روزهایی که یک فرد بر اثر کمبود شدید ویتامین و مینرال دچار بیماری هایی نظیر بری بری می شد گذشته است و ما همچین موردی را شاهد نیستیم. اما مشکل امروز افرادی هستند که بیماری های دستگاه گوارش دارند و یا برنامه های غذایی استفاده می کنند موجب کاهش سطح ویتامین و مینرال در بدنشان می شود کمبود مینرال بیشتر از کمبود ویتامین است، و بهترین راه برای فهمیدنش نگاهی جامع به برنامه غذایی است که داریم. اگر رنگین کمانی از میوه ها و سبزیجات، غلات کامل، روغن های سالم، پروتئین بدون چربی، مصرف کنید و اگر عملکرد گوارشی طبیعی داشته باشید، شانس اینکه کمبود مواد مغذی داشته باشید تقریبا صفر است
ما به آنزیم های فعال شده نیاز داریم تا بتوانیم تمام عملکردهای بدنی خود را انجام دهیم. آنزیم ها با ویتامین ها و مینرال ها فعال می شوند آنزیم های مشخص به ویتامین های خاصی نیز برای فعال شدن نیاز دارند. برای مثال یک آنزیم خاص برای فعال شدن به ویتامین B6 نیاز دارد. این آنزیم باید فعال باشد تا پالس های عصبی به نوک انگشتان ارسال شوند. اگر کمبود ویتامین B6 وجود داشته باشد، ممکن است نوک انگشتان دستتان احساس مور مور شدن داشته باشید خستگی یکی از شایع‌ترین نشانه‌های ابتلا به کمبود ویتامین است، اما کمبود ویتامین همیشه به شکل خستگی ظاهر نمی‌شود. گاهی ممکن است مشکلاتی در بدن‌مان ایجاد شوند که خیلی از ما نمی‌دانیم از کمبود ویتامین ناشی شده‌اند
چنانچه به صورت مداوم و بدون هیچ دلیل مشخصی، مثلا بدون اینکه تمرینات ورزشی سنگین انجام داده باشید، دردهای عضلانی دارید، شاید به کمبود ویتامین دی (D) مبتلا هستید. علیرغم شیوع بالای کمبود ویتامین D، چون نشانه‌های کمبود این ویتامین خیلی واضح نیستند، تشخیص آن می‌تواند دشوار باشد. با توجه به اینکه ویتامین D در سلامت استخوان‌ها، دندان‌ها و عضلات نقش دارد، اگر به همراه دردهای عضلانی، دندان‌ها و استخوان‌های‌تان هم مشکل دارد، لازم است سطح این ویتامین در بدن‌تان اندازه‌گیری شود برای اینکه به کمبود ویتامین D دچار نشوید، روزانه در معرض نور آفتاب قرار بگیرید و در رژیم غذایی خود از شیر یا سایر فرآورده‌های لبنیِ غنی شده با ویتامین D مثل ماست و پنیر کلبه (نوعی پنیر نرم با طعم ملایم) استفاده کنید. ماهی‌های چرب مثل سالمون یا ماهی تن نیز از جمله منابع ویتامین D به شمار می‌روند که به دلیل خطر رسوب جیوه در بدن بهتر است بیشتر از دو بار در هفته مصرف نشوند
چنانچه در ناحیه‌ی پاها احساس کرختی یا بی‌حسی می‌کنید و در راه رفتن‌تان هم مشکل ایجاد شده است (مثلا تعادل ندارید یا اغلب زمین می‌خورید)، شاید به کمبود ویتامین B12 مبتلا هستید. حتما می‌پرسید چرا؟ چون ویتامین B12 برای سلامت و عملکرد مغز و دستگاه عصبی ضروری است. اگر سطح این ویتامین کم شود، مغز به دشواری می‌تواند با اعصاب بدن ارتباط برقرار کند و به همین دلیل به بی‌حسی و مشکلات تعادل دچار خواهید شد برای افزایش سطح ویتامین B12، مصرف مواد غذایی حیوانی مثل ماهی، مرغ و فرآورده‌های لبنی و نیز مواد غذایی گیاهی مثل جایگزین‌های شیر یا گوشت و غلات صبحانه که با ویتامین B12 غنی شده باشند، توصیه شده است
آیا چون شب‌ها مشکل دید دارید، ترجیح می‌دهید همیشه بعد از شام در منزل بمانید و بیرون نروید؟ گاهی مشکل دید در شب به کمبود ویتامین آ (A) مربوط می‌شود. ویتامین A در ساختن رنگدانه‌های سلول‌های گیرنده‌ی نوری در چشم‌ها و کمک به دید در نور کم مؤثر است. کمبود ویتامین A موجب می‌شود شب‌ها نتوانید دید واضحی داشته باشید و شاید حتی به سایر اختلالات بینایی نیز دچار شوید سبزیجات دارای برگ سبز مثل اسفناج و کلمبرگ، سبزیجات دارای رنگدانه‌های نارنجی مثل هویج، سیب‌زمینی شیرین، فلفل دلمه‌ای نارنجی، طالبی و تخم‌مرغ از جمله منابع ویتامین A هستند
آیا در گرفتن توپ کند هستید؟ آیا حین رانندگی وقتی کسی ناگهان جلوی ماشین‌تان سبز می‌شود، نمی‌توانید سریع ترمز بگیرید؟ شاید این تأخیرها ناشی از کمبود ویتامین ای (E) باشد و نه بی‌دست‌وپا بودن شما. ویتامین E برای سلامت دستگاه عصبی مفید است و مثل ویتامین B12 به برقراری ارتباط بین مغز و اعصاب کنترل‌کننده‌ی عضلات و عکس‌العمل‌ها کمک می‌کند. کمبود ویتامین E موجب دشوارتر شدن برقراری این ارتباط می‌شود جوانه گندم غنی‌ترین منبع تأمین‌کننده‌ی ویتامین E خوانده شده است، پس این ماده‌ی مغذی را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. تخم‌مرغ، مایونز، گوشت اندام (organ meat) یا همان احشا خوراکی، مغزها، دانه‌ها و آووکادو نیز از جمله سایر منابع ویتامین E به شمار می‌روند
آیا وقتی دستتان را می برید یا جراحت دیگری برای‌تان پیش می‌آید، زخم‌های‌تان دیر التیام می‌یابند؟ شاید بخشی از این مشکل ناشی از کمبود ویتامین سی (C) باشد. سلول‌های پوستی و سایر سلول‌هایی که پس از ایجاد جراحت باید خودشان را به منظور شروع فرآیند التیام بازسازی کنند، به ویتامین C و همچنین ویتامین A و زینک (روی) نیاز دارند. التیام زخم‌ها بدون میزان کافی از این مواد مغذی دشوارتر خواهد شد و به همین دلیل احتمال عفونی شدن زخم‌ها افزایش می‌یابد برای اینکه به کمبود ویتامین C مبتلا نشوید، مصرف روزانه‌ی مرکبات مثل گریپ‌فروت و انواع لیموها و نیز سبزیجات دارای برگ سبز مثل اسفناج، مَنداب یا همان آراگولا و کلمبرگ را در رژیم غذایی خود بگنجانید
علایم کمبود ویتامین همیشه در جسم ظاهر نمی‌شوند. همه‌ی ما ممکن است گاهی وقت‌ها دل‌مان بگیرد، اما چنانچه متوجه شدید که این مشکل در حال وخیم‌تر شدن است، طوری که افسردگی گرفته‌اید یا بیشتر روزها غمگین هستید، شک کنید که شاید به کمبود ویتامین ب۱ (B1) مبتلا شده‌اید. این ویتامین مثل ویتامین B12 برای سلامت سلول‌های عصبی و مغزی ضروری است. کمبود ویتامین B1 در عملکرد این سلول‌ها اختلال ایجاد می‌کند و در نتیجه ممکن است به مشکلات روانی مثل افسردگی دچار شوید. کمبود این ویتامین به ندرت اتفاق می‌افتد، اما در افراد الکلی، مبتلایان به بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده) یا بی‌اشتهایی (آنورکسیا) ممکن است بروز کند منابع غذایی حاوی این ویتامین عبارتند از گوشت قرمز و سفید، گوشت احشاء مثل کبد، نخود، لوبیا، عدس و ملاس سیاه (شربتی غلیظ که از چغندرقند یا نیشکر به دست می‌آید)
بوی بد دهان ممکن است از کمبود ویتامین ب۳ (B3) ناشی شود، به ویژه اگر خوب مسواک می‌زنید و نخ دندان استفاده می‌کنید و به طور کلی در رعایت بهداشت دهان و دندان کوشا هستید. کمبود ویتامین B3 به ضعیف شدن عملکرد کبد می‌انجامد. کبد روی عملکرد صحیح معده و روده‌ها تأثیر می‌گذارد و به همین دلیل اختلال در عملکرد آن به مشکلات گوارشی و در نهایت بوی بد دهان منجر خواهد شد. این کمبود در افراد الکلی موجب کاهش سطح انرژی می‌شود برای جلوگیری از ابتلا به کمبود ویتامین B3، مصرف احشاء خوراکی، ماهی‌های چرب، دانه‌ی آفتابگردان و سبزیجاتی مثل چغندر توصیه شده است به طور کلی، کمبود ویتامین چیزی نیست که تشخیص آن از سوی خودِ افراد به سادگی امکان‌پذیر باشد. چنانچه احساس می‌کنید علائمی دارید که شاید به کمبود ویتامین مربوط باشند، حتما با یک پزشک مشورت کنید و از مصرف خودسرانه‌ی قرص‌ها و مکمل‌های ویتامین بپرهیزید
برنامه غذایی سالم شامل غذاهای کامل استفاده کنید. ویتامین ها و مینرال ها به صورت هم افزایی با یکدیگر کار می کنند، این یعنی برنامه غذایی ما به انواع مختلف غذا نیاز دارد. برای مثال وقتی یک پرتقال می خورید، مطمئن شوید که مقداری از قسمت سفید رنگ آن نیز استفاده می کنید. این قسمت حاوی بیوفلاونوئید است که به بدن در جذب ویتامین C از میوه پرتقال کمک می کند. این مثالی کامل از این بود که چرا باید یک میوه تازه را با تمام اجرایش از جمله پوست و گوشتش میل کنیم
اما اهمیت ورزش را نیز نباید فراموش کنیم. ورزش به بدن کمک می کند استخوان هایی قوی بسازد و جریان خون را بهبود می بخشد که این کار مواد مغذی را به سراسر بدن می فرستد. استفاده از برنامه غذایی سالم و مولتی ویتامین مینرال در کنار آن کمک می کند سطح ویتامین و مینرال های بدن را در حالتی طبیعی نگه داریم و بتوانیم سالم و پویا زندگی کنیم بدن به سوختی درست احتیاج دارد تا درست کار کند، پس با غذاهای سالم به آن سوخت رسانی کنید تا دیگر نگران کمبود ویتامین ها و مینرال ها نباشید. به خاطر داشته باشید، آنچه که می خورید هستید! سلامتی بزرگترین دارایی ماست، درست حفظش کنیم
