کینوا (کینو-آ) گیاهی است که از 5000 سال پیش تا کنون در رشته کوه های آند، به ویژه در پرو، بولیوی و شیلی وجود داشته است. کینوا در شرایط سخت و نامناسبی می روید.این گیاه در 120 گونه و بیش از 1800 نوع موجود است. انواع کینوا اغلب بر اساس رنگ دسته بندی می شود و رایج ترین نوع آن نیز استخوانی یا سفید رنگ است. کینوا سفید بر خلاف سایر گونه هایش که مزه ای شبیه میوه دارند، طعمی شیرین، ملایم و لطیف و بسیار شبیه برنج سفید دارد.
کینوا سفید یک منبع پروتئینی عالی برای گیاه خواران محسوب می گردد. به دلیل این که کینوا یک ماده بدون گلوتن است منبع ایده آلی برای تغذیه افراد مبتلا به بیماری سلیاک و سایر بیماری های مرتبط با عدم تحمل گلوتن می باشد. بالا بودن میزان محتوای پروتئین و موجود در کینوای سفید بدین معناست که با ایجاد سیری برای مدت زمان طولانی به کاهش وزن نیز کمک می کند. آهن موجود در کینوا نیز موجب انتقال هر چه بیشتر اکسیژن در بدن می شود . سطح انرژی و استقامت آن افزایش می یابد.
پروتئین و اسید امینه : کینوا حاوی ۹ اسید آمینه ضروری بدن انسان است. و سرشار از اسیدهای آمینه ایی نظیر لیزین و متیونین است که میزان آنها در غلات بسیار کم است. محتوای پروتئین دانه های کینوا میتواند بین ۱۱ تا ۱۹ درصد باشد.
کربوهیدرات : نشاسته فراوان ترین و مهم ترین کربوهیدرات موجود در دانه کینوا است. اما کربوهیدارات های دیگری مثل فیبر های محلول و نامحلول نیز وجود دارند. کربوهیدرات های موجود در دانه کینوا بین ۴۸ تا ۶۹ درصد است.
چربی : میزان چربی دانه های کینوا از ۲ تا ۹٫۵ درصد است. روغن کینوا حاوی اسیدهای چرب ضروری مثل اولئیک اسید، لینولئیک اسید و لینولنیک اسید میباشد.
مواد معدنی : محتوای مواد معدنی کینوا در مقایسه با گندم ، برنج سفید، ذرت و دیگر غلات بیشتر است. و دارای میزان زیادی کلسیم، منیزیم، آهن، مس و روی است.
ویتامین : کینوا سرشار از ویتامین هایی مانند کابالامین ویتامین (B12)، ریبوفلاوین (B2)، فولیک اسید (B9)، و تیامین (B1) است. همچنین، حاوی ویتامین های E، Cو D نیز میباشد.
ترکیبات فنولی : محتوای پلی فنول کل دانه های کینوا بین ۰٫۵ تا ۱٫۸ است. فراوان ترین ترکیب فنولیک در این گیاه فلاونول گلیکوزیدها هستند.
تنظیم قند خون
کینوا یک ماده غذایی است که خواص دارویی نیز داشته و برای سلامتی مفید است. در حقیقت کربوهیدرات های کینوا قند خون، اسید های چرب آزاد و تری گلیسرید ها را کاهش می دهد. کینوا شاخص گلیسمی پایینی نیز دارد. با توجه به تحقیقات غذاهای دارای شاخص گلیسمی پایین، به مرور میزان قند خون و انسولین را افزایش می دهند. و بدین صورت سطح گلوکز و لیپید را بهبود بخشیده. و به کنترل اشتها و کاهش وزن کمک میکنند. این مواد همچنین، مقاومت به انسولین و احتمال بیماری های قلبی عروقی و دیابت را نیز کاهش می دهند.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش
کینوا فاقد گلوتن میباشد. و به همین علت، برای استفاده بیماران مبتلا به سیلاک یا افراد دارای اختلالات مربوط به گلوتن مناسب است.
تسریع کاهش وزن
کینوا حاوی ماده ایی به نام ۲۰- هیدروکسی اکدیزون است. این ماده نوعی استروئید است که خواص دارویی و متابولیکی موثری بر پستانداران دارد. به همین دلیل کینوا فعالیت ضد چاقی داشته و می توان از آن برای جلوگیری و درمان چاقی به عنوان یک مکمل تغذیه ای استفاده نمود.
تنظیم کلسترول خون
مصرف کینوا میتواند میزان کلسترون خون را کاهش دهد. استفاده از این ماده در رژیم غذایی در جلوگیری و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی مفید است. همچنین، کینوا دارای میزان زیادی ویتامین E، آهن، منیزیم، روی، ساپونین ها و فیتواستروئیدها میباشد. که همگی این مواد خاصیت کاهش کلسترول خون را دارند.
افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی
دانه های کینوا مقدار زیادی آنتی اکسیدان دارند. این آنتی اکسیدان های غیرآنزیمی در ترکیبات دانه های کینوا، می توانند از بروز استرس اکسیداتیو پیشگیری کنند. درحقیقت دانه های کینوا با کاهش پراکسیداسیون لیپید و بالا بردن ظرفیت آنتی اکسیدانی خون و قلب، کلیه، ریه و پانکراس، به عنوان یک عامل محافظ عمل میکنند.
بهبود عملکرد کبد
بر اساس تحقیقات، دانه کینوا قابلیت کاهش سطح سرمی آنزیم های کبدی را داشته. و میزان آنزیم های آنتی اکسیدانی کبد را به سطح طبیعی برمیگرداند. مطالعات آسیب شناسی بافت کبد نیز این نتیجه را تأیید نموده اند. کینوا میتواند در برابر آسیب کبدی ناشی از CCl4 از کبد محافظت نماید.
تسکین علائم یائسگی
دانه های کینوا در کاهش علائم های مربوط به یائسگی موثر هستند. بر اساس آزمایش و تحقیقات انجام شده بر روی ۳۴ زن در طول ۴ هفته مشخص شد که می توان برای درمان فرآیند التهابی زنان یائسه، کینوا را در نظر گرفت. چرا که تغذیه با کینوا می تواند میزان نشانگر التهابی IL-6 را کم کند.
تنظیم فشار خون
پتاسیم بخش مهمی از سلول و مایعات بدن میباشد و در کنترل ضربان قلب و فشار خون تاثیر گذار است. کینوا نیز سرشار از مواد مغذی مختلف نظیر پتاسیم، کلسیم، آهن و ویتامین است. اساس تحقیقات صورت گرفته کینوا در کنترل و کاهش فشار خون تاثیر گذار است.
سه رنگ اصلی کینوا سفید(طلایی)، قرمز، سیاه هستند.
دانه های سفید:
این رنگ، رایج ترین نوع کینواست و انتخاب خوبی برای افرادی است که به دنبال پروتئین بالا و کربوهیدرات کمتر هستند. دانه های سفید، پوسته نازکتر و بافت سبکتری دارند. در نتیجه، زودتر پخته می شوند و بعد از پخت، نسبت به سایر رنگ ها، حجیم تر و نرم تر هستند.
دانه های قرمز:
از دانه های سفید ضخیم تر هستند. طعمی خاص دارند و بعد از پخت، ظاهر و رنگ خود را حفظ می کنند.
دانه های سیاه:
این دانه های کینوا، قوی ترین عطر و طعم را دارند. ضمن اینکه کمی شیرین تر از دانه سفید هستند و مثل دانه های قرمز، بعد از پخت، ظاهر و رنگ خود را حفظ می کنند.
