سینوزیت به آماس حاد یا مزمن لایهٔ مخاطی در یک یا چند حفره اطراف بینی است.سینوس‌ها حفره‌های مملو از هوا در استخوان‌های جمجمه و صورت هستند. هر عاملی که موجب پرشدن و گرفتگی آن‌ها توسط موکوس یا چرک شود، سینوزیت ایجاد خواهد کرد. سرماخوردگی، حساسیت و انحراف تیغه بینی از عوامل این بیماری هستند. درد، تب خفیف، ترشحات بینی و آبریزش بینی وحلق وخصوصاً در صبح‌ها از علائم این بیماری هستند. سردردهای صبح‌گاهی در زمان بیدار شدن از خواب به صورت کاملاً مشخص به وجود مشکلی در سینوس اشاره دارد. همچنین درد در پیشانی، در محل سینوس‌های پیشانی در زمان لمس، درد در فک و دندان‌های بالایی و دردناکی گونه‌ها در زمان لمس‌کردن (در اثر عفونت سینوس‌های فک بالا)، تورم یا درد بافت اطراف چشم‌ها یا کناره‌های بینی، اختلال در حس بویایی و گرفتگی بینی از دیگر نشانه‌های بیماری هستند.
همچنین آسیب فعالیت مژک‌های ریز حلق و بینی در افرادی که سیگار می‌کشند یا کسانی که در محیطی با آلودگی هوای شدید زندگی می‌کنند موجب خشکی مخاط بینی و سینوس‌ها و در نهایت عفونت سینوس می‌شود. شنا کردن و خصوصاً شیرجه‌زدن در استخرهای آلوده که آب آلوده با فشار وارد حفرات سینوس‌ها شود ممکن است منجر به عفونت سینوس‌ها شود. سینوزیت هوایی به‌دنبال تغییرات فشار هوا در پروازهای با ارتفاع زیاد میتواند موجب انسداد سوراخ‌های سینوس‌ها و ایجاد فشار منفی و ترشح در سینوس‌ها و بالاخره سینوزیت شود در کل سینوزیت یک بیماری شایع است که به عنوان التهاب سینوس های پارانازال تعریف می شود. حفره های سینوسی مخاطی را تولید می کنند که مجاری بینی برای کار موثر به آن نیاز دارد. سینوزیت می تواند حاد یا مزمن باشد. علل التهاب سینوس شامل ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، آلرژی ها و واکنش های خود ایمنی است.اگرچه سینوزیت ناراحت کننده و دردناک است، اما اغلب بدون مداخله پزشکی از بین می رود. با این حال، اگر علائم شدید و مداوم باشد، فرد باید با پزشک خود مشورت کند.
سینوس یک فضای توخالی در بدن است. انواع مختلفی از سینوس ها وجود دارد، اما سینوزیت سینوس های پارانازال، فضاهای پشت صورت که به حفره بینی منتهی می شود را درگیر می کند.
پوشش این سینوس ها ترکیبی مشابه پوشش بینی دارد. سینوس ها ترشحی لزج به نام موکوس تولید می کنند. این مخاط مجاری بینی را مرطوب نگه می دارد و ذرات کثیفی و میکروب ها را به دام می اندازد .سینوزیت زمانی رخ می دهد که مخاط ایجاد می شود و سینوس ها تحریک شده و ملتهب می شوند. پزشکان اغلب از سینوزیت به عنوان رینوسینوزیت یاد می کنند زیرا التهاب سینوس ها تقریباً همیشه با رینیت رخ می دهد که التهاب بینی است.
علائم بسته به مدت زمانی که یک بیماری طول بکشد و شدت علائم متفاوت است. در زیر به برخی علائم اشاره می نماییم:
سینوزیت میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، اما همیشه منجر به حبس مایع در سینوس‌ها می‌شود که به میکروب‌ها اجازه رشد می‌دهد.شایع ترین علت یک ویروس است، اما عفونت باکتریایی نیز می تواند منجر به سینوزیت شود. محرک ها می توانند شامل آلرژی و آسم و همچنین آلاینده های موجود در هوا مانند مواد شیمیایی یا سایر محرک ها باشند.عفونت های قارچی و کپک ها می توانند باعث سینوزیت قارچی شوند.
موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به سینوزیت را در افراد افزایش دهد:
انواع سینوزیت را میتوان به صورت کلی به دو دسته مزمن و حاد تقسیم کرد. سینوزیت حاد بر اثر عفونت باکتریایی ویروسی و یا قارچی ایجاد می‌شود که به دلیل انتقال این ارگانیسم‌ها از راه بینی به سینوزیت اتفاق می‌افتد و دوام آن کمتر از ده روز است. سینوزیت مزمن به دلیل آلرژی ایجاد شده و دوام آن بیشتر از سه ماه است. اغلب افرادی که چندین بار به سینوزیت حاد مبتلا میشوند، در نهایت بیماری آن‌ها به صورت سینوزیت مزمن در می‌آید.
علت ایجاد عفونت در سینوس‌ها ممکن است آلودگی هوا، سرما، موی حیوانات خانگی، استنشاق زیاد گرد و غبار و حساسیت به آن‌ها و همچنین تهویه‌های هوا باشد. همچنین سرماخوردگی، شیرجه زدن ناگهانی ویا شنا کردن در استخرهای آلوده، انحراف بینی، سیگار کشیدن و حتی تغییر فشار هوا در پرواز میتواند از دیگر عوامل ابتلا به سینوزیت باشد.
لازم به ذکر است انواع مختلفی از سینوزیت وجود دارد و میتواند برای مدت‌های مختلف ادامه داشته باشد.
افراد معمولاً می توانند سینوزیت را در خانه مدیریت کنند. با این حال، در صورت علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنند:
پزشک ممکن است با موارد زیر تشخیص دهد:
در صورت تداوم علائم، ممکن است فرد برای معاینه عمیق تر به متخصص گوش، حلق و بینی نیاز داشته باشد.
یکی از راه‌های درمان خانگی سینوزیت استفاده از بخور است. در اثر سینوزیت ممکن است کانال بین سینوس بینی و حتی خود بینی خشک شود؛ استفاده از بخور برای مرطوب نگه داشتن این محیط، موثر است. میتوان بخور گرم را چهار بار در روز استفاده کرد. روش دیگر درمان خانگی سینوزیت و سردرد، استفاده از دوش آب گرم و یک کاسه آب گرم است. قرار گرفتن زیر دوش آب گرم ویا گرفتن سر خود بالای یک کاسه آب گرم در حالی که آن را با یک حوله پوشانده‌اید و تنفس آرام، کمک می‌کند گرفتگی بینی و سینوس‌ها را برطرف کنید.
برای افرادی که به سینوزیت و حالت تهوع دچار هستند، پیشنهاد می‌کنیم به‌جای استفاده از بخور گرم، بخور سرد را امتحان کنند. همچنین چنانچه آلرژی داشته و دچار تنگی نفس شده و نمی‌توانید از بخور گرم استفاده کنید؛ بخور سرد را امتحان نمایید. در زمان التهاب سینوس‌ها و ابتلا به سینوزیت، بیشتر آب بنوشید و از دود سیگار و قلیان دوری کنید. همچنین انواع اسپری‌ها و مواد شوینده میتواند التهاب سینوس‌ها را بیشتر کند. بهتر است هنگام ابتلا به سینوزیت، بینی خود را با سرم نمکی شستشو دهید؛ یعنی سرم را در یکی از حفره‌های بینی وارد کرده و سر را طوری خم کنید تا از حفره دیگر خارج شود؛ همچنین دستگاه‌هایی هستند که میتواند به شما برای شستشوی سینوس‌ها کمک کند.
مواد غذایی که سبب بهبود سینوزیت و رفع عفونت سینوس میشوند شامل خرفه، آناناس، دانه چیا، بادام درختی، سیب، سیر، موز، فلفل دلمه قرمز، روغن نارگیل، روغن زیتون، پاپایا، کلم پیچ، دارچین، زردچوبه و آووکادو هستند.
