تأثیر ویتامین D روی دیابت

بدن جهت حفظ عملکرد صحیح و سلامت خود نیاز به ویتامین ها دارد. ویتامین ها به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: ویتامین های محلول در آب و ویتامین های محلول در چربی. ویتامین D از دسته ویتامین های محلول در چربی است. (ویتامین های محلول در چربی شامل ویتامین های   A، D، K و E  و ویتامین های محلول در آب شامل ویتامین های گروه B و ویتامین C است). ویتامین D  مانند سایر ویتامین های محلول در چربی در کبد و بافت های چربی ذخیره می شود و همانطوری که مقادیر اضافه آن می تواند سمی باشد، کمبود آن در بدن نیز با بروز بیماری های مختلف جسمی و روحی ارتباط دارد. ویتامین D برخلاف سایر ویتامین ها می تواند در بدن از نور خورشید نیز ساخته شود، درحالیکه بیشتر ویتامین ها فقط باید از طریق غذا تامین شوند. مطالعات مشاهده ای ارتباطی بین سطح پایین ویتامین D در خون و خطر بالای ابتلا به دیابت پیدا کرده اند. در ادامه به بررسی تأثیر ویتامین D روی دیابت خواهیم پرداخت.

بسیاری از مطالعات به نقش ویتامین D در دیابت پرداخته اند و ارتباط بین سطوح پایین ویتامین D و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و عوارض آن را نشان داده اند. کمبود ویتامین D با کاهش ترشح انسولین، مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2 در ارتباط است. ارتباط بین کمبود ویتامین D و مقاومت به انسولین ممکن است از طریق التهاب ایجاد شود، زیرا کمبود ویتامین D با افزایش نشانگرهای التهابی همراه است علاوه بر این، پلی‌مورفیسم‌های ژنتیکی ژن‌های مرتبط با ویتامین D ممکن است مستعد ابتلا به بیماری اختلال در کنترل قند خون و دیابت نوع 2 باشند. مطالعات اپیدمیولوژیک ارتباط بین غلظت سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D3  و افزایش خطر ابتلا به سندرم متابولیک و دیابت نوع 2 را نشان داد. این امر ممکن است تا حدی با افزایش توده چربی توضیح داده شود.

برخی دیگر از مطالعات کاهش جزئی گلوکز پلاسما ناشتا یا بهبود مقاومت به انسولین را نشان دادند. این اثرات عمدتاً در بیماران مبتلا به کمبود ویتامین D و اختلال تحمل گلوکز در ابتدا قابل مشاهده است. در مطالعات اخیر، چندین مقیاس بزرگ کارآزمایی های بالینی تصادفی شده با مکمل ویتامین D  در دوزهای 1600-4000 واحد بین المللی در روز با کنترل قند خون یا بروز دیابت به عنوان پیامد آن ثابت کرد که کمبود ویتامین D باید پیشگیری یا درمان شود. مصرف مکمل ویتامین D با دوز بالا برای پیشگیری یا بهبود دیابت نوع 2 توصیه می شود. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد کمبود ویتامین D می تواند یک عامل کمک کننده در ایجاد دیابت نوع 1 و نوع 2 باشد. اول، نشان داده شده است که سلول بتا در لوزالمعده که انسولین ترشح می کند. شواهد دوم نشان می دهد که درمان با ویتامین D تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین را بهبود می بخشد. بنابراین، ویتامین D کم ممکن است توانایی کلسیم را برای تأثیرگذاری بر ترشح انسولین کاهش دهد. سایر مکانیسم‌ های بالقوه مرتبط با ویتامین D  و دیابت عبارتند از: بهبود عملکرد انسولین از طریق تحریک بیان گیرنده انسولین، افزایش پاسخگویی به انسولین برای انتقال گلوکز، و تأثیر غیرمستقیم بر عملکرد انسولین. به طور بالقوه از طریق اثر کلسیم بر ترشح انسولین و بهبود التهاب سیستمیک با اثر مستقیم بر سیتوکین ها. مصرف مصرف حاوی 1000 واحد ویتامین D با مصرف روزانه جهت تمامی افراد به خصوص افراد مبتلا به دیابت نوع 2 توصیه می شود.