مسمومیت همیشه یک بیماری ساده و معمولی نیست و تجربه ثابت کرده که نباید آن را دست‌کم گرفت، دانستن این موضوع شاید باعث شود تا جایی که امکان دارد بیشتر مراقب خودمان باشیم تا دچار مسمومیت نشویم و یا در صورت ابتلا به این مشکل بتوانیم بدون اضطراب و ترس، آن را درمان کنیم.علت اصلی مسمومیت غذایی، خوردن غذای آلوده است. میکروارگانیسم‌های بیماری‌زایی همچون باکتی ها، ویروس‌ها و انگل‌ها یا سموم آن‌ها، از رایجترین علل ابتلا به مسمومیت غذایی هستند. باکتری‌ها رایجترین عامل آلوده‌کننده مواد غذایی هستند، اما گروهی از ویروس‌ها با نام نورو ویروس هم بسیار رایج و مشکل‌ساز هستند.
نوروویروس‌ها بیشتر در بزرگسالان شایع هستند. نوع دیگری از ویروس‌ها به نام روتاویروس‌ها در کودکان شایع‌تر بوده و مسئول قسمت عمده التهاب‌های معده‌ای-روده‌ای در کودکان هستند. موجودات بیماری‌زا یا سموم ناشی از آن‌ها در هر مرحله‌ای از فرآوری یا تولید، می‌توانند باعث آلودگی غذا شوند. به عنوان مثال در صورت نگهداری یا پخت نادرست مواد غذایی، حتی در خانه هم ممکن است غذا آلوده شود.علائم مسمومیت غذایی که ظرف چند ساعت پس از مصرف غذای آلوده بروز می‌کند، اغلب به شکل تهوع، اسهال و استفراغ است. در بیشتر موارد، مسمومیت غذایی خفیف است و بدون استفاده از روش‌های درمانی خاص بهبود می‌یابد اما گاهی ممکن است بعضی از افراد برای بهبودی مجبور شوند به مرکز درمانی مراجعه کنند.
علائم مسمومیت غذایی با توجه به منشأ آلودگی متفاوت هستند. بیشتر مسمومیت‌های غذایی یک یا چند مورد از علائم زیر را دارند:
این نشانه‌ها و علائم ممکن است چند ساعت بعد از مصرف غذای آلوده یا حتی چند روز و چند هفته بعد بروز کنند. معمولاً بهبود عوارض مسمومیت غذایی و مشکلات ناشی از آن چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. پس اگر بهبودی کامل شما قدری طول کشید نگران نباشید.
اگر هر کدام از این علائم را داشتید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
آلودگی مواد غذایی در هر مرحله از تهیه آن‌ها ممکن است اتفاق بیفتد: پرورش، کشت، فرآوری، نگهداری، حمل و نقل و یا آماده‌سازی. اغلب علت این مشکل، آلودگی متقاطع یعنی انتقال موجودات مضر از سطحی به سطح دیگر است. این مشکل بیشتر برای مواد غذایی خام مانند سالادها می‌افتد. چون این غذاها پخته نمی‌شوند و موجودات مضر قبل از مصرف از بین نمی‌روند و باعث مسمومیت غذایی میشوند. بسیاری از باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها عامل ابتلا به مسمومیت غذایی هستند.
زمانیکه پس از خوردن غذای آلوده دچار مسمومیت شدید، شدت و عوامل خطر مسمومیت بستگی به عامل بیماری‌زا، میزان تماس شما با منبع آلودگی، سن شما و وضعیت سلامتی‌تان دارد. اما مسمومیت برای بعضی افراد خطرناک‌تر است و باید بیشتر دقت کنند. گروه‌های پرخطر عبارت‌اند از:
جدی‌‌‌ترین عارضه مسمومیت غذایی، کم‌آبی بدن (دهیدراتاسیون) است که به معنی از دست رفتن آب، املاح و مواد معدنی ضروری بدن در سطحی شدید و خطرناک است. اگر شما فرد بالغ و سالمی هستید و برای جبران مایعات از‌دست‌رفته بدن به دلیل اسهال و استفراغ، به اندازه کافی آب می‌نوشید، با از دست رفتن آب مشکل جدی نخواهید داشت.اما نوزادان، سالمندان و افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی یا بیماری‌های مزمن، در صورت از دست دادن مقدار زیادی آب که نتوان آن را جبران کرد، دچار کم‌آبی شدید میشوند. در چنین مواردی، آن‌ها باید در بیمارستان بستری شوند و سرم و مایعات تزریقی دریافت کنند. در موارد شدید و حاد، این کم‌آبی ممکن است کشنده باشد.
به غیر از کم‌آبی شدید که می‌تواند در اثر مسمومیت غذایی با هر نوع میکروارگانیسمی ایجاد شود، در برخی از انواع مسمومیت‌های غذایی، بعضی از افراد مشخص ممکن است دچار عوارض جدی دیگری شوند. این مسمومیت‌ها عبارت‌اند از:
مسمومیت غذایی برای کودکان کم‌سن‌و‌سال، زنان باردار و جنین آن‌ها، سالمندان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، مشکلی جدی و خطرناک است. اولین پیشنهاد به این افراد پیشگیری از ابتلا با احتیاط در مصرف مواد و اقلام خوراکی است. از جمله مواد خوراکی که این دسته از افراد باید در خوردن آن پرهیز کنند، عبارت‌اند از:
مسمومیت غذایی با وجود اینکه جزو بیماری‌های پرخطر نیست اما نباید دست‌کم گرفته شود. درست است که در شرایط عادی می‌توان با درمان‌های خانگی بهبود پیدا کرد ولی در هر صورت اطلاع داشتن از چرایی و روند درمان این بیماری حتماً به شما کمک می‌کند تا اگر روزی به آن مبتلا شدید، با کمترین عوارض بتوانید درمان شوید و دوباره به روند عادی زندگی‌تان برگردید.
