بهتر است از کودکان دیابتی بیشتر از کودکان معمولی مراقبت کنید که این توصیه مهم به خانواده‌های کودکان دیابتی کاربردی بسیار دارد.قند خون این افراد باید دائما کنترل و چک شود و مدیریت قند خون (تست قند خون) اطفال در دست والدین است آنها باید به این موضوع اهمیت زیادی دهند رعایت برخی نکات برای کودکان مبتلا به امراض قندی بسیار مهم است. زمان و مقدار غذا خوردن کودک دیابتی، مصرف چربی، کربوهیدرات و پروتئین باید کنترل شود، به برخی از آنها در ادامه مطلب اشاره خواهیم کرد.
ما اغلب در مورد درمان دیابت بزرگسالان صحبت می‌کنیم. اما مدیریت دیابت در کودکان به همان اندازه اهمیت دارد و چه بسا که دشوارتر هم هست. در دوران کودکی، بسیاری از تغییرات فیزیکی در راستای رشد ذهنی و عاطفی کودک شکل می‌گیرند. بسیاری از عوامل مانند فشار همسالان، رویدادهای اجتماعی و سطح فعالیت‌های روزمره در این تغییرات دخیل هستند.
کالری در کودکان دیابتی باید به میزان کودکان معمولی محاسبه شود اما بجای 3 وعده غذا باید کالری را به 6 وعده تقسیم کرد یعنی 3 وعده غذای اصلی و 3 میان وعده.
وعدههای آخر شب اهمیت زیادی دارد چرا که اگر خورده نشود ممکن است کودک در نیمه شب دچار افت قند خون شود و چون خواب است متوجه آن نشود و خطر قند پایین کودک را تهدید می‌کند.
صبحانه نیز از وعدههای مهم محسوب میشود و بهتر است کودکان دیابتی از خوردن مواد چرب و شیرین مانند عسل، مربا، خامه و کره بپرهیزند ولی توصیه میشود از پنیر کم‌چرب استفاده کنند و نان نیز سبوس‌دار باشد.برای شیرین کردن چای نیز باید از مواد شیرین کننده غیرقندی موجود در بازار استفاده کرد چرا که قندهای ساده چون قند و شکر را حذف می‌کنیم و حتی این دسته از کودکان نباید از موادی که قند و شکر در آن به کار رفته است استفاده کنند مثل آبمیوه‌های صنعتی و نوشابه‌های گازدار.اگر کودک دیابتی این مواد را مصرف کند باید بعد از دو ساعت حتماً قند خونش چک شود چرا که دیده شده بسیاری از این موارد تقلبی هستند و کودک با خوردن نوشابه بدون قند، قندش افزایش یافته و حتی به 400 نیز رسیده است.غذای رایج در خانواده‌های ایرانی غذاهای مدیترانه‌ای است که برای دیابتی‌ها مناسب است چرا که از میوه، سالاد و سبزیجات استفاده میشود.
غذای اصلی خانواده‌های ایرانی برنج است و ما کودکان دیابتی را از خوردن برنج منع نمی‌کنیم اما توصیه می‌کنیم برنج مخلوط باشد یعنی عدس‌پلو، سبزی‌پلو، لوبیا پلو و امثال آن باشد تا فیبر موجود در آن زیاد شود و قند کودک بعد از غذا سریع بالا نرود.وقتی یک کودک دیابتی غذا می‌خورد ترشح انسولین کم است و قند بعد از غذا خوردن بالا می‌رود اما اگر غذا حاوی فیبر باشد قند آهسته‌تر بالا می‌رود و با افزایش ناگهانی قند مواجه نمی‌شویم.این کودکان باید از گوشت بدون چربی استفاده کنند و توصیه میشود هفته‌ای 2 مرتبه ماهی در برنامه غذایی گنجانده شود چرا که دارای چربی‌های مفید است.کودکان دیابتی در کنار غذای خود از سبزیجات پخته و سالاد بدون سس مایونز استفاده کنند چرا که به دلیل فیبر برای آنها مفید خواهد بود.
باید احتیاط بیشتری در این زمینه به کار برد چرا که این افراد بخاطر دیابت در معرض بالا بودن چربی خون نیز هستند و بهتر است از مواد سرخ شده کمتر استفاده کنند و از مصرف فست‌فود نیز بپرهیزند.کودک دیابتی مجاز است جمعاً روزی 3 لیوان شیر و ماست کم‌چرب استفاده کند البته کمتر بودن لبنیات بعد از 3 سالگی توصیه میشود و قبل از این سن میشود از لبنیات پرچرب استفاده کرد.
تعداد میوه‌های مجاز برای کودک دیابتی 3 واحد میوه در طول روز می باشد هلو، گلابی، سیب، پرتقال، نارنگی و لیمو شیرین از جمله میوه‌هایی است که منعی ندارد اما باید در طول روز به فواصل و به مقدار 3 واحد مصرف شود.هندوانه، انگور، موز رسیده، خربزه و انبه سریع قند را بالا می‌برد وتوصیه میشود که کودکان دیابتی از مصرف آنها احتیاط کنند.
کودکان در اثر خوردن چیپس و پفک و چربی‌های مضر به افزایش قند دچار می شوند بهتر است کودکان دیابتی چیپس و پفک مصرف نکنند اما در صورتی که کودک اصرار برای خوردن آنها داشت باید مصرف چیپس و پفک در یک وعده 10 عدد بیشتر نشود چرا که این مواد به یکباره قند را بالا می‌برند.
توصیه می شود میان وعده صبح در کودکان مدرسه‌ای جدی گرفته شود والدین توجه داشته باشند که حتماً به اولیای مدرسه و مخصوصاً معلم ورزش دیابت کودک گفته شود.در زمان ورزش بهتر است قند کودک چک شود و روزهای ورزش به اطلاع پزشک مربوطه برسد تا بر حسب نیاز، مقدار انسولین کم شود تا کودک دچار افت قند در زمان ورزش یا بعد از آن نشود.
برای ثابت نگه داشتن قند خون و وزن کودک در یک رنج سالم، به رژیم غذایی کودک بیشتر توجه کنید.مطمئن شوید که کودک وعدههای غذایی خود را در زمان‌های مناسب میل می‌کند. سعی کنید وعدههای غذایی را در زمان‌های ثابت سرو کنید.نیازی به تنظیم یک برنامه غذایی خاص وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی باید متعادل و سالم باشد. از مصرف غذاهای چرب و موادی که شاخص قند خون بالا دارند خودداری کنید. به نکات زیر توجه کنید:
کربوهیدرات
کربوهیدرات منبع انرژی و سوخت و ساز بدن است؛ غلات دارای گلیسمی پایین به تنظیم سطح انسولین در بدن کمک می‌کنند.
پروتئین
این ماده برای رشد بدن مهم است. لوبیا، نخود فرنگی، عدس، شیر، ماست، پنیر، ماهی، مرغ، گوشت بدون چربی و تخم‌مرغ از جمله خوراکی‌های پروتئین داری هستند که به بیماران دیابتی توصیه می‌شوند.
برخلاف باور رایج، استفاده از روغن‌هایی مانند روغن کانولا، روغن زیتون و یا روغن خردل برای دیابتی‌ها بی‌ضرر است. چون این روغن‌ها سطح قند خون مواد غذایی را کاهش می‌دهند.
