خواص دمنوش زرشک برای افراد دیابتی
شاید وقتی نام زرشک را می شنوید مزه ی ترش آن در ذهن شما تداعی شود. زرشک با نام علمی (Berberis vulgaris) درختچه ای به طول ۱ تا۵ متر است که میوه ای قرمز رنگ بر روی آن پدیدار می شود. این درخت دارای برگ هایی بیضی شکل و دندانه دار و شاخه هایی تیغ دار است. تمام قسمت های این گیاه اعم از میوه، ریشه، ساقه، پوست و دیگر بخش های آن خاصیت درمانی فراوانی دارد. وجود خواص معجزه آسا در زرشک موجب شده است که آن را «میوه طول عمر» بنامند. زرشک یکی از میوه های استفاده شده در این مقاله با خواص دمنوش زرشک برای افراد دیابتی آشنا خواهیم شد.
این میوه سرخرنگ بومی مناطق معتدل مانند اروپا، آسیا، آفریقا و آمریکا است. از بین تولید کنندگان زرشک در دنیا، کشورمان ایران رتبه ی برتر در تولید زرشک را به خود اختصاص داده است و بیش از ۹۰ درصد زرشک دنیا از خراسان جنوبی به دست می آید. وفور زرشک در ایران موجب شده است تا جایگاه ویژه ای در برنامه غذایی ما ایرانیان داشته باشد و به شیوه های مختلف از آن استفاده کنیم. زرشک در آشپزخانه های ما بیشتر به صورت رب زرشک، سس زرشک، زرشک خشک شده، مربا زرشک و ژله زرشک و... استفاده می شود. اما با پی بردن به خواص فوق العاده آن امروزه آن را به صورت نوشیدنی مانند شربت زرشک، آب زرشک، چای زرشک و دمنوش زرشک نیز مصرف می کنند. دمنوش زرشک نسبت به دیگر موارد کمتر مورد بحث قرار گرفته است به همین جهت در ادامه به خواص دمنوش زرشک برای افراد دیابتی و طرز تهیه آن می پردازیم:
زرشک های قرمز و ترش مزه خواص دارویی فراوانی دارند که از آنها میتوان در تهیه دمنوش زرشک استفاده کرد. زرشک سرشار از ویتامین های مفید مانند ویتامین B، Cو آنتی اکسیدان های قدرتمند است که آن را تبدیل به سپری در برابر بیماری ها کرده است. مهمترین ماده مفیدی که زرشک را در جایگاه دارویی قرار میدهد وجود ماده ای به نام «بربرین» است که باعث بهبود بیماری های زیر میشود و خواص دمنوش زرشک را بیشتر می کند. ارتباط بین دمنوش زرشک و بیماری دیابت در زیر مورد بررسی قرار گرفته است:
زرشک سرشار از مقادیر زیادی بربرین، آنتوسیانین، فلاونوئید، آلکالوئید و انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است که به تنظیم قند خون و پیشگیری از دیابت کمک می‌کند.یک تحقیق روی 36 بزرگسال مبتلا به دیابت نوع 2 به مدت 3 ماه انجام شد. محققان دریافتند که مصرف بربرین به طور قابل توجهی سطح HbA1c را کاهش می دهد. این معیار نشان‌دهنده میانگین قند خون در چند ماه گذشته است. درواقع بربرین به اندازه متفورمین که دارویی برای کنترل قند خون بالا هست، موثر است. همچنین مشخص شده که بربرین حساسیت به انسولین را افزایش می دهد که توانایی سلول ها برای استفاده موثرتر از قند خون است. در یک مقاله پژوهشی دیگر نیز آمده است که از زرشک میتوان به عنوان مکمل آنتی اکسیدانی در بیماری هایی مانند دیابت، بیماری‌های کبدی و صلب شرایین به‌عنوان پیشگیری یا درمان استفاده کرد. همچنین طی تحقیقات انجام شده، محققان دریافته اند که زرشک دارای انسولین است. پس شما می توانید با مصرف زرشک، کمبود انسولین در بدن را جبران کنید. ضمنا شاید بخاطر مزه ترش میوه زرشک، خواص زرشک برای قند خون قابل حدس باشد. اکثر افراد تصور می‌کنند میوه های ترش قند ندارند، این نظر برای زرشک درست است اما برای تمام میوه های ترش صدق نمی کند. زرشک را می توان جایگزین طبیعی کنترل قند خون دانست چون میزان گلوکز و قند خون افراد دیابتی را کاهش داده و همچنین بربرین موجود در زرشک قند خون را کاهش می دهد.
خواص دمنوش زرشک و طرز تهیه آن را بهتر است که بدانید چون طرز تهیه دمنوش زرشک بسیار آسان است و شما می توانید آن را در منزل و برای خانواده خود تهیه کنید. در فصل پاییز که فصل رسیدن دانه های سرخ رنگ زرشک است می توانید این میوه ی پاییزی را تهیه کنید و دمنوش زرشک را با زرشک تازه تهیه کنید چون زرشک تازه طعم و رنگ مطلوب تری دارد. برای طرز تهیه دمنوش زرشک به مقداری زرشک تازه و کمی عسل نیاز دارید. ابتدا باید به ازای هر یک نفر ۲ قاشق غذاخوری زرشک تازه را به همراه ۲ لیوان آب جوش در قوری بریزید. سپس مدتی صبر کنید تا این نوشیدنی به خوبی دَم بکشد و رنگ پس دهد. این دمنوش ترش مزه را میتوانید به همراه عسل یا به تنهایی میل کنید. اگر ذائقه شما چای ترش را می پسندد میتوانید هنگام دم کردن چای، مقداری زرشک تازه و شسته شده را به قوری اضافه کنید تا یک چای زرشک داشته باشید. ملس بودن طعم این دمنوش را با کم و زیاد کردن آبجوش می توانید تنظیم کنید.
از دیدگاه طب سنتی زرشک طبیعتی سرد و خشک دارد به همین آن را مواد غذایی با طبع گرم مانند هنگامی که غذاهایی با طبع گرم میل می کنید برای تعدیل طبع آن می توانید پیش از غذا دمنوش زرشک مصرف کنید تا علاوه بر بهره مند شدن از خواص دمنوش زرشک یک دمنوش لاغری خوشمزه نیز نوش جان کرده باشید.
زرشک منبع غنی از بربرین (Berberin)، اکسیاکونتئین (Oxyaconthine) و بربامین (Berbamine) است. علاوه بر این موارد مقداری اسیدمالیک، اسید تارتاریک و مقدار کمی پکتین در آن وجود دارد. علاوه بر موارد ذکر شده زرشک سرشار از رنگدانه های غذایی مانند آنتوسیانین است. از ویتامین های بسیار مفید در این میوه خوش رنگ می توان به ویتامین C اشاره کرد. این ترکیبات باعث ایجاد خواص دارویی و درمانی در زرشک می شود و باعث بهبود بیماری ها می شوند.
خواص دمنوش زرشک و طرز تهیه آن بحث بسیار مفیدی است که در مطالب بالا به آنها اشاره شد. خواص دارویی زرشک فراوان است و به علت تأثیر مثبتی که بر روی بهبود بیماری ها دارد آن را میوه ی طول عمر می نامند. این میوه ی ملس به صورت سس، رب، مربا، ژله، شربت زرشک، چای زرشک، دمنوش زرشک و... استفاده می شود. خواص دمنوش زرشک بی نهایت است و باعث تصفیه خون، تنظیم فشارخون و دیابت، کاهش چربی خون، پاکسازی کبد و کلیه، شفاف سازی پوست و رفع جوش های صورت، رفع تشنگی، لاغرکنندگی و ... می شود. مهم ترین دلیل که باعث می شود افراد از آن به عنوان میان وعده استفاده کنند خاصیت لاغرکنندگی آن است. این دمنوش لاغری با افزایش سوخت و ساز و کاهش چربی بدن باعث تناسب اندام می شود به همین علت نام دمنوش زرشک و لاغری با یکدیگر عجین شده است. نکات لازم در مصرف دمنوش های گیاهی برای بیماران دیابتی بیماران دیابتی می‌توانند از دمنوش‌های گیاهی برای بهبود وضعیت خود استفاده کنند، اما باید نکاتی را در نظر داشته باشند تا مصرف آنها برایشان مطمئن و مفید باشد.
