شلتوک برنج چیست؟
امروزه برنج یکی از غذاهای اصیل ما ایرانیان محسوب می شود و خواص ویژه ای نیز دارد. شالیکاران تلاش بسیاری برای رسیدن برنج سفید با کیفیت بالا و درجه یک به دست مردم می کنند. اما از مرحله ابتدایی تولید برنج تا مراحل بسته بندی و رسیدن آن به دست مشتری بخشی از خواص خود را از دست می دهد. دانه های برنج در ابتدای امر در پوسته ای به نام "چلتوک" و یا "شلتوک" قرار دارد که پس از درو کردن برنج، از طریق کوبیدن این لایه جدا می شود.در واقع این گونه می توان گفت که چلتوک همان سبوس برنج است و منبع ویتامین ها و مواد معدنی است که از برنج جدا شده است.
سبوس برنج چیست؟
بر روی برنج یک لایه نازکی قرار گرفته است که به آن سبوس گفته می شود. این لایه نازک دارای ارزش غذایی بسیار بالایی است که از نظر متخصصان علم پزشکی و سلامت می تواند به سلامتی بدن و جسم کمک شایانی کند. هنگامی که سبوس برنج را از دانه های آن جداسازی می کنیم میتوان این گونه گفت که بخش اصلی و مهم غذایی آن از دست می رود و در انتها برنج خوش رنگ سفید باقی می ماند که ویتامین قابل توجهی را در خود نخواهد داشت. سبوس برنج دارای ویتامین های خانواده B است. در واقع برنج دارای دو رویه متفاوت بوده است که رویه اول پس از برداشت در شالیزارها کنده شده و رویه دوم آن هم که به سبوس اصلی معروف است در مرحبه دوم جدا می شود. به برنجی که سبوس بر روی ان قرار گرفته باشد برنج قهوه ای گفته می شود که در رابطه با برنج قوه ای مقاله دیگری تنظیم شده و در همین وب سایت قابل مشاهده است.
تفاوت شلتوک برنج با سبوس برنج
در برنجکوبی ها ابتدا برنج را به دستگاه های مخصوص تمیز کن انتقال می دهند و پوسته بیرونی شالی که در اصل همان شلتوک است جدا می گردد و در مرحله بعدی برنج را در دستگاه دیگری به نام دستگاه سفید کننده ریخته و پوسته دیگر ان که سبوس نام دارد از برنج جداسازی می شود. پس با تمام این تعاریف پوسته بیرونی برنج شلتوک و پوسته درونی برنج، سبوس نام دارد. شلتوک و سبوس سرشار از ویتامینهای خانواده B هستند. البته در ادامه به طور کامل به بررسی خواص شلتوک و سبوس برنج خواهیم پرداخت.
خواص دمنوش چلتوک برنج
در این بخش به بررسی فواید دمنوش چلتوک برنج خواهیم پرداخت که این دمنوش خواص فراوانی دارد، اما در یک دسته بندی کلی می توانیم به تاثیر گذاری مناسب بر روی مواردی همچون (دستگاه قلب و عروقی، دستگاه عصبی، دستگاه تنفسی، دستگاه حرکتی، دستگاه گوارش و بسیاری از موارد دیگر اشاره کنیم).
این دمنوش باعث ایجاد کلسترول خون می شود. این دمنوش به دلیل دارا بودن ویتامین E و اسیدهای چرب اشباع شده ، آن را به یکی از ماده های غذایی بسیار گرانبها از نظر غذایی و موثر برای افزایش تعادل هموستاز خون و ضد سرطان تبدیل کرده است.
یکی دیگر از فواید این دمنوش در زمینه دستگاه تنفسی است که در تسکین التهابات ناشی از آلرژی بسیار کارامد خواهد بود.
کمبود ویتامین B1 باعث گرفتگی ماهیچهی ساق پا، درد و سنگینی در ساق پا، گرمی پا، خواب رفتن و بیحس شدن انگشتان دست و پا میشود؛ دمنوش شلتوک به رفع این عوارض کمک میکند.
دمنوش مقوی شلتوک ملین و مسهل است. این دمنوش به عنوان یکی از مهم ترین راه های درمان یبوست به شمار می رود. همچنین در درمان سوء هاضمه، وباسیر و رفع کم اشتهایی بسیار موثر است.
یکی از بهترین موادی که در شلتوک برنج موجود می باشد، ویتامین E است که خاصیت آنتی اکسیدانی ویتامین E خواصی نظیر ضد پیری و چروک را برای ما به ارمغان می آورد.
طرز تهیه
برای تهیه دمنوش مقوی و پر خاصیت چلتوک می بایست یک قاشق غذاخوری شلتوک آسیاب شده را همراه با یک لیوان آب جوش در یک قوری بریزید و به مدت 20 دقیقه بر روی یک شعله غیر مستقیم قرار دهید، سپس آن را صاف کرده و در نهایت آن را با ماده شیرین همچون عسل یا نبات میل نمایید.
یکی دیگر از روش هایی که می توانید دمنوش شلتوک را مصرف نمایید این است که آن را به خوبی شسته و در مقداری ماست بریزید و سپس میل کنید.
از شلتوک برنج در ساخت انواع لوازم آرایشی ، شامپو و ... استفاده های فراوانی می شود.
مضرات شلتوک برنج
علاوه بر خاصیت های فراوان شلتوک برنج، لذا زیاده روی در مصرف شلتـوک برنج موجب ایجاد اسهال و انسداد روده می گردد.
روش نگهداری شلتوک برنج
شلتوک برنج را باید در دمای مناسب یعنی چیزی حدود 25 درجه سانتی گراد و همچنین در یک جای خشک و تاریک نگهداری کنید.