شیرین بیان یا مهک، گیاهی خودرو از تیره باقلاییان است که دارای برگ های مرکب بوده، گل هایی به رنگ آبی، ارغوانی و زرد دارد، میوه ی آن شامل 5 تا 6 دانه قهوه ای رنگ است و ریشه و ساقه زیر زمینی آن که به رنگ قهوه ای یا سیاه می باشد، مصرف دارویی دارد این گیاه بومی جنوب اروپا و آسیا است و به عنوان ریشه شیرین منسوب است و ریشه شیرینش بسیار شیرین تر از شکر است.این گیاه هزاران سال است که در سیستم سنتی پزشکی چینی مورد توجه قرار گرفته است و به عنوان حافظ صلح شناخته می شود. شیرین بیان یکی از پرمصرف ترین گیاهان در سراسر جهان است و در حال حاضر در روسیه, اسپانیا, فرانسه, انگلستان, آلمان, خاورمیانه و آسیا رشد می کند ریشه شیرین بیان به خاطر خواص دارویی برای درمان بیماری های معده و روده به شهرت رسیده و فواید فراوانی نیز برای پوست صورت و موهای سر دارد. همچنین دمنوش شیرین بیان به لاغری و کاهش وزن، کاهش دردهای قاعدگی زنان و درمان ناباروری مردان کمک به سزایی می کند
ریشه شیرین بیان ممکن است به درمان اگزما کمک کند. اگزما می تواند باعث خارش، قرمزی ، پوسته پوسته شدن و التهاب شود عصاره ریشه شیرین بیان ممکن است در برابر باکتری هایی که می توانند پوست را آلوده کنند، مؤثر باشد. براساس یک مطالعه در مجله تحقیقات دارویی ایران این مطالعه نشان داد که فعالیت ضد میکروبی در برابر استافیلوکوکوس اورئوس وجود دارد که می تواند باعث عفونت های پوستی مانند سلولیت و فولیکولیت شود. در این مطالعه محققان از عصاره هایی از برگ و ریشه گیاه استفاده کردند
عصاره حاوی گلابریدین و گلابرون ، که فلاونوئیدهای موجود در ریشه شیرین بیان هستند ، در تسکین ناراحتی معده مؤثر است. عصاره باعث کاهش حالت تهوع ، درد معده و سوزش سردل می شود. عفونت با باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری می تواند باعث ایجاد زخم معده در برخی افراد شود. تحقیقات نشان می دهد که عصاره شیرین بیان ممکن است به از بین بردن باکتری هلیکوباکتر پیلوری کمک کند
عصاره شیرین بیان حاوی ترکیبات مختلفی بوده که مهمترین آن گلیسریزین می‌باشد. گلیسیریزین ممکن است به درمان هپاتیت C ، ویروسی که کبد را آلوده می کند ، کمک کند. بدون درمان ، هپاتیت C می تواند باعث التهاب و آسیب طولانی مدت کبد شود. محققان گزارش داده اند که گلیسیرریزین فعالیت ضد میکروبی علیه هپاتیت C در نمونه های سلولی را نشان می دهد و ممکن است نوید به عنوان یک درمان آینده برای این ویروس داشته باشد پزشکان در ژاپن برای درمان افرادی که به هپاتیت مزمن C مبتلا هستند ، از یک نوع تزریقی گلیسیرریزین استفاده می کنند که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد. نتایج مطالعات آزمایشگاهی در ژاپن نشان می دهد که ممکن است برای این امر مفید باشد
غدد آدرنالین دو غدد کوچک مثلثی شکل بالای کلیه ها هستند که با فشارهایی که جامعه مدرن به ما می آورد عملا ما را در مقابل استرس آسیب پذیر می کنند. البته ترشح آدرنالین برای فعالیت های سالمی مانند ورزش کردن یا کار های هیجانی مفید است اما وجود همیشگی آن ، بدن را در معرض بیماری هایی مانند خستگی ، ناتوانی در هضم غذا ، اختلالات خواب ، کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن و افزایش قند خون قرار می دهد . از جمله خواص ریشه شیرین این است که با مصرف این ماده هیپوتالاموس به تنظیم جریان خون پرداخته و میزان آدرنالین بدن را متعادل میکند
ریشه‌ی شیرین بیان در درمان نشانه‌های یائسگی و سندروم پیش از قاعدگی موثر است. شیرین بیان سرشار از ایزوفلاون هاست که به حفظ تعادل استروژن و پروژسترون در بدن کمک می‌کنند. مطالعات نتایج مثبتی را درمورد اثربخشی شیرین بیان در کاهش گرگرفتگی های شبانه و بهبود سلامت جسمی و روانی زنان یائسه نشان داده است. شیرین بیان حاوی فیتواستروژن است و به افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن کمک میکند و در تسکین گرفتگی‌ها و ناراحتی‌های معمول درطول دوران قاعدگی موثر است. شیرین بیان با جلوگیری از اثرات هورمونی آلدوسترو در برطرف‌کردن مشکل تجمع مایعات در بدن نیز موثر است
چای شیرین بیان در درمان مشکلات باروری زنان که ناشی از بی‌نظمی‌های هورمونی مانند تخمدان پلی‌کیستیک است، موثر است. شیرین بیان ترشح هورمون استروژن را منظم میکند و برای درمان مشکلات باروری زنان مفید است. شیرین بیان در طبیعی‌کردن قاعدگی‌های نامنظم موثر است، موجب منظم‌شدن تخمک‌گذاری میشود و به لقاح تخم و رشد جنین کمک میکند. در مطالعات زیادی بیان شده که شیرین بیان به کاهش سطح تستوسترون سرمی در زنان کمک میکند و این ویژگی شیرین بیان را به گزینه‌ی موثری برای درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک و هیرسوتیس و افزایش موهای زائد تبدیل میکند
شیرین بیان حاوی اسید گلیسیریزیک است که در برخی موارد می‌تواند منجربه بروز عوارض جانبی شود. این عوارض شامل خستگی جسمی، بی‌نظمی‌های قاعدگی، تورم و اختلالات کلیوی است. البته شیرین بیانِ فاقداسید گلیسیریزیک (که به آن شیرین بیان گلیسیریزین زدایی‌شده نیز گفته میشود) عوارض جانبی کمتری دارد
توصیه می شود که عصاره شیرین بیان را حداکثر تا 30 میلی گرم / میلی لیتر در روز استفاده کنید
سازمان بهداشت جهانی، دوز توصیه شده برای پودر ریشه شیرین بیان را حداکثر تا 75 میلی گرم در روز توصیه کرده است پودر شیرین بیان بیشتر برای درمان اگزما و آکنه استفاده می شود
