سردرد، ازجمله شایع‌ترین دردها در بدن، محسوب میشود. تقریباً همه افراد، هرچند وقت یک‌بار ممکن است دچار سردرد شوند. اگرچه درد در هر قسمت از سر به عنوان سردرد عنوان میشود؛ اما علت، مدت‌زمان و شدت درد می‌تواند با توجه به نوع سردرد متفاوت باشد. درد ممکن است کسل‌کننده، ضربان‌دار، مداوم، خفیف و یا شدید باشد.
گاهی اوقات توصیف سردرد دشوار است، اما برخی از انواع رایج سردرد شامل موارد زیر است:
جامعه بین‌المللی سردرد، جدیدترین سیستم طبقه‌بندی خود را در سال ۲۰۱۳ منتشر کرد. این انجمن امیدوار بود که سیستم طبقه‌بندی جدید به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی کمک کند تا تشخیص دقیق‌تر و موثرتری از نوع سردرد بیمار داشته باشند.
بر اساس منبع درد، سه دسته اصلی انواع سردرد شامل:
این نوع از سردردها به ترتیب بر اساس شایع بودن شامل: سردرد تنشی و سردرد میگرنی و نوع نادر آن سردرد خوشه‌ای است، انواع دیگر سردردها کمتر رایج هستند.
سردردهایی که به دلیل مشکل ساختاری یا عفونت زمینه‌ای در سر یا گردن ایجاد می‌شوند سردرد ثانویه محسوب می‌شوند. مثل درد دندان و عفونت سینوس‌ها تا شرایط تهدیدکننده زندگی مانند خونریزی در مغز یا عفونت‌هایی مانند انسفالیت و…
بیش از ۳۰۰ نوع سردرد وجود دارد، اما فقط ۱۰% آن‌ها علت مشخصی دارند و بقیه جزو سردردهای اولیه محسوب می‌شوند. سردردها معمولاً در اثر عواملی از قبیل فشار، خستگی، حذف وعده‌های غذایی، مشکلات ماهیچه‌ای در گردن، عفونت، آلرژی و عوارض جانبی دارو مثل استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضد درد ایجاد می‌شوند. فرد ممکن است علائمی داشته باشد که مطابقت با بیش از یک نوع سردرد داشته باشد؛ بنابراین، تشخیص دقیق نوع سردردی که فرد تجربه می‌کند، برای یافتن درمان مناسب و تسکین آن بسیار مهم است. یادتان باشد، فقط پزشک متخصص می‌تواند علت سردرد را تشخیص دهد. در ادامه به بررسی چند نوع از سردردهای مختلف می‌پردازیم.
سردرد میگرن به‌صورت ضربان شدید از اعماق سر است که می‌تواند روزها ادامه یابد. این نوع سردرد، معمولاً ضربان‌دار و یک‌طرفه است. برخی عوامل محیطی مانند اختلال در خواب، کم‌آبی بدن، حذف وعده‌های غذایی، برخی از مواد غذایی، نوسانات هورمونی و قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی، می‌تواند از عوامل محرک میگرن باشد.
ازجمله علائمی که در افراد مبتلا به میگرن مشاهده میشود، شامل موارد زیر است:
درد در قسمت جلوی سر، به‌ندرت مربوط به قسمت جلوی مغز است و به‌خودی‌خود بیماری محسوب نمی‌شود. درد در قسمت جلوی سر یا سردرد پیشانی، معمولاً نشان‌دهنده یکی از چندین نوع سردرد است. برای مثال عفونت‌های سینوسی و آلرژی می‌توانند موجب این نوع سردرد شوند. سردردهای ناشی از عفونت‌های سینوسی نتیجه التهابی است که منجر به فشار و درد در پشت گونه‌ها و درد پیشانی میشود.
این نوع سردرد، فشار پیوسته و مداومی را در بالای سر ایجاد می‌کند، اما درد آن ضربان‌دار نیست و می‌تواند موجب سردرد بالای سر، پشت سر، بالای گردن و یا در قسمت شقیقه‌ها شود. چندین بیماری مختلف می‌تواند موجب سردرد بالای سر شود، ازجمله: سردردهای تنشی، میگرن، سردردهای کم‌خوابی، سردردهای محرک سرما، سردردهای مزمن و…
این نوع سردرد می‌تواند با علائم دیگری ازجمله تهوع، خستگی و اختلالات بینایی همراه باشد. سردردهای سینوسی، تنشی، میگرنی، خوشه‌ای و… می‌تواند مربوط به سردرد سمت راست سر باشد. دلایل جدی‌تری از سردرد که فقط در یک‌طرف رخ می‌دهد عبارت‌اند از: ضربه، تورم دیواره‌های سرخرگ (آنوریسم) و تومورهایی که می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم (سرطانی) باشند.
این نوع از سردردها در وسط سر ایجاد می‌شوند، درد آن‌ها ضربان‌دار نبوده و ممکن است به دلیل عوامل محیطی از قبیل کم‌خوابی، استرس، آلودگی‌های صوتی و یا صداهای پیوسته و مداوم و یا سایر عوامل محرک‌زا ایجاد شوند.
این نوع سردرد، اغلب در اثر استرس، اضطراب یا افسردگی در فرد ایجاد میشود. جزو سردرد وسط سر محسوب شده، ضربان‌دار نیست و دارای شدتی از خفیف تا شدید است. هر فردی ممکن است دچار این نوع سردرد شود و معمولاً همراه با علائم زیر است:
این نوع سردرد در برخی افراد با درد شدید و سوزشی در اطراف یا پشت چشم و یا در یک طرف صورت ظاهر میشود. گاهی اوقات، تورم، قرمزی، برافروختگی و تعریق می‌تواند در سمتی ایجاد شود که تحت تأثیر سردرد قرار دارد. همچنین، اغلب احتقان بینی و پارگی چشم در همان سَمت سردرد رخ می‌دهد. سردرد خوشه‌ای بیشتر در بهار و پاییز رخ می‌دهند و در مردان سه برابر شایع‌تر از زنان است. دقیقاً مشخص نیست که چه عاملی باعث سردرد خوشه‌ای میشود. گاهی اوقات سردرد در نتیجه واکنش آلرژیک ایجاد میشود. درد ناشی از این سردردها اغلب در ناحیه سینوس و جلوی سر متمرکز می‌شوند.
یکی از علائم کرونا، سردرد است که می‌تواند بسیار شدید و غیرقابل تحمل باشد. سردرد کرونا تقریبا متفاوت از سردردهای دیگر است و معمولا بهبود آن دو تا سه روز طول می‌کشد. سردرد کرونا مانند سایر سردردها حالت فروکشی ندارند و به تدریج شدت آن‌ها کم نمی‌شود. این نوع سردرد ممکن است با خستگی، تهوع و بی‌اشتهایی همراه باشد. این نوع سردرد، مانند سردرد میگرنی گاهی همراه با ضربان است و معمولا در دوطرف سر حس میشود. سردرد کرونا معمولا به انواع مسکن‌ها مقاوم است. افرادی که به میگرن مبتلا هستند بدر هنگام ابتلا به کرونا اغلب سردرد با شدت بیشتری را تجربه می‌کنند.
اگر سردرد، همراه یکی از موارد زیر باشد، بهتر است، فوراً به پزشک مراجعه شود:
اما موارد زیر تا حدی می‌تواند در کاهش انواع سردردهای متداول مؤثر باشند:
