خواص زعفران برای کنترل دیابت
خیلی از افراد بر این باور هستند که زعفران دارای قند بسیار بالایی است و برای افرادی که بیماری قند خون دارند اصلا نباید استفاده و مصرف شود. اما این باور غلط و نادرست بوده که در بین افراد رواج پیدا کرده است. زعفران علاوه بر این که قند بالایی ندارد و باعث بالا رفتن قند خون افراد دیابتی نمی‌شود بلکه تاثیر بسیار مفیدی برای کنترل بیماری دیابت دارد که در ادامه به خواص زعفران برای کنترل دیابت می پردازیم.
زعفران ادویه ای است که از گل Crocus sativus به دست می آید که معمولاً به عنوان زعفران شناخته می شود. بسیاری از افراد بر این باور هستند که زعفران از میزان قند بسیار بالایی برخوردار است و افراد دیابتی باید از مصرف آن خودداری کنند، اما این باور اصلا درست نیست و زعفران به هیچ عنوان باعث بالا رفتن قند خون افراد دیابتی نمی‌شود. بلکه با ایجاد تعادل در طبع آنها، آن را کنترل خواهد کرد.
ترکیب شیمیایی زعفران بسیار پیچیده است و دارای چندین ترکیب فعال زیستی است. ترکیبات فعال اولیه زعفران عبارتند از:
کروسین: کروسین مسئول رنگ قرمز زعفران است و یک ماده فعال اصلی است. این یک رنگدانه کاروتنوئیدی محلول در آب با خواص آنتی اکسیدانی است.
Picrocrocin: Picrocrocin یک ترکیب گلوکوزید تلخ است که به زعفران طعم بی نظیری می دهد. پس از هیدرولیز، به سافرانال و گلوکز تجزیه می شود.
سافرانال: سافرانال یک ترکیب معطر است که مسئول عطر و بوی خاص زعفران است. زمانی که زعفران در آب داغ خیسانده یا پخته می شود، از پیکروکروسین تشکیل می شود.
کروستین: کروستین یک ترکیب کاروتنوئیدی است که در زعفران یافت می شود. به رنگ آن کمک می کند و مسئول برخی از خواص دارویی زعفران از جمله اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی آن.
علاوه بر این اجزای اصلی، زعفران حاوی ترکیبات جزئی دیگری مانند فلاونوئیدها، روغن های فرار، ویتامین ها و مواد معدنی نیز می باشد. این اجزا به همراه ترکیبات فعال اصلی، به خواص بیولوژیکی کلی و مزایای سلامتی بالقوه مرتبط با مصرف زعفران کمک می کنند.توجه به این نکته ضروری است که ترکیب شیمیایی زعفران بسته به عواملی مانند منطقه ای که در آن کشت می شود، روش های کشت مورد استفاده و تکنیک های فرآوری مورد استفاده می تواند متفاوت باشد. این تغییرات می تواند بر عطر، طعم و قدرت زعفران تأثیر بگذارد.
زعفران به دلایل مختلفی همچون داشتن منگنز، فلانویید و کمک به بهبود استرس، روی کنترل دیابت اثر خوبی دارد. در ادامه برخی از این دلایل را بررسی کرده‌ایم:
منگنز زعفران قند خون را کنترل می‌کند:
کارشناسان تغذیه می‌گویند زعفران سرشار از ویتامین ث و انواع مواد معدنی مثل منگنز و پتاسیم است. منگنز یک ماده معدنی است که باعث کنترل قند خون می‌شود. البته این ماده به صورت طبیعی در بدن انسان به مقدار کمی وجود دارد. منگنز به کمک دوستانش یعنی: پتاسیم، ویتامین ث، آهن و ویتامین ب۶ قند خون را کاهش می‌دهد و از ابتلا به دیابت پیشگیری می کند.
فلانویید زعفران اثر ضد دیابتی دارد:
ترکیبات سودمندی مثل فلانوییدها و ترپن ها در زعفران وجود دارد که با مهار آنزیمِ Alpha-glucosidase به بهبود دیابت کمک می‌کند.
یکی از مهم‌ترین مواردی که افراد دیابتی باید به آن توجه داشته باشند، حفظ آرامش و کنترل استرس در زندگی است. استرس بالا یکی از عواملی است که کنترل قند خون را مختل می‌کند. تحقیقات هم نشان داده افرادی که بیشتر در معرض اضطراب هستند، بیشتر مستعد ابتلا به دیابت هستند.زعفران در طبِ سنتی به عنوان یک ماده آرامش‌بخش شناخته شده و در این زمینه می‌تواند کمکِ قابل توجهی داشته باشد.
خیلی ساده می توانیم زعفران را وارد برنامه غذایی و به طور کلی سبکِ زندگی‌مان کنیم. این که چند روز به صورت جو گیرانه مدام زعفران مصرف کنیم و چند روز بعد هم آن را کنار بگذاریم، هیچ اثرِ دراز مدتی نخواهد داشت. می توانیم زعفران را به انواع غذاها و خورش ها و حتی بشقاب پلویمان اضافه کنیم یا آن را به صورت دمنوش مصرف کنیم. (البته حواستان باشد از شیرین کننده استفاده نکنید) اضافه کردن مقداری زعفران ساییده شده به یک لیوان شیر قبل از خواب هم گزینه خوبی است.می توانید دمنوش زعفران را نیم ساعت قبل از ناهار و شام میل کنید. این طوری هم قند خونتان کنترل می‌شود و هم به مرور زمان لاغر می‌شوید چرا که زعفران اثرات لاغرکننده هم دارد.
