دیابت یکی از رایج ترین بیماری های متابولیک (سوخت و سازی) در جهان است. این بیماری زمانی به وجود می آید که قند خون فرد در اثر کاهش تولید انسولین یا عدم کارایی این هورمون بالا باشد که مشکلات زیادی را برای فرد در پی خواهد داشت. دیابت به چند دسته تقسیم می شود که ما در این مطلب تنها به دو دسته شایع آن اشاره می کنیم
در دیابت نوع 1 پانكراس توانایی تولید انسولین کافی را ندارد و این ماده باید از طریق تزریق وارد بدن گردد. این حالت دیابت بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می شود
در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 لوزالمعده هنوز قادر به تولید انسولین می باشد اما ممكن است میزان آن کافی یا مناسب نباشد. در این صورت سلولهای بدن به انسولین موجود در خون پاسخ مناسب نمی دهند. دیابت نوع 2 شایع ترین شكل بیماری قند است. گاهی اوقات برای پایین آوردن و رساندن قند خون به میزان طبیعی میتوان از قرص های خوراکی پایین آورنده قند خون و یا انسولین هم استفاده نمود. درصد بالایی از مبتلایان به دیابت نوع 2 اضافه وزن دارند
ورزش کردن با کاهش وزن باعث کنترل قند خون و پیشگیری از دیابت می شود. همچنین سلامت قلب را بهبود می بخشد. برای شخصی که دیابت دارد ورزش کردن به اندازه ی رعایت تغذیه و دارو مهم است. امروزه بروز دیابت در کشورهای جهان به موازات کاهش میزان فعالیت مردم و افزایش چاقی به طور روز افزونی بیشتر شده است. با توجه به نقش ورزش در افزایش سطح فعالیت و کاهش وزن می توان به اهمیت آن در پیشگیری و درمان دیابت پی برد. در حقیقت دانشمندان فعالیت فیزیکی روزانه حداقل 30 دقیقه و 5 بار در هفته را برای بالا بردن تپش قلب توصیه کرده اند. مناسب ترین مدت زمان ورزش باید به 150 دقیقه در هفته برسد
اثرات مثبت ورزش در دیابت نوع ۲ فراوان اند. محققان تاکید می کنند که ورزش منظم در طولانی مدت نه تنها باعث بهبود کنترل دیابت نوع ۲ خواهد شد. بلکه حتی قادر است تا از ایجاد آن در افراد در معرض خطر نیز جلوگیری کند. نکته مهم در مورد نقش ورزش در کنترل دیابت نوع ۲ اهمیت شروع زود هنگام آن است. در واقع هر چه قدر زودتر ورزش در مراحل اولیه دیابت و قبل از نیاز به دارو در شخص مبتلا پیدا شود شروع شود. اثرات آن در بهبود کنترل و جلوگیری از دیابت بیشتر خواهد بود. به طور کلی فواید ورزش در درمان دیابت نوع ۲ به شرح زیر هستند
اگر مبتلا به دیابت هستید، تمرینات ورزشی می‌تواند به کاهش چربی‌ها، افزایش حجم عضلات، بهبود تعادل در بدن و کاهش استرس در شما کمک کند و حتی ممکن است نیاز شما را به انسولین تزریقی کاهش دهد. اما آیا به اندازه کافی ورزش می‌کنید
متاسفانه، اکثر ایرانیان، مخصوصا افراد مبتلا به دیابت تحرک کافی ندارند. آمارهای جهانی نیز نشان میدهد تنها فقط حدود 40 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوع 2، در فعالیت‌های بدنی منظم شرکت می‌کنند. در حالی که تحرک و ورزش کردن، به بهبود عملکرد انسولین و کنترل قند خون در مبتلایان به دیابت کمک زیادی می‌کند تحقیقات نشان میدهد که چاقی یکی از عوامل اصلی ابتلا به دیابت نوع 2 است. بر اساس مطالعات انجام شده در بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع 2، داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از 35 (دسته بندی چاق), خطر ابتلا به مشکلات ناشی از دیابت را به شدت افزایش میدهد بطور متوسط، افراد دیابتی باید در هفته 150 تا 300 دقیقه فعالیت با شدت متوسط داشته باشند. همچنین انجام دو جلسه تمرین استقامتی توصیه میشود. این تمرینات با کاهش فشار خون بالا، از بروز مشکلات قلبی جلوگیری می‌کند، سبب کاهش وزن، کاهش سطح کلسترول خون و هموگلوبین A1C در بیماران قلبی میشود
اگر زیاد اهل ورزش کردن نیستید، ورزش کردن را با پیاده روی شروع کنید. پیاده روی فعالیت نسبتا آسانی برای همه افراد است. تنها چیزی که برای پیاده روی لازم دارید، یک جفت کفش مناسب و مکانی است که بتوانید در آن راه بروید. طبق تحقیقات، این فعالیت ساده تأثیر زیادی روی دیابت می‌گذارد. پیاده روی سریع باعث افزایش ضربان قلب میشود و یک تمرین با شدت متوسط محسوب میشود. 30 دقیقه پیاده روی سریع روزانه و ترجیحا 5 روز در هفته، به شما کمک می‌کند تا به هدف پیشنهاد شده، یعنی 150 دقیقه ورزش با شدت متوسط دست پیدا کنید
تای چی یک ورزش باستانی چینی است. در تای چی، افراد با ترکیب حرکات آهسته و آرام با تنفس عمیق به ریلکس شدن بدن خود کمک می‌کنند. تحقیقات نشان میدهد, تای چی یک روش مؤثر در کنترل سطح قند خون و A1C در مبتلایان به دیابت محسوب میشود. در واقع این روش برای افراد با کمک به تناسب اندام و کاهش استرس، یک روش تمرینی ایده آل برای افراد مبتلا به دیابت محسوب میشود علاوه بر این، تای چی به بهبود تعادل بدن کمک می‌کند و آسیب عصبی یا نوروپاتی که یک عارضه رایج در مبتلایان به دیابت است را کاهش میدهد افزایش تعادل خصوصاً در افراد با سن بالا اهمیت زیادی دارد. حفظ کردن تعادل بدن و ماندن روی پاها اولین شرط برای انجام تحرکات بدنی و بسیاری از ورزش‌ها است. در صورتی که بیمار نتواند تعادل خود را حفظ کند, بیشتر در معرض بی تحرکی و خطرات ناشی از دیابت قرار خواهد گرفت. تای چی با کمک به حفظ تعادل، به افراد دارای مشکل کمک می‌کند تا با افزایش تحرک، قدرت بدنی خود را نیز افزایش دهند
تحقیقات نشان میدهد که، یوگا نیز مانند ورزش با وزنه، به کاهش استرس و کنترل شرایط بدن در مبتلایان به دیابت کمک زیادی می‌کند. زمانی که دچار استرس می‌شوید سطح قند خون نیز افزایش پیدا می‌کند. در چنین شرایطی یوگا با کاهش استرس تأثیر مثبتی روی کنترل قند خون خواهد گذاشت یکی از مزیت‌های ورزش یوگا به عنوان یک تمرین ورزشی این است که، شما می‌توانید به هر مقدار که دوست داشته باشید آن را انجام دهید. هر چقدر زمان بیشتری را صرف یوگا کنید نتیجه بهتری دریافت خواهید کرد. همچنین یوگا به کاهش مشکلات روحی و افسردگی در افراد مبتلا به دیابت نیز کمک می‌کند
شنا، یک ورزش هوازی است که گزینه مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت محسوب میشود؛ زیرا این ورزش، فشاری به مفاصل وارد نمی‌کند و این موضوع در افراد مسن اهمیت بسیاری دارد. در واقع، هنگام شنا کردن، به دلیل قرار گرفتن در آب، در مقایسه با پیاده روی سریع، فشار کمتری به پاها وارد می‌کند در افراد دیابتی، نوروپاتی با از بین بردن اعصاب پا باعث بروز مشکلاتی از جمله زخم‌ها میشود. بنابراین در هنگام شنا در استخر، برای پیشگیری از بروز زخم و عفونت، بهتر است یک کفش ضد آب مناسب برای خود تهیه کنید
