بیشتر مردم تا زمانیکه مشکلی پیش نیاید به کیسه صفرا در بدن خود توجهی ندارند. کیسه صفرا عضوی گلابیشکل است که زیر کبد و در قسمت بالای سمت راست شکم قرار دارد. کیسه صفرا، صفرا ذخیره میکند. صفرا هم مادهای است که کبد برای هضم بهتر چربی تولید میکند و باعث جذب چربی محلول ویتامینها و مواد مغذی میشود
افراد بسیاری دچار سنگ کیسه صفرا هستند، بدون اینکه خودشان از این امر مطلع باشند سنگ کیسه صفرا در برخی موارد هیچ علائمی ندارد اما درصورتیکه تشخیص داده شود به سنگ صفراوی مبتلا هستید، بهتر است هرچه زودتر بهدنبال درمان آن باشید تا دچار مشکلات جدیتری نشوید
کیسه صفرا، کیسهی کوچکی است که صفرا را نگه میدارد و در زیر کبد و سمت راست بالای شکم قرار دارد. صفرا، یک مایع سبز یا زرد است که به هضم غذا کمک میکند. اکثر سنگهای صفراوی بهدلیل وجود کلسترول بیشازحد در صفرا، تشکیل میشوند
۸۰ درصد سنگهای صفرا از کلسترول و ۲۰ درصد بقیه از نمکهای کلسیم و بیلیروبین تشکیل میشوند. دقیقا مشخص نیست که چه چیزی باعث تشکیل سنگ کیسه صفرا میشود، اما تئوریهایی وجود دارد که میگوید عوامل زیر میتوانند منجر به تشکیل سنگهای صفراوی شوند
وجود کلسترول بیشازحد در صفرا میتواند به تشکیل سنگهای کلسترولی زردرنگ منجر شود این سنگهای سخت هنگامی تشکیل میشوند که کلسترول ساختهشده توسط کبد، از کلسترولی که صفرا میتواند حل کند، بیشتر میشود
بیلیروبین، یک مادهی شیمیایی است که وقتی کبد سلولهای قرمز قدیمی خون را تجزیه میکند، تولید میشود. مواردی مانند آسیبهای کبدی و برخی از اختلالات خونی باعث میشوند کبد بیلیروبین بیشتری تولید کند. سنگهای رنگی کیسه صفرا هنگامی تشکیل میشوند که صفرا نتواند بیلیروبین اضافی را تجزیه کند. رنگ این سنگهای سخت، اغلب قهوهای تیره یا سیاه است
کیسه صفرا برای سالم ماندن و عملکرد درست، باید صفرای خود را خالی کند. اگر این کار انجام نشود، صفرا بهشدت غلیظ و باعث تشکیل سنگهای صفراوی میشود
اگرچه علائم و نشانه های اختصاصی هر یک از بیماری ها نامبرده با دیگری متفاوت اند، اما به طور کلی علائمی وجود دارد که مواجهه با آنها، نشانگر وجود یک مشکل و ناهنجاری در کیسه صفرا می باشد
برخی از مشکلات کیسه صفرا مانند سنگ های صفراوی ریز که مجرای صفراوی را مسدود نمی کنند، معمولا هیچ علامت و ناراحتی را ایجاد نمی کنند این نوع سنگ ها معمولا هنگاه عکسبرداری با اشعه ایکس برای یک بیماری دیگر و یا انجام عمل جراحی در ناحیه شکم و به طور اتفاقی تشخیص داده می شوند
صفرا در کبد شکل میگیرند و در کیسهی صفرا ذخیره و در رودهی بزرگ برای هضم چربیها استفاده میشود. اگر در صفرای شما کلسترول زیادی وجود داشته باشد احتمال تشکیل سنگ صفرا بالا میرود. زمانی که غذاهای چرب مصرف میکنیم صفرا منقبض میشود تا صفرا را از طریق کانالی که به رودهی بزرگ ختم میشود تخلیه کند. در آنجا صفرا به هضم چربیهای رسیده از غذای مصرف شده کمک میکند با این حال میزان بالای کلسترول موجود در صفرا باعث میشود که سفت شده و سنگهایی تشکیل شود که اندازهی آنها از یک دانه شکر تا آلو متغیر است. بعضی از این سنگها در کیسهی صفرا جا خوش میکنند و هیچ مشکلی به بار نمی آورند. اما اگر وارد مجرای صفراوی شوند باعث بروز التهاب، دردهای شدید و انسداد مجرا خواهند شد که گاهی نیاز به عمل جراحی پیدا میکند از آنجایی که ارتباط بین سنگها و کلسترول روشن است باید بیشتر به سمت مصرف مواد غذایی کاهنده ی میزان کلسترول خون رفت. علاوه بر این توصیه میشود که در طول روز چند وعده ی غذای سبک میل کنید چون به این ترتیب از تشکیل سنگهای بیشتر پیشگیری میشود
یک رژیم غذایی کیسه صفرا در از بین بردن خطرات که می تواند منجر به تشکیل سنگ صفراوی گردد تمرکز دارد. این است که باید مصرف مواد غذایی که سبب کاهش کلسترول و حاوی مواد مغذی و فیبر لازم باشد برای نگه داشتن عملکرد سیستم گوارش در بالاترین سطح ممکن افزایش دهیم شما همچنین باید مصرف غذاهای چرب که سبب مقدار زیادی فشار بر روی کیسه صفرا برای تجزیه و و حرکت از طریق دستگاه گوارش می شود را کاهش دهید کاهش مصرف غذاهای چرب علاوه بر کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا، سبب حفظ وزن بدن سالم و کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا یا بیماری های قلبی می شود
این غذاها را بخورید
تمام چربی ها را از رژیم غذایی خود را حذف نکنید (مگر در شروع یک حمله و یا در میان یک حمله)، توجه داشته باشید که از بین بردن چربی از رژیم غذایی خود به طور کامل می تواند سبب تعطیلی کیسه صفرا و از تولید صفرا جلوگیری می شود که به همان اندازه خطرناک است لذا از چربی هایی استفاده کنید که به کیسه صفرا آسیب نرساند روغن تخم کتان و چربیهای امگا 3 را می توان با وعده های غذایی برای کمک به شکستن غذاها مصرف نمود بدون اینکه محتوای کلسترول به مواد غذایی اضافه شود مصرف غذاهایی می تواند به شما کمک کند تا خطر ابتلا به سنگ صفرا را حذف کنید. مصرف محصولات لبنی با چربی کم مانند شیر کم چرب مصرف کنید و از مصرف روغن های اضافی موجود در سرشیر جلوگیری کنید. غلات کامل را جایگزین ( نان، حبوبات و پاستا ) کنید غلات کامل فیبر و مواد مغذی بیشتری را فراهم می کند تا به شکسته شدن غذاهای دیگر در سیستم شما کمک کند مصرف مقدار زیادی از میوه ها و سبزیجات یک اثر مشابه را در رژیم غذایی شما دارد. محتوای بالای فیبر در میوه ها و سبزیجات نیز کمک می کند تا شما احساس سیری کنید و پرخوری نکنید زیرا پرخوری سبب فشار بیش از حد روی کیسه صفرا می شود پروتئین به اندازه کافی دریافت کنید. کسانی که در رژیم غذایی کیسه صفرا هستند باید هوشیار باشند زیرا منابع مختلف پروتئین دارای روغن و چربی بالایی می باشد. مصرف گوشت بدون چربی مثل ماهی و یا مرغ برای دریافت پروتئین و همچنین ویتامین B12 ضروری است
بعد از عمل کولهسیستکتومی تعداد کمی از بیماران ممکن است مدفوع شل یا آبکی داشته باشند چنانچه گفته شد، بعد از این عمل جراحی مسیر صفرا از کبد به روده کوچک منتقل میشود. از آنجایی که صفرا از کیسه صفرا عبور نمیکند، رقیقتر میشود. البته، تغییر در عادات رودهای موقتی است و پس از مدتی برطرف میشوند. با این حال، بهتر است در صورت بروز این مشکل به پزشک معالج خود مراجعه کنید هر نوع عمل جراحی ،عوارض خاص خود را دارد. با این حال، عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا، به ندرت عوارض خاصی دارد. عفونت از شایعترین عوارض برداشتن کیسه صفرا است که در اثر آسیب به مجاری صفراوی به وجود میآید. به این دلیل، ممکن است فرد پس از عمل جراحی برداشتن کیسه صفرا به چند عمل جراحی دیگر برای ترمیم مجاری صفراوی نیاز داشته باشد
به ندرت و در شرایط خاص از درمانهای غیر جراحی برای برداشتن سنگ کیسه صفرا استفاده میشود. اما به عنوان مثال، هنگامی که سنگ کیسه صفرا از جنس کلسترول باشد و فرد به بیماری خاصی مبتلا باشد که امکان انجام عمل جراحی در او نباشد، استفاده از روش غیر جراحی تنها راهحل باقیمانده است با این حال، باید به یاد داشته باشید که حتی با درمان، سنگ کیسه صفرا ممکن است دوباره برگردد. بنابراین، این امکان وجود دارد که بیمار برای مدت طولانی و حتی در مواردی تا پایان عمر درمان سنگ کیسه صفرا را پیگیری کند پزشک ممکن است از انواع روشهای غیر جراحی برای برداشتن یا شکستن سنگهای صفراوی کلسترولی بهره ببرد
میتوانید با پیروی از موارد زیر از تشکیل سنگ کیسه صفرا پیشگیری کنید