دیابت از جمله بیماری هایی است که مبتلایان آن به شدت در جهان رو به افزایش هستند و در درازمدت با توجه به عوارض متعدد، بار سنگینی بر اقتصاد کلان جهان و کشورها وارد کرده و نیز بر بهره‌وری نیروی انسانی اثر منفی قابل ملاحظه ای دارد. با توجه به اهمیت این موضوع و با هدف کاستن از ناتوانی‌های ناشی از دیابت، دانشمندان این حوزه در پی یافتن راه‌هایی به منظور پیشگیری و یا کم کردن میزان بروز عوارض زمین‌گیر کننده آن و در عین حال اجتناب از اقدامات به ظاهر مفید اما بی‌تاثیر هستند تا از بار این بیماری کاسته شود.بیماری های قلبی عروقی یکی از جدی ترین عواقب ناخوشایند ابتلا به دیابت است که سالانه قربانیان زیادی می‌گیرد به نحوی که بیماران مبتلا به دیابت، حدود چهار برابر بیشتر از افراد سالم در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی هستند و خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی نیز در این افراد بالا است.
شواهد حاضر نشان می دهند که احتمالا ویتامین K از طریق تعدیل شاخص های التهابی و پروتئین های وابسته به این ویتامین، بتواند در سلامت قلب و عروق موثر باشد، بر همین اساس مرکز تحقیقات تغذیه در بیماری های غدد درون ریز وابسته به پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم اقدام به طراحی و اجرای مطالعه ای برای تعیین اثر موثرترین فرم ویتامین K بر شاخص های عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ کرده است.
این شاخص‌ها به راحتی و با استفاده از متغیرهای آزمایشگاهی روتین اندازه‌گیری قند و چربی‌های خون، قابل تعیین هستند.
در بین تحقیقاتی که بر روی مواد مغذی مفید بر روی قلب انجام می شود ، تحقیق بر روی ویتامین K اهمیت ویژه ای داشته است. ویتامین K1 نقش مهمی در جلوگیری از لخته شدن خون دارد و ویتامین K2 به جذب مواد مغذی در بدن کمک کرده و نقش مهمی در باروری، عملکرد مغز، رشد نوزادان و کودکان و سلامت دندان ها دارد ولی متاسفانه اکثر مردم به اندازه کافی این ویتامین را دریافت نمی کنند.
ویتامین K معمولا زمانی بهترین تاثیر را در بدن دارد که به صورت طبیعی و از طریق مصرف مواد غذایی و میوه ها وارد بدن شود. ویتامین K1 معمولا بیشتر در سبزیجات و میوه ها یافت می شود در حالیکه ویتامین K2 در غذاهای مشتق شده از حیوانات موجود است .کمبود ویتامین K2 می تواند باعث ایجاد پلاک در شریان ها، لک افتادن بر روی دندان ها، سخت شدن مفصل ها و ایجاد علائمی مانند آرتروز و درد شود . ویتامین K2 خواض ضد التهابی دارد که ممکن است به پیشگیری و درمان برخی از سرطان ها کمک کند.
یکی از مهم ترین فواید و خواص ویتامین K2 کنترل جذب کلسیم بدن است. ویتامین K2 به تنظیم میزان جذب کلسیم در استخوان ها، شریان ها، دندان ها، قلب و سیستم عصبی کمک می کند. برای مثال باعث می شود کلسیم در استخوان ها به خوبی جذب شود و از رسوب کلسیم در شریان ها جلوگیری می کند تا باعث لخته شدن خون نشود.
ویتامین K2 یکی از بهترین ویتامین ها برای مردان است زیرا به جلوگیری از مشکلات قلبی و عروقی کمک کرده و از سفت شدن رگ های خونی پیشگیری می کند. با توجه به آمار جهانی ، بیشترین دلیل مرگ در مردان مربوط به بیماری های قلبی و عروقی است . طبق تحقیقاتی که در سال 2015 انجام شده است ، ویتامین K2 با مهار کلسیفیکاسیون شریان ها به سلامت قلب و عروق کمک کند زیرا پروتئین GLA ماتریکس را فعال کرده و از رسوب کلسیم در دیواره های رگ ها جلوگیری می کند .
در یک مطالعه بسیار بزرگ که در کشور هلند بر روی بیش از 4800 مرد بزرگسال انجام شد مشخص شد که مصرف ویتامین K2 می تواند دیسکسیون یا پارگی آیورت را 52 درصد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی را 41 درصد کاهش دهد. مردانی که به صورت منظم ویتامین K2 مصرف می کنند 51 درصد کمتر دچار مرگ به علت بیماری های قلبی می شوند.
ویتامین K2 با تنظیم جذب کلسیم در بدن می تواند به سلامت استخوان ها و دندان ها کمک کند . برخی از مطالعات نشان داده است که مصرف ویتامین K2 می تواند به پیشگیری و درمان شکستگی استخوان و پوکی استخوان کمک کند. مصرف ویتامین K2 می تواند به جلوگیری از کاهش تراکم استخوان ها کمک کرده و در موادی حتی به افزایش توده استخوان ها کمک کند .
ویتامین K2 می تواند به بهبود استفاده و تنظیم جذب ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین A و ویتامین D کمک کند . همچنین ویتامین K2 با اتصال به کلسیم می تواند به استفاده بهتر از مواد مغذی مانند فسفر کمک کند.
ویتامین های محلول در آب مانند ویتامین A و ویتامین D، برای رشد بدن نقش حیاتی دارند زیرا باعث تحریک جذب مواد مغذی موثر در رشد می شوند.ویتامین K2 نیز نقش بسیار موثری در این مورد دارد زیرا می تواند به جذب ویتامین A و D کمک کرده و علاوه براین از سفت شدن استخوان ها قبل از رسیدن به حداکثر رشد جلوگیری می کند به این معنی که اگر استخوان ها و دندان ها قبل از رشد کامل سفت شوند دیگر قادر به رشد نیستند و ویتامین K2 از سفت شدن استخوان و دندان قبل از رشد کامل جلوگیری می کند.
ویتامین K2 می تواند تولید هورمون استئوکلسین را در بدن کنترل می کند . همچنین باعث متعادل شدن هورمون های استروژن و تستوسترون در بدن می شود که می تواند نقش موثری در سلامت جنسی زنان و مردان داشته باشد . با توجه به این خاصیتِ ویتامین K2 ، زنانی که به سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند می تواند مصرف میزان بیشتری ویتامین K2 را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
علاوه بر این ویتامین K2 می تواند با افزایش حساسیت بدن به انسولین ، به تعادل قند خون کمک کند و از ابتلا به مشکلات متابولیکی مانند دیابت و چاقی جلوگیری کند . در صورتی که از داروهای کنترل قند خون مانند متفورمین استفاده می کنید ، قبل از دریافت میزان بالایی از ویتامین K2 به صورت روزانه ، با پزشک خود مشورت کنید.
ویتامین K2 با جلوگیری از تجمع کلسیم در جاهای اشتباه بدن، که عامل ایجاد سنگ کلیه است ، می تواند از ایجاد سنگ در کلیه و حتی سنگ کیسه صفرا جلوگیری کند .
ویتامین K2 نوعی ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در غذاهای حیوانی یافت می شود و بدن ما توانایی ذخیره سازی این ویتامین را دارد . برای مثال:
حیوانات می تواند با مصرف گیاهانی که حاوی ویتامین K1 هستند ، در بدن خود ویتامین K2 تولید کنند .به همین دلیل حیواناتی که به صورت طبیعی تغذیه و رشد کرده اند دارای مقادیر بالاتری ویتامین K2 هستند.
ویتامین K1 در بیشتر میوه ها و سبزیجات موجود است ولی کمتر از ویتامین K2 فعال است . زمانی که ویتامین K1 وارد بدن می شود عمدتا وارد کبد شده و سپس وارد جریان خون می شود و به طو مستقیم بر روی لخته شدن خون تاثیر می گذارد . ویتامین K2 به راحتی وارد استخوان ها و سایر بافت های بدن می شود و به محافظت از استخوان ها و دندان ها کم کند.تحقیقات نشان می دهد که مردم ویتامین K1 را بیشتر از ویتامین K2 دریافت می کنند زیرا ویتامین K1 در گیاهان به اندازه مناسب وجود دارد در حالی که ویتامین K2 از طریق خوراکی های حیوانی یافت می شود.حیوانات گیاه خوار قادر هستند ویتامین ویتامین K1 را به ویتامین K2 تبدیل می کنند در حالی که بدن ما قادر به این کار نیست.
میزان مصرف استاندارد ویتامین K2 در بزرگسالان 90الی 120 میکروگرم در روز است ولی این میزان را می توان تا 150 الی 400 میکروگرم افزایش داد که بهتر است تا جایی که ممکن است از طریق تغذیه دریافت شود . کسانی که خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و پوکی استخوان دارند ، در صورتی که قادر به دریافت ویتامین K2 از طریق تغذیه نیستند می توانند از طریق مکمل ها ویتامین مورد نیاز بدن خود را تامین کنند.
تحقیقات اخیر نشان داده است که مصرف ویتامین K2 به صورت مکمل نمی تواند زیاد مفید باشد و ترجیحا باید این ویتامین را از طریق تغذیه مناسب دریافت کنید . ولی در صورتی که مجبور به مصرف این ویتامین به صورت مکمل هستید توصیه می شود ویتامین K2 را با برخی از چربی ها مانند تخم مرغ و روغن نارگیل مصرف کنید . برخی از محققان اعتقاد مصرف ویتامین K2 در وعده صبحانه بهتر است زیرا بدن شما فرصت دارد تا به خوبی این ویتامین را جذب کند.
عوارض جانبی ویتامین K2 معمولا زمانی بروز می کند که مکمل این ویتامین را مصرف کنید و دریافت ویتامین K2 از طریق رژیم غذایی معمولا عوارض جانبی در پی ندارد. مصرف بیش از حد ویتامین K2 به صورت مکمل می تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی شود . همچنین مصرف این مکمل ها می تواند در افرادی که دچار مشکلات لخته شدن خون هستند ، مشکل ایجاد کند .همچنین مکمل های ویتامین K2 با بسیار از داروها تداخل دارد و قبل از مصرف این مکمل ها باید با پزشک خود مشورت کنید .
آسپرین ، استامینوفن ، ایبوپروفن ، دیکلوفناک ، لیپوفیکس، وارفارین ، متفورمین ، پلاویکس، کاپتوپریل ، آتنولول،و ….
