ویتامین B12 (ب ۱۲)، ویتامین انرژی است. این ویتامین به ساخت دی.ان.ای، عصبها و سلولهای خونی کمک میکند و برای داشتن مغز و سیستم ایمنی سالم ضروری است. بدون ویتامین B12، متابولیسم بدن ما به خوبی کار نمیکند. اما B12 مانند دیگر ویتامینها نیست و فقط در محصولات حیوانی مانند تخممرغ، گوشت، صدفدریایی و لبنیات یافت میشود. بیشتر از ۱۵ درصد از افراد، به اندازهی کافی ویتامین B12 دریافت نمیکنند. این افراد به احتمال زیاد گیاهخوار هستند، بیماری سلیاک یا دیگر مشکلات گوارشی دارند و یا اینکه بالاتر از ۵۰ سال دارند علائم کمبود ویتامین B12 شامل خستگی، تپش قلب، آشفتگی روانی و غیره هستند
خطر کمبود ویتامین B12 گیاهخواران را تهدید می کند
ویتامین ب۱۲ به طور طبیعی در محصولات حیوانی یافت میشود، پس اگر رژیم غذایی شما از محصولات گیاهی مانند میوهها و سبزیجات، حبوبات و سویا تشکیل شده(رژیم گیاهخواری)، در معرض خطر کمبود این ویتامین قرار دارید گیاهخوارانی که تخممرغ و لبنیات مصرف میکنند، حداقل روزی یک بار، هر دویِ این گروههای غذایی را در رژیم غذایی خود جای دهند. وِگانها که هیچ نوع محصول حیوانی اعم از تخممرغ و لبنیات و عسل نمیخورند، باید حتما قرصهای مکمل ویتامین ب۱۲ یا غذاهایی را که با این ویتامین غنی شدهاند، مصرف کنند. از غذاهایی که با ویتامین B12 غنی شدهاند میتوان به شیرهای غیرلبنی، غلات صبحانه و جایگزینهای گوشت اشاره کرد، البته همهی آنها الزاما با این ویتامین غنی نشدهاند
داروهای سوزش معده میتواند باعث کمبود ویتامین B12 شود
بعضی از داروهای معده، تولید اسید معده را که برای جذب ویتامین ب۱۲ بسیار مهم است، متوقف میکنند. مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ در مجلهی انجمن پزشکی آمریکا به چاپ رسید این موضوع را ثابت میکند. محققان به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از داروهای موسوم به مهارکنندههای پروتون پامپ (مانند پریلوسِک (Prilosec ) و نکسیوم (Nexium))، به مدت بیشتر از دو سال، ۶۵ درصد خطر کمبود ویتامین ب۱۲ را افزایش میدهد و استفادهی دو سال یا بیشتر از داروهایی که گیرندههای هیستامین را مسدود میکنند (مانند پِپسید (Pepcid) و زانتاک (Zantac))، احتمال کمبود این ویتامین را ۲۵ درصد افزایش میدهند. اگر به طور منظم از این داروها استفاده میکنید، با پزشک خود دربارهی اقداماتی که برای مراقبت از خودتان میتوانید انجام دهید، مشورت کنید
کمبود B12 با زوال عقل اشتباه گرفته می شود
علائم کمبود ویتامین ب۱۲ گاهی شبیه علائم بیماری زوال عقل هستند. علائمی مانند فراموشی، فقدان آگاهی و ناتوانی در تفکرِ منطقی، در هر دو بیماری دیده میشوند. تشخیص بین زوال عقل و کمبود ویتامین ب۱۲ گاهی دشوار است، خصوصا به این دلیل که افراد مسن در معرض ابتلا به هر دو قرار دارند و اغلب، این دو بیماری با هم تداخل پیدا میکنند. ۷۵ تا ۹۰ درصد از افرادی که کمبود ب۱۲ دارند، دچار بیماریهای عصبی مانند زوال عقل هم هستند. البته وقتی کمبود ویتامین B12 در افراد جوان هم اتفاق میافتد، باز هم به زوال عقل شباهت دارد. و معمولا متخصصان نمیتوانند به راحتی این دو بیماری را تشخیص دهند و بهتر است بیمارانی که مشکلات شناختی دارند، حتما آزمایش کمبود ویتامین ب۱۲ بدهند
قرص های ضد بارداری مستعد کمبود B12 میکند
جذب ویتامین ب۱۲ در زنانی که برای مدت طولانی از قرصهای ضدبارداری استفاده میکنند، مشکل میشود تحقیقات نشان میدهد قرصهایی که استروژن بالایی دارند، ارتباط بیشتری با B12 دارند و کمبود فولات (فولیک اسید و ویتامین ب۶) هم ثابت میکند که استروژن موجود در این قرصها مانع جذب این ویتامینها میشود. پس اگر شما از قرصهای جلوگیری از بارداری استفاده میکنید، حتما با پزشک خود دربارهی مصرف مکملهای ب۱۲ مشورت کنید
کودکان هم دچار کمبود B12 می شوند
در نوزادان کمبود ب12 جدی است و می تواند علائمی مانند کم خونی، مشکلات حرکتی و مشکل در مراحل رشد را به وجود بیاورد که می توانند خطرناک باشند. کمبود ویتامین ب12 در کودکان به ندرت دیده می شود، اما در کودکانی که مادران شان در دوره ی بارداری محصولات حیوانی به اندازه ی کافی مصرف نکرده اند یا مادران شیردهی که گیاه خوار هستند دیده می شود. مصرف مکمل های ب12 در مادران و همچنین غذاهای غنی شده با ب12 در دوارن بارداری و شیردهی می تواند مفید باشد
مقدار مناسب ویتامین B 12 برای بدن
مقدار نیاز شما به هریک از ویتامینها به سن و جنسیت شما وابسته است. عوامل دیگری مثل بارداری و بیماریها نیز حائز اهمیت هستند. خانمها در دوران بارداری و شیردهی به مقدار بیشتری از این ویتامین نیاز دارند با متخصص تغذیه خود مشورت کنید که مصرف چه مقداری از ویتامین b12 برای شما مناسب است سطح پایین ویتامین ب12 در بدن معمولاً با مشکلات سلامتی در ارتباط است اما تحقیقات اخیر نشان دادهاند که داشتن مقدار زیادی از این ویتامین در خون به صورت غیر عادی میتواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد