آويشن گياهي است با نام علمي (Thymes) و به خانواده نعناعيان تعلق دارد. آویشن درختچه‌ای کوتاه و پرشاخه است که برگهای نازک و متقابل دارد. دارای گل‌هایی سفید چتری و منفرد است منشأ پيدايش اين گياه حوزه درياي مديترانه است. آويشن گياهي مقاوم، بوته‌اي و چندساله است که با گل‌هایی به رنگ صورتي و بنفش در طبيعت ديده ميشود و زنبورهاي عسل را مجذوب خود ميکند. آويشن برگهايي کوچک با کرکهاي ريزي، ميوه هايي بسيار کوچک و به رنگ قهوهاي تيره که درون آن ۴ دانه وجود دارد. برگهاي لوزي شکل آويشن به صورت متقابل بر روي ساقه هاي آن قرار گرفته اند. اين گياه، بويي مطبوع و طعمي تيز دارد که از قديم هم به عنوان دارو و هم براي معطر کردن غذا، خوشبو کردن بدن، دهان، پاها و... از آويشن استفاده ميشده است. مصريان نيز اجساد خود را با آن موميايي ميکردند. امروزه نيز آويشن را به عنوان گياهي معطر مي شناسند. عطر اين گياه به قدري مشامه نواز است که از آن در صنايع آرايشي و بهداشتي در تهيه کرم، لوسيون، دهان‌شويه، خميردندان، عطر و... استفاده مي کنند
در اسناد علمي اين گياه با عناويني مختلف به چشم مي خورد. در کتب طب سنتي اين گياه به نام هاي حاشا، اوشن و صعترالحمير ديده مي شود. در مناطق مختلف کشور اين گياه به نام هاي گوناگون خوانده مي شود. براي مثال در زبان کردي جعتري، آنخ، آزوه و يا هه زوه؛ در زبان گيلکي به «پلنگ مشک»، در زبان ترکي کهليک اوتو، کهليک اوتي و يا کاکله اوتي و در زبان لري «اوشوم» ناميده مي شود. مناطق ديگر ايران نيز آن را با نام هاي صعتر، زعتر، اوشن، اشمه کوهي، سي سنبر و يا سوسنبر بيان مي کنند
گونه‌های مختلفی از آن در کوهستان‌های ایران بویژه در کوه پایه‌های شهرستان فریدونشهر و همچنین در شهرستان اقلید (با نام آویشن شیرازی می‌روید. در همدان به آن آزربه و در کوخرد هرمزگان به آن اَوشُه می‌گویند از گلها ، برگها و روغن آویشن برای درمان طیف وسیعی از علائم و مشکلات استفاده شده است. این موارد شامل اسهال، درد معده، آرتروز و گلودرد است در یونان باستان از آن به عنوان بخور در معابد استفاده می شد و آن را به آب حمام اضافه می کردند رومی ها از آویشن کوهی به عنوان یک طعم دهنده برای پنیر و نوشیدنی های الکلی استفاده می کردند. بقراط از آویشن برای درمان بیماری های تنفسی استفاده می کرد این گیاه، به طور محدود و برای تهیه‌ی داروها، در ایران کشت می‌گردد
طبع آویشن گرم و خشک است. امروزه آویشن به شکل های آویشن تازه و آویشن خشک، چای و دمنوش آویشن، روغن آویشن و عرق آویشن استفاده می شود. آویشن حاوی مقادیر بالای تیمول که خواص ضد عفونی کننده دارد و کارواکرول که خواص ضد باکتریایی دارد می باشد
دمنوش آویشن به هضم غذا کمک می‌نماید و ضد سرفه و خلط آور است و در برونشیت، سیاه سرفه و التهاب دستگاه تنفس فوقانی استفاده می‌گردد. دم کرده آن برای سکسکه، دل پیچه، قطره قطره ادرار کردن، خرد کردن سنگ مثانه و تسکین دردهای قاعدگی بسیار نافع است. اگر ۵ تا ۱۰ گرم آویشن را در یک لیتر آب‌جوش دم کرده و با کمی عسل به بیماران مبتلا به تنگی نفس و کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک دهیم، موثر واقع خواهد شد. برای جلوگیری از ریزش مو ۲۰ گرم گیاه آویشن را در یک لیتر آب جوشانده آن را هر چند روز یک بار به سر بمالید
اگر به بیماری دیابت مبتلا باشید ، شاید بتوان گفت بدون شک با خواص آویشن آشنایی دارید امروزه با توجه به رشد طب سنتی و آموزه های آن اغلب افراد با گیاهان درمان کننده دیابت آشنا هستند که آویشن نیز مانند زردچوبه از مهم ترین گیاهانی است که به درمان سریع دیابت کمک می کند طبق گفته محققان 70 نوع از ماده های تشکیل دهنده این گیاه خواص ضد دیابت دارند و با این بیماری مبارزه می کنند .تایمس یا آویشن شامل ۷۵ نوع ماده‌ی گیاهی شیمیایی ضد دیابت است و عطر دلپذیر آن هر غذایی را بی‌نظیر می‌کند. آویشن از سیتوکین‌های مبارز کننده با التهاب حمایت کرده و به سلول‌های ایمنی خاصی موسوم به ماکروفاژها، در ترشح عواملی که التهاب را از بین می‌برد کمک می‌کند
به هیچ عنوان از مصرف آویشن خودداری نکنید عطر مناسب آن بهانه خوبی برای استفاده در اغلب غذاهاست اما اگر با طعم آن مشکل دارید مقدار کمی از آن نه باعث برگشت طعم غذا می شود و نه عطر غذا را تغییر می دهد پس دیگر بهانه ای برای استفاده نکردن از آن وجود ندارد .در مجموع، مصرف گیاهان دارویی توسط بیماران دیابتی تحت هیچ شرایطی نباید بدون نظر تیم پزشکی انجام شود. این گیاهان دارویی نباید جایگزین داروهای ضددیابت یا انسولین در بیماران دیابتی شود چرا که اولا اثر این گیاهان بر کاهش قندخون خفیف است و ثانیا از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده و ثالثا ممکن است با دیگر داروهای مورد استفاده بیماران تداخل داشته باشند. همچنین عوارض و اثرات مصرف طولانی مدت این گیاهان ناشناخته است. در حال حاضرهیچ گونه توصیه ای علمی در ارتباط با مصرف آن ها وجود ندارد
