احتمالاً شما هم در بین اعضای خانواده، دوستان یا همکاران خود، شخصی را می‌شناسید که چربی خون بالایی دارد و برای کنترل آن باید به‌طور مداوم داروهای مختلفی را مصرف کند بدن انسان برای سوخت و ساز به چربی نیاز دارد، اما میزان چربی خون در بدن باید در حد نرمال باشد. چربی خون یک اصطلاح کلی است که برای تمامی انواع مواد چرب موجود در خون مانند کلسترول و تری‌گلیسیرید، به کار برده می‌شود. گاه میزان این مواد در خون در اثر مصرف مواد غذایی بیش از میزان مورد نیاز یا هنگام بروز اختلال در سوخت و ساز چربی، افزایش می‌یابد. برخی افراد دارای مقادیر بسیار بالای کلسترول (چربی) در خون خود هستند و این مسئله احتمال بروز حمله قلبی را در این افراد بالا می‌برد. آشنایی با اختلال چربی خون بالا، اهمیت بسیار بالایی برای حفظ سلامتی افراد دارد
بیماری چربی خون به وضعیتی گفته می‌شود که در آن میزان چربی یا لیپوپروتئین (پروتئین‌های حامل چربی) موجود در خون بیمار به طور غیر عادی بالا است. لیپید‌ها (چربی ها) جزء مهمی از بدن انسان محسوب می‌شود. وجود این ذرات برای تشکیل سلول‌های جدید، حیاتی است و بدن ما از این ذرات به عنوان منبعی برای تولید انرژی استفاده می‌کند. اما در صورتی که میزان چربی خون به صورت غیرعادی بالا برود، برای سلامتی شخص خطرناک است. مقادیر اضافی چربی و لیپوپروتئین موجود در خون ممکن است در دیواره‌ی رگ‌ها رسوب کند و باعث سفت شدن و باریک شدن رگ‌ها شده و مانع عبور خون از رگ‌ها شود، که این مساله موجب بروز حمله قلبی یا سکته مغزی می‌شود
چه چیزی باعث چربی خون بالا و تری گلیسیرید می شود
غذاهای دارای انواع خاصی از چربی‌ها، شرایط خاص پزشکی و سایر عوامل می‌توانند باعث افزایش کلسترول خون و تری گلیسیرید بالا شوند. دو نوع چربی برای افزایش سطح کلسترول شناخته شده است.
چربی اشباع می‌تواند میزان LDL خون را افزایش دهد. برخی از غذاهای گیاهی مانند روغن پالم و روغن نارگیل دارای چربی اشباع هستند. با این حال، چربی اشباع بیشتر در محصولات غذایی حیوانی به وفور یافت می‌شوند مانند
چربی‌های ترانس یا اسیدهای چرب ترانس، بدتر از چربی‌های اشباع هستند زیرا می‌توانند سطح LDL خون را بالا ببرند و سطح HDL خون را پایین بیاورند. برخی از چربی‌های ترانس در محصولات حیوانی به طور طبیعی یافت می‌شوند. سایر چربی‌های ترانس در غذاهای فرآوری شده یافت می‌شوند که تحت فرآیندی به نام هیدروژناسیون تولید می‌شوند، مانند برخی از انواع مارگارین و چیپس‌ها
بعضی شرایط پزشکی می‌تواند سطح کلسترول خون را تحت تأثیر قرار دهد. سطح کلسترول خون بالا می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد
علل دیگر بالا رفتن سطح کلسترول خون عبارت‌اند از
ابتلا به چربی خون اولیه (ژنتیکی) بر اثر جهش‌های ژنتیکی می‌باشد که موجب تغییراتی در تولید چربی و لیپوپروتئین در بدن می‌شود. ژن‌ها دارای ساختار DNA هستند، ساختاری که مانند یک کد مخصوص در سلول‌ها است و تعیین می‌کند که سلول‌های بدن باید چه چیزی تولید کنند، درست مانند یک دستور پخت غذایی. اما گاهی اوقات ممکن است بر اثر جهش ژنتیکی، سلول‌های بدن ما، مقدار کمتر یا بیشتری از میزان تعیین شده از یک ماده را تولید کنند. برخی از افراد مبتلا به بیماری چربی خون، دارای ژن‌هایی هستند که باعث تولید بیشتر تری‌گلیسیرید، کلسترول یا LDL می‌شوند. از طرف دیگر ممکن است این افراد ژن‌هایی داشته باشند که موجب تولید کمتر HDL (کلسترول خوب) می‌شوند. افرادی که به چربی خون اولیه مبتلا هستند، به احتمال زیاد دارای سابقه خانوادگی در ابتلا به این بیماری هستند
چربی خون ثانویه بر اثر برخی عادات غلط در زندگی یا ابتلا به بیماری‌ها و مشکلات زمینه‌ای دیگر، ایجاد می‌شود. یکی از شایع‌ترین علل ابتلا به چربی خون، داشتن رژیم غذایی غنی از غذاهای چرب و فرآوری شده است. در واقع رژیم غذایی چربی خون بالا باید کنترل شده باشد، اما اکثرا رژیم غذایی بیمار دارای مقدار زیادی چربی‌های اشباع شده، کلسترول و چربی ترانس است و میزان چربی‌های اشباع نشده در رژیم غذایی او کم است (این چربی‌ها مفید هستند و باعث پایین آوردن میزان کلسترول خون شده و خطر بروز حمله قلبی را نیز کاهش می‌دهند). سایر علل ابتلا به چربی خون ثانویه عبارتند از
افزایش چربی خون چه خطراتی دارد
عوارض ناشی از بالا بودن چربی خون به علت تجمع و رسوب کردن چربی در جداره‌ی داخلی رگ‌ها، ایجاد می‌شود به این مشکل تصلب شرایین گفته می‌شود که باعث تنگ شدن و سفت شدن رگ‌ها می‌شود. در صورتی که این مشکل (رسوب چربی در رگ‌ها) در رگ‌هایی که به عضلات قلب خونرسانی می‌کنند، ایجاد شود، به این حالت بیماری عروق کرونری گفته می‌شود. در صورتی که یکی از این عروق به صورت کامل مسدود شود، خونرسانی به قلب متوقف می‌شود و به عضلات قلب اکسیژن کافی نمی‌رسد. این وضعیت می‌تواند منجر به حمله‌ی قلبی شود. بیماری عروق کرونری به مرور زمان موجب ضعیف شدن عضلات قلب نیز می‌شود که این مشکل نیز به نوبه‌ی خود موجب بروز نارسایی احتقانی قلب می‌شود. بیماری چربی خون همچنین می‌تواند موجب ابتلا به بیماری عروق محیطی شود، بیماری عروق محیطی به معنای تصلب شرایین در سایر عروق بدن (به جز عروق خونرساننده به قلب) می‌باشد. چربی خون بالا می‌تواند به سکته مغزی نیز منجر شود
اولین قدم کاهش سطح LDL و تری گلیسیرید و بالا بردن سطح HDL در خون است. برای این کار داشتن رژیم غذایی کم چرب و ورزش و فعالیت منظم و مداوم مهمترین اقدام است. اگر چه بسیاری از افراد علاوه بر این نیاز به استفاده از دارو نیز دارند غذاهایی مثل گوشت قرمز، دل و جگر، کله پاچه، شیر محلی، کره، زرده تخم مرغ، پنیر چرب یا خامه ای و بستنی میزان چربی بالایی دارند. در مقابل غذاهایی مثل ماهی، مرغ و گوشت سایر پرندگان، شیر بدون چربی، میوه ها و سبزی های تازه بریا افرادی که چربی خون بالا دارند، مناسب تر هستند و نقش مهمی در کنترل چربی و فشار خون دارند. روش پخت غذا نیز در این دسته از بیماران اهمیت دارد بطوریکه کباب کردن، آب پز کردن یا بخار پز کردن روش طبخ مناسب تری برای ایشان محسوب می گردد در صورتیکه برای کنترل چربی خون شما علاوه بر رعایت رژیم فوق دارو نیز تجویز شده است، باید داروها را مرتب مصرف کرده و هر سه ماه یکبار چربی خون خود را اندازه گرفته و در جدول مخصوصی که در آخر کتابچه آمده یادداشت کرده و در مراجعه بعدی به پزشک خود نشان دهید
