علت خشکی دهان در بیماران دیابتی

  • مقالات دیابتی

علت خشکی دهان در بیماران دیابتی

  • دیابت شاپ
  • ۱۴۰۲/۰۷/۰۸

 

خشکی دهان که با نام xerostomia نیز شناخته می شود، به حالتی گفته می شود که در آن دهان فرد دچار کمبود رطوبت می شود و بزاق کافی در دهانش وجود ندارد. در افرادی که دیابت دارند، خشکی دهان به چند دلیل رخ می‌دهد که تقریباً همه‌ی آن‌ها ناشی از کنترل ضعیف قند خون هستند. اول از همه، یکی از دلایل خشکی دهان در دیابت، افزایش ادرار است. افزایش ادرار منجر به دهیدراته شدن بدن می‌شود و از آنجایی که بزاق دهان اساساً از آب تشکیل شده، زمانی که مایعات بدن در حالت تعادل نیست، تولید بزاق نیز تغییر می‌کند.یک عامل مشابه دیگر که سبب خشکی دهان در افراد مبتلا به دیابت می‌شود، تغییر در ترکیب بزاق است. بزاق دهان ما علاوه بر آب، حاوی گلوکز و پروتئین نیز هست.

 

ديابت با کنترل قند خون به گونه ایی ضعیف، ميتواند سبب ايجاد تخريب غدد بزاقي و در نتيجه خشکي دهان شود که متعاقب آن، عوارض متعددي از قبيل:

 

  • تحريک پذيري مخاط خشک
  • زخم هاي مينور
  • رشد بيش از حد ميکروارگانيزم هايي مثل قارچ هاي فرصت طلب از قبيل کانديدا
  • افزايش گلوکز مايع شيار لثه
  • بالا رفتن ميزان پوسيدگي هاي دنداني
  • افزايش تجمع پلاک

 

ايجاد شوند. خشکي دهان يک عارضه ناراحت کننده ديابت بوده که ميتواند باعث کاهش کيفيت زندگي فرد شده و با ضعف در کنترل قند خون و داروهاي مصرفي که باعث کم کاري غدد بزاقي ميشوند، ارتباط دارد. نوروپاتي هاي سيستم اتونوم نيز يکي ديگر از عوارض ديابت بوده که بر روي ترشح بزاق تاثير ميگذارد و باعث کاهش آن ميشود، زيرا جريان بزاق به وسيله مسيرهاي سمپاتيک و پاراسمپاتيک کنترل ميشود. دیابت تظاهرات دهاني زيادي مانند:

 

  • سوزش دهان
  • تغيير در بهبود زخم
  • خشکي دهان
  • افزايش بروز عفونت
  • عفونتهاي کانديدايي
  • بزرگ شدگي دو طرفه غده بزاقي

دارد.

 

 

سایر علت‌های خشکی دهان

 

  • وقتی قند بالاست:  وقتی قند بالای ۲۰۰ هست از طریق ادرار دفع میشود و فرد دچار پر ادراری میشود و چون آب بدن کم میشود دهان خشک میشود و ادرار زیاد میشود.

 

  • داروهایی که دیابتی ها استفاده میکنند: خیلی از بیماران دیابتی قرصی به نام GLORIPA ، Empagliflozin  یاSYNORIPA  میخورند که این ادرار رو زیاد می‌کند و دهان خشک میشود و خیلی از بیماران دیابتی وقتی قند بالاست دچار قارچ در دهان میشون یعنی التهاب دهان پیدا میکنند.

 

 

خشکی دهان در بیماران دیابتی چه عوارض و نشانه هایی دارد؟

 

هر کسی ممکن است گاهی اوقات دچار خشکی دهان بشود، اما خشکی دهان در بیماران دیابتی متفاوت است و می تواند برای مدت طولانی وجود داشته باشد که ممکن است منجر به بروز عوارض زیر بشود:

 

  • بوی بد دهان، حتی پس از مسواک زدن
  • لب های ترک خورده
  • لق شدن دندان ها
  • زخم های دهانی
  • ایجاد فاصله و فضاهای گسترده تر بین دندان ها
  • درد یا احساس سوزش در دهان یا گلو
  • زبری زبان
  • بزاق غلیظ و چسبناک
  • مشکل در جویدن، بلعیدن یا صحبت کردن

 


راهکارهای رفع خشکی دهان برای کسانی که دیابت دارند

 

بهترین راه برای جلوگیری از خشکی دهان که در بیماران دیابتی بر اثر قند خون بالا رخ می دهد، این است که با تیم پزشکی خود برای دریافت یک برنامه مناسب جهت مدیریت دیابت مشورت کنند. علاوه بر آن لازم است مواردی را که در ادامه به آن ها اشاره کرده ایم برای کنترل سطح قند خون خود در نظر داشته و آن ها را به طور دقیق رعایت کنند.

 

  • داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل میوه ها و سبزیجات مناسب برای افراد مبتلا به دیابت است.
  • رعایت تمام توصیه های پزشکی و مصرف درست داروها
  • بررسی و اندازه گیری مرتب گلوکز خون
  • انجام فعالیت های ورزشی مناسب، تناسب اندام و تعادل وزن
  • پرهیز از مصرف الکل، دخانیات، کافئین و هر آنچه که قند خون شما را افزایش می دهد
  • دندان های خود را دو بار در روز با استفاده از خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید و از لثه های خود مراقبت کنید
  • هر روز مقدار زیادی آب بنوشید
  • هر روز بین دندان های خود نخ دندان بکشید
  • مصرف غذاهای شور و تند را محدود کنید
  • به طور منظم (یک یا دو بار در سال) به دندانپزشک مراجعه کنید

 

علاوه بر مواردی که گفته شد، سایر تغییرات در سبک زندگی می تواند به جلوگیری از خشکی دهان در بیماران دیابتی کمک کند.

 

افرادی که دیابت دارند بیشتر در معرض خشکی دهان هستند. دیابت، هم ترکیبات بزاق را تغییر می‌دهد و هم بر ساختار غدد بزاقی اثر می‌گذارد. برای پیشگیری از خشکی دهان باید سطح قند خونتان به خوبی کنترل شود. ضمناً فراموش نکنید که به اندازه‌ی کافی آب بنوشید و به بهداشت دهان خود بیشتر اهمیت دهید تا ریسک عوارض را به حداقل برسانید

  • رنگ

  • حالت

  • نوع