وظیفه طحال در بدن

  • مقالات دیابتی

وظیفه طحال در بدن

  • دیابت شاپ
  • ۱۴۰۲/۰۷/۰۸

طحال بخشی از سیستم لنفاوی بدن می باشد. سیستم لنفاوی به از بین بردن ضایعات سلولی، حفظ تعادل مایعات و پیشگیری از ایجاد عفونت توسط دفاع گلبول های سفید به سیستم ایمنی بدن کمک می کند. علاوه بر این، طحال مسئولیت ساخت موادی را دارد که نقش مهمی در التهابات و بهبودی دارند. طحال در قسمت بالایی شکم، پشت دنده ها، زیر دیافراگم و پشت معده قرار دارد. این عضو موربی شکل بوده، بنفش رنگ می باشد و وزن آن در افراد سالم حدود 170 گرم است

نقش طحال

یکی از وظایف اصلی طحال تصفیه کردن خون می باشد. طحال، از گلبول های قرمز خون که وظیفه انتقال اکسیژن در بدن دارند را محافظت می کند. در واقع طحال گلبول های قرمز خون آسیب دیده، قدیمی و غیر طبیعی را در جریان خون شناسایی و آن ها را تجزیه می کند. طحال همچنین مقداری خون را ذخیره می کند تا هنگامی که بدن دراثر آسیب، جراحت و بیماری به خون احتیاج پیدا کرد آن را در اختیارش قرار دهد وظیفه دیگر طحال ساخت گلبول های سفید خون است که لنفوسیت نامیده می شوند. طحال با همکاری غدد لنفاوی لنفوسیت هایی تولید می کند تا بدن بتواند با باکتری ها و ویروس ها مبارزه کند

شرایطی که بر طحال اثر می گذارد

شرایط مختلفی وجود دارد که باعث بزرگ شدن طحال می شود بخصوص بیماری هایی که باعث می شوند سلول های خونی خیلی سریع تجزیه شوند. سایر شرایطی که سبب بزرگ شدن طحال می شوند عبارتند از

  • عفونت های باکتریایی، ویروسی و انگلی مانند سفلیس، سل، اندوکاردیت، مونوکلئوز و مالاریا

  • سرطان خون مانند بیماری هوچکین، لوسمی و لنفوم

  • بیماری های کبدی مانند سیروز

  • کم خونی همولیتیک

  • اختلالات متابولیک مانند بیماری گاچر و نیمن پیک

  • لخته خونی در رگ طحال یا کبد

هنگامی که طحال بزرگ می شود نمی تواند عمل تصفیه خون را به خوبی انجام دهد و ممکن است بطور تصادفی گلبول های قرمز خون یا پلاکت ها را تجزیه کند که در نتیجه باعث می شود سلول های خونی کمتری در بدن باقی بماند. بزرگ شدن طحال که منجر به ازبین رفتن تعداد زیادی از گلبول های خون می شود شرایطی به نام هایپرپلنیسم را ایجاد می کند

وظیفه طحال در بدن

  • تصفیه خون

اولین و مهم ترین نقش طحال در بدن، عمل تصفیه خون می باشد، نقشی که مشابه به آن را کبد در بدن انجام می دهد. طحال خون را تمیز می کند. طحال، گلبول های قرمز آسیب دیده در جریان خون را شناسایی و آنها را از جریان خون خارج می کند

  • بازیافت خون

اجزای قدیمی سلول های خونی آسیب دیده مانند آهن و هموگلوبین، در طحال بازیافت شده و به مغز استخوان و سیستم گردش خون فرستاده می شوند تا خون سالم در سیستم گردنش خون در جریان باشد. هموگلوبین از مغز استخوان به سیستم گردش خون منتقل می شود و مسئولیت حمل اکسیژن را به عهده دارد

  • ذخیره سازی خون

یکی از کارکردهای طحال، ذخیره سازی خون برای بدن است. با توجه به نیاز خونی بدن، طحال می تواند با گشاد و تنگ کردن رگ هایش مقدار خون مورد نیاز بدن را برایش بفرستد طحال مقداری خون ذخیره شده را در خود نگه می دارد تا هنگامی که بدن در اثر آسیب و جراحت و بیماری، به خون احتیاج پیدا کرد، آن را در اختیارش قرار دهد اگر طحال شروع به خونریزی کند و خونریزی اش ادامه یابد، ممکن است پزشک جراح تصمیم بگیرد تا طحال را از بدن خارج کند

  • حفظ ایمنی بدن

طحال نقش کلیدی در عملکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می کند. هنگامی که طحال خون را تصفیه می کند، گلبول های قرمز آسیب دیده در اثر عفونت را خارج می کند در طی فرایند خارج کردن سلول های قرمز آسیب دیده از گردش خون، طحال گلبول های سفید تولید می کند و آنها نیز با تولید آنتی بادی، سبب از بین رفتن عفونت و باکتری (عوامل بیماری زا) می شوند

  • تولید لنفوسیت

وظیفه دیگر طحال، ساخت گلبول های سفید خون که لنفوسیت نامیده می شوند، می باشد افراد بدون گلبول سفید، توانایی مقابله با عفونت و باکتری را ندارند همچنین گلبول های سفید سبب ترمیم قسمت های آسیب دیده بدن می شوند همچنین طحال با همکاری غدد لنفاوی، لنفوسیت هایی تولید می کند تا بدن بتواند با باکتری و ویروس ها بجنگد

چگونگی حفظ سلامت طحال

محافظت از طحال دشوار است و بسیاری از دلایلی که سبب بزرگ شدن طحال می شوند مانند سرطان یا ناهنجاری های سلولی خون ممکن است اجتناب ناپذیر باشند. با این وجود راهکارهایی برای پیشگیری از بزرگ شدن طحال وجود دارد مانند جلوگیری از عفونت یا صدماتی که می تواند به آن آسیب برساند راهکارهای دیگری وجود دارند از جمله

  • لوازم شخصی خود چون وسایل نقره، مسواک و یا لیوان را با دیگران به اشتراک نگذارید

  • اگر فوتبال و یا ورزش های تماسی را انجام می دهید از تجهیزات ایمنی مانند بالشتک استفاده کنید تا از طحال و دیگر اعضای بدن محافظت کنید

  • در هر بار رابطه جنسی برای پیشگیری از عفونت های مقاربتی از کاندوم استفاده کنید

  • در هر بار رانندگی و یا سوار اتومبیل شدن بستن کمربند ایمنی را فراموش نکنید

 چنانچه طحال بزرگ شده دارید از برنامه درمانی توصیه شده از سوی پزشک پیروی کنید و تا زمانی که پزشک اجازه نداده است از ورزش و سایر فعالیت های تماسی خودداری کنید

آیا می توان بدون طحال زندگی کرد

بله، می توان بدون طحال زندگی کرد. طحال عضوی مهم است اما ضروری نمی باشد. اگر طحال در اثر بیماری یا جراحت آسیب دیده باشد حذف آن، زندگی را تهدید نخواهد کرد. برای حذف طحال جراحی لازم است غدد لنفاوی و کبد می توانند بسیاری از عملکرد های مهم طحال را به عهده بگیرند. با این وجود بدون طحال احتمال ابتلا به عفونت های خاص وجود دارد و اگر بیمار شوید بهبودی بیش از حد معمول طول خواهد کشید. بسته به سن و سلامت عمومی، پزشک به شما توصیه می کند تا برای پیشگیری از عفونت هایی که در ادامه به معرفی آن می پردازیم واکسینه شوید

  • آنفولانزاهموفیلوس نوع b

  • آنفولانزا

  • مننژیت

  • تتنوس، دیفتری و سیاه سرفه

  • زونا

  • آبله مرغان

  • ویروس پاپیلومای انسانی

  • سرخک، اوریون و سرخچه

  • ذات الریه

 اگر چه طحال عضوی بزرگ نیست اما در بدن نقش های مهمی ایفا می کند. این عضو به از بین بردن سلول های خونی قدیمی و آسیب دیده کمک می کند و باعث محافظت از گلبول های سفید خون خواهد شد عفونت ها و صدمات می توانند به طحال آسیب برسانند و باعث بزرگی یا پارگی آن شوند بدون طحال می توان زندگی سالمی داشت اما برای جلوگیری از عفونت ها باید اقدامات حیاتی را انجام داد

  • رنگ

  • حالت

  • نوع