیتواند عملکرد لازم را داشته باشد. از جمله مهمترین عواملی که باعث مقاومت به انسولین میشوند؛ اضافه وزن، نداشتن فعالیت فیزیکی، چربی شکمی زیاد و زمینه ژنتیکی است مطالعات نشان دادهاند که ویتامین D در سلولهای بتا پانکراس بر تولید و ترشح انسولین اثر میگذارد. ترشح انسولین وابسته به کلسیم است و جذب کلسیم نیز تحت تاثیر ویتامین D قرار میگیرد
نتایج برخی مطالعات حیوانی نشان داده که کمبود ویتامین D منجر به کاهش تولید انسولین میشود و یا اینکه کمبود ویتامین D، کاهش حساسیت بافتها به انسولین و در نتیجه بروز دیابت نوع ۲ را به دنبال دارد