علائم نارسایی کلیه در بیماران دیابتی

یکی از شایع ترین عوارض بلند مدت دیابت، آسیب کلیوی است. این بیماری که تحت عنوان نفروپاتی دیابتی یا بیماری کلیوی دیابتی (DKD) نیز شناخته می شود، نتیجه ناهنجاری های عروقی ناشی از دیابت است و خطر مرگ و میر را افزایش می دهد. علاوه بر این، دیابت شیرین عامل اصلی خطر ابتلا به بیماری کلیوی مرحله نهایی (ESRD) است که پیشرفته ترین مرحله بیماری کلیوی محسوب میگردد. در این مقاله به بررسی علائم نارسایی کلیه در بیماران دیابتی می پردازیم.

مقادیر بالای قند خون باعث می شود که کار کلیه ها برای فیلتر کردن سخت تر شود، اتفاقی که با گذشت زمان می تواند به کلیه ها آسیب برساند به طوری که مقادیر کمی پروتئین (آلبومین) شروع به نشت به درون ادرار کند. به همین دلیل است که تشخیص آلبومین در آزمایش ادرار یعنی آسیب کلیوی. همه افراد دیابتی به بیماری کلیوی مبتلا نمی شوند. عواملی که می توانند در ایجاد بیماری کلیوی تأثیر بگذارند شامل عوامل ژنتیکی، قند خون و فشار خون است. هرچه فرد دیابت و فشار خونش را بهتر کنترل کند، احتمال ابتلای او به بیماری کلیوی کاهش می یابد. آزمایش‌هایی مانند سونوگرافی، تصاویری از کلیه و مجاری ادراری فراهم می‌کنند که پزشک به کمک آنها می‌تواند ناهنجاری‌های موجود در کلیه‌ها را تشخیص دهد. سونوگرافی کلیه یک آزمایش غیرتهاجمی است که از امواج صوتی برای تولید تصاویری از کلیه‌ها استفاده می کند. وقتی کلیه‌ها نارسا شوند، در واقع اوره و کراتینین خون بیمار افزایش می‌یابد و فعالیت کلیه‌ها برای دفع سموم بدن کاهش می‌یابد و رفته‌رفته به جایی می‌رسد که در اثر ناکارآمدی کلیه‌ها و نارسا شدن‌شان، فرد نیازمند دیالیز و پیوند کلیه می‌گردد. این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد کلیه های بیمار کار می کنند. فاصله زمانی معمول بین شروع آسیب کلیوی ناشی از دیابت و نارسایی پیشرفته کلیه حدود ۵ تا ۷ سال است .

تاکید و توصیه پزشکان بر این است که افراد مبتلا به دیابت حتما حتما قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند و با این کار از بروز عوارض دیابت جلوگیری کنند. بد نیست بدانید در مرحله دفع آلبومین به مقدار کم (میکروآلبومینوری) امکان دارد مشکلات و نوسان‌های فشار خون در افراد به وجود آید. به وجود آمدن فشار خون در بیماران دیابتی نوع یک می‌تواند پزشک را متوجه درگیری احتمالی کلیه‌ها کند.

اگر درمان را زود شروع کنیم و در مرحله میکروآلبومینوری متوجه مشکل شویم، می‌توانیم از پیشرفت ضایعات کلیوی جلوگیری کرده و یا سیر آن را بسیار کند کنیم. پس علاوه بر قند خون باید فشار خون خود را به طور دقیق کنترل کنید.

علائم نارسایی کلیه با دیابت

از مهم‌ترین علائم نارسایی کلیه در بیماران دیابتی می‌توان به افزایش فشار خون، ورم در دست‌ها، پاها و صورت، افزایش یا کاهش ادرار، وجود پروتئین در ادرار (که ممکن است با کف‌آلود شدن ادرار همراه باشد)، خستگی مزمن، کم‌اشتهایی، تهوع و استفراغ، احساس طعم فلز در دهان، و خارش پوست اشاره کرد. همچنین تنگی نفس، اختلال در تمرکز و خواب‌آلودگی بیش از حد می‌تواند از نشانه‌های نارسایی پیشرفته کلیه باشد.

نارسایی کلیه در مراحل اولیه ممکن است بدون علامت باشد، به همین دلیل انجام آزمایش‌های منظم کلیه از جمله آزمایش کراتینین خون، GFR (نرخ فیلتراسیون گلومرولی) و آزمایش ادرار برای تشخیص پروتئین، برای بیماران دیابتی اهمیت فراوانی دارد. پیشگیری از این عارضه با کنترل دقیق قند خون، فشار خون و چربی خون، رعایت رژیم غذایی مناسب، اجتناب از مصرف خودسرانه داروها به‌ویژه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و فعالیت بدنی منظم ممکن می‌شود.

نتیجه

اگر دیابت (نوع 1 یا نوع 2) در شما تشخیص داده شد، باید به طور منظم غربالگری بیماری کلیوی را انجام دهید، زیرا فرد مبتلا به دیابت چه از انسولین استفاده کند یا نه، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری کلیوی است. اگر آسیب کلیه ادامه یابد، می تواند منجر به نارسایی کلیه شود. پیشگیری نقش حیاتی در پیشگیری از بیماری کلیوی ایفا می کند و این با انجام اقدامات پیشگیرانه مانند کنترل قند خون و سطح فشار خون، مصرف دارو، معاینه منظم کلیه ها، پیروی از یک سبک زندگی سالم و غیره انجام می شود. در صورت ادامه آسیب کلیه، می تواند منجر به نارسایی کلیه در مرحله نهایی شود، به طوری که کلیه ها تقریباً تنها 10 تا 15 درصد عمل می کنند. در آن مرحله، به شما برای دیالیز یا پیوند کلیه توصیه می شود.