زغال اخته و خواص آن:

زغال‌اخته یا زغال درختچه بلند یا درخت کوچک برگریز (خزان‌کننده) از خانواده گیاهان گلدار دولپه‌ای و تیره زغال‌اخته‌ایان است که درخت آن در ایران به بلندی ۸ متر و قطر ۱۵ تا ۱۹ سانتی‌متر می‌رسد. این گیاه بومی غرب آسیا تا جنوب اروپا (ایران، آذربایجان، ارمنستان، آسیای جنوب غربی و اروپای جنوبی) است. میوه آن نیز زغال‌اخته یا زغال نامیده می‌شود پوست تنه این درخت قهوه‌ای است و برگ‌هایش تخم‌مرغی شکل با انتهایی نوک‌دار و پشت‌برگ کمرنگ است. هر برگ سه تا پنج رگبرگ دارد. گل‌های زغال‌اخته کوچک، زردرنگ و زودرس هستند و در پایان زمستان بر درخت پدیدار می‌شوند. میوه آن شفت آویزان و به‌شکل بیضی کشیده و به رنگ سرخ تیره و به درازای تقریباً ۱۲ میلی‌متر می‌باشد. در ایران این درخت بیشتر در ارسباران و هیر (قزوین) می‌روید .
مواد مغذی موجود در زغال اخته از رشد سرطان های ریه و تکثیر سلول های سرطان خون بدون تاثیر بر سلول های سالم جلوگیری می کند زغال اخته آنتی اکسیدان ها، عوامل ضد التهاب، اسیدها ی آلی و ترکیبات پلی فنولیک ، همراه با مقادیر زیاد ویتامین ث و فیبر رژیمی، دارند . این ترکیبات فعال زیستی با هم بدن را از فشارهای مختلف التیام می بخشند .

خواص زغال اخته

درمان اسهال با خاصیت منقبض کنندگی:

زغال‌اخته خاصیت قوی منقبض‌کنندگی دارد که باعث می‌شود همچون یک داروی منقبض‌کننده عمل کند، از این رو به صورت سنتی برای درمان اسهال و اسهال خونی مورد استفاده بوده‌است عمل منقبض کنندگی این میوه به حضور سطوح بالای تانین (جوهر مازو) در آن نسبت داده می‌شود. در حقیقت احساس خشکی که فرد با خوردن زغال‌اخته و خرمالو به در دهانش به وجود می‌آید، به دلیل وجود تانین با خاصیت منقبض کنندگی در این میوه‌ها می‌باشد که مسئول منقبض شدن و جمع شدن بافت‌های درون دهان است این عمل تانین ترشح مایعات بدن را کم می‌کند که اولین مرحله درمان پس از ابتلا به اسهال و اسهال خونی است زغال اخته، با خاصیت منقبض کنندگی‌ خود، کار منقبض کردن ماهیچه‌های بدن و بافت‌ها، به‌خصوص زمانی که فرد دچار خونریزی شده‌است، را انجام می‌دهد. از این خاصیت زغال‌اخته برای درمان دردها و مشکلات شکمی، تب و وبا نیز استفاده می‌شود.

نیرو بخشی عالی:

میوه‌ زغال‌اخته دارای خواص نیروبخش و تقویت‌کننده نیز می‌باشد که این مقوی بودنش به مقادیر بالای مواد معدنی موجود در آن نسبت داده می‌شود. این میوه‌ها غنی از مس، کلسیم، منگنز، پتاسیم و روی هستند علاوه بر این مواد معدنی ضروری، زغال اخته منبعی فوق‌العاده از سدیم نیز می‌باشد مصرف این میوه و فرمولاسیون درمانی تولید شده از آن به تسریع بهبود بیماری‌های گوناگون و بازگشت به سلامت طبیعی بعد از بیماری کمک می‌کند. برای نمونه، آب زغال‌اخته می‌تواند باعث تسریع بهبود اسهال شدید شود .

خواص زغال اخته برای کبد:

تحقیقات متعددی برای پیدا کردن خواص سلامتی مصرف زغال‌اخته انجام شده‌است. نتایج این تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف منظم این میوه به حفظ عملکرد کبد کمک می‌کند .

ضد باکتری و ضد ویروسی:

زغال‌اخته همچنین دارای قدرت ضد باکتری و ضد ویروس می‌باشد. این عقیده وجود دارد که این میوه به علت داشتن سطوح بالای ویتامین C، که عامل طبیعی بسیار قدرتمند ضد ویروسی، ضد باکتریایی و ضد التهابی می‌باشد، برای پیشگیری از سرماخوردگی و آنفولانزا نیز عالی است البته اگر می‌خواهید که از تمام این خواص زغال‌اخته بهره ببرید، باید آن را به صورت تازه مصرف کنید زیرا پختن و در واقع گرما دادن به آن محتوای ویتامین C آن را تخریب می‌کند .

تب بر:

این میوه یک تب‌بر است که به کم‌کردن اثرات تب و پایین آوردن دمای بدن به حالت طبیعی‌اش کمک می‌کند به صورت کلی افزودن زغال‌اخته به رژیم‌غذایی‌، باعث سالم‌تر شدن رژیم غذایی می‌شود، چرا که حاوی مقادیر قابل توجهی ویتامین و موادمعدنی است زغال‌اخته نه تنها به سلامت کبد و کلیه‌ها کمک می‌کند، بلکه مصرف آن می‌تواند موجب کمک به آزادسازی موکوس از مجاری معده و روده و پاکسازی بدن از عفونت‌ها شود از طرفی هم مصرف زغال‌اخته تازه و پخته‌نشده، ورود آنتی‌اکسیدان‌ها به بدنمان را افزایش می‌دهد این میوه خوشمزه به عنوان یک آنتی‌هیستامین و ضد دیابت طبیعی نیز عمل می‌کند .

کمک به درمان عفونت دستگاه گوارش:

یکی دیگر از خواص زغال اخته درمان اسهال ناشی از عفونت است. این عارضه در اثر ایجاد عفونت در دستگاه گوارش به وجود می‌آید، در چنین شرایطی مدفوع شکل آبکی پیدا کرده و فرد به طور مداوم به دستشویی می‌رود و بدنش دچار کم آبی می‌شود. مصرف زغال اخته یکی از بهترین روش‌های درمان خانگی اسهال به شمار می‌آید. زغال اخته دارای ماده‌ای به نام تانین است، این ماده باعث می‌شود تا زغال اخته خاصیت منقبض کنندگی داشته باشد. بعد از خوردن زغال اخته بافت‌های بدن منقبض شده و دفع مایعات از بدن کاهش می‌یابد. برای درمان اسهال یک قاشق سوپخوری زغال اخته را به همراه یک لیوان آب به مدت ۵ دقیقه بجوشانید. سپس ۱۵ دقیقه دیگر صبر کنید تا دم بکشد. این جوشانده را صاف کرده و روزانه ۲ تا ۶ لیوان بنوشید تا بهبود یابید .

نحوه مصرف زغال اخته خشک:

استفاده از چای زغال اخته نیز به این منظور مفید است. تعدادی میوه خشک زغال اخته را در مقداری آب جوش ریخته و اجازه دهید دم بکشد. نوشیدن روزانه یک تا دو تا فنجان از این چای برای لاغری مفید است همچنین امروزه در بازار بسته های آماده زغال اخته به فروش میرسد. البته توجه داشته باشید، برای لاغری و داشتن اندام مناسب مصرف زغال اخته و سایر گیاهان دارویی با خاصیت چربی سوزی کافی نیست و بهترین کار این است که این گیاهان را در چهارچوب یک رژیم غذایی متعادل و متنوع گنجانده و از تحرک بدنی غافل نشوید تا بتوانید سریع به نتیجه مطلوب خود در داشتن یک وزن ایده‌آل برسید .

عوارض خوردن زغال اخته:

در افرادی که خون رقیق دارند و دارو هایی مانند وارفارین استفاده می کنند ممکن است با ترکیبات زیست فعال واکنش نشان دهد و باعث مشکلات شدید خونریزی شود. اگر در معرض بیماری های خونی قرار دارید و یا دچار مشکلات قلبی شدید، با پزشک مشورت کنید .

کمک به تشکیل سنگ کلیه:

به دلیل سطوح بالای اکسالیت زغال اخته ممکن است با کلسیم موجود در بدن واکنش نشان دهد تا رسوبات (سنگ ها)، به ویژه در کلیه ها شکل دهد. این ممکن است در صورتی اتفاق بیفتد که مقادیر زیادی از عصاره زغال اخته یا خودش خورده شود. بنابراین توصیه نمی کنیم بدون توصیه پزشک زغال اخته استفاده کنید .

دیابت:

اگر دیابت داشته باشید و به طور منظم زغال اخته خشک (و یا شیرین) بخورید، در معرض خطر ابتلا به قند خون قرار می گیرید. این ها حاوی قندها هستند که سطح گلوکز خون را افزایش می دهند و ممکن است شرایط را بدتر کنند .