مطالعه ای که در سال ۲۰۲۰ در نیچر منتشر شد، توضیحی بالقوه در مورد چگونگی تأثیر استرس بر رنگ موی افراد را نشان میدهد. محققان در این روش از موشها برای تعیین اینکه آیا استرس میتواند باعث خاکستری شدن موها شود، استفاده کردند. آنها سه گروه داشتند که هر کدام در معرض سطح متفاوتی از استرس بودند. تمام موش ها ریزش مو و افزایش سفیدی مو را نشان دادند. این مطالعه مشخص کرد که نورآدرنالین (نوراپی نفرین) علت اصلی بروز سفیدی مو در موش ها بوده است.
هنگامیکه استرس دارید، بدن شما با آزاد کردن انتقال دهنده عصبی، نورآدرنالین به عنوان بخشی از واکنش ” جنگ یا گریز ” شما پاسخ میدهد. در شرایط عادی، سلول های بنیادی تولید کننده رنگدانه تا زمانی که رشد موهای جدید رخ ندهد، غیرفعال میمانند.
با این حال، نورآدرنالین این سلول های بنیادی را خیلی زود فعال میکند و باعث دور شدن آنها از ذخایر رنگی فولیکول مو میشود. با کاهش میزان تبدیل سلول های بنیادی به سلول های رنگدانه یا ملانوسیت، ملانین کمتری در تولید میشود. هر مویی که بعد از کاهش سطح ملاتونین رشد کند، فاقد رنگ و سفید خواهد بود.
برخی بررسی هایی که ارتباط بین استرس و سفیدی مو را ارزیابی کرده اند نشان داده اند که استرس شغلی یا خانوادگی ممکن است در خاکستری و یا سفید شدن موها موثر باشد.
اما، برخی تردید ها در مورد نتایج این بررسی ها وجود دارد، از جمله:
بررسی بر روی حیوانات و انسان با هم فرق دارند. اما اغلب تکرار مطالعات پزشکی روی حیوانات در انسان ها غیرممکن است.
تفاوت زیادی بین استرس حاد و طولانی مدت (مزمن) وجود دارد. استرس حاد تجربه شده توسط موش ها در این مطالعه از نوع استرس مزمنی نیست که بیشتر انسان ها هنگام توضیح موهای خاکستری به آن فکر میکنند. البته، طراحی یک مطالعه روی موش که استرس مزمن انسان مانند ترافیک روزانه، یک شغل چالش برانگیز یا مشکل رابطه را شبیه سازی کند، آسان نیست.
همه استرس های حاد یکسان نیستند. به هیچ وجه مشخص نیست که موشهای استرس حاد پس از تزریق رزینی فراتوکسین و خاکستری شدن خز آنها در عرض چند روز برای روشی که انسانها استرس را تجربه میکنند یا خاکستری میشوند، قابل استفاده باشد.
اما باید به این نکته توجه داشته باشید که بیشتر بررسی ها بر روی موش انجام شده است. بنابراین، رابطه بین استرس و سفیدی زودرس مو در انسان ها هنوز نیاز به بررسی بیشتر دارد.
مدیریت استرس حتی بدون تاثیر آن بر روی سفیدی موها میتواند در روند سلامتی شما اثرات زیادی داشته باشد. علاوه بر آن میتوانید برای جلوگیری از سفیدی زودرس موهای خود از راهکارهای زیر استفاده کنید:
یک رژیم غذایی متعادل را حفظ کنید: رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات و ماهی و چربی های اشباع شده و غذاهای فرآوری شده کم میتواند مواد مغذی، ویتامین ها و مواد معدنی ضروری کافی برای موهای سالم شما را تامین کنند. ثابت شده است که خوب غذا خوردن به کاهش اثرات پیری و رفع استرس کمک میکند.
فعال بمانید: ورزش منظم برای خلق و خو و بدن شما مفید است. فعالیت بدنی میتواند به کاهش استرس، افسردگی و اضطراب و افزایش عزت نفس کمک کند.
ایمنی در برابر نور خورشید را تمرین کنید: اشعه ماوراء بنفش خورشید میتواند باعث ریزش مو و کاهش رنگدانه شود. پوشیدن کلاه، پوشاندن، استفاده از کرم ضد آفتاب و محدود کردن زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند از آسیب موها پیشگیری کند.
وقت خود را با عزیزان بگذرانید: تماس منظم با دوستان و خانواده میتواند برای سلامت عاطفی و ذهنی شما معجزه کند. برقراری روابط اجتماعی میتواند در روند بهبود سلامت روان، محافظت در برابر افسردگی و کاهش خطر مرگ و میر تا حدودی موثر باشد.
نگرانی در مورد موهای خاکستری اثر معکوس دارد زیرا هر چه بیشتر استرس داشته باشید، احتمال سفیدی موهای شما بیشتر میشود.
در حالی که استرس مزمن ممکن است عواقب منفی برای سلامتی داشته باشد، افراد مختلف به استرسهای یکسان واکنش متفاوتی نشان میدهند. در واقع، تعریف استرس تا حدودی ممکن است سخت باشد. چیزی که برای یک نفر وحشتناک و ناخوشایند است (مثلاً سخنرانی در جمع) احتمال دارد برای شخص دیگری هیجان انگیز و انرژی زا باشد. برهمین اساس تشخیص خود استرس میتواند چالش برانگیز باشد.
اگر متوجه شدید که موهایتان بدون هیچ تغییر عمده ای در سبک زندگی یا روال خود سفید میشود، لطفا با پزشک خود مشورت کنید تا علت اصلی و احتمالی آن را تشخیص دهد و راهکارهای درمانی مناسب را تجویز کند. علاوه بر آن یادگیری راهکارهای مدیریت استرس میتواند تاثیر بسیار زیاد در روند پیشگیری از بروز عوارض احتمالی استرس در بدن داشته باشد.
سفید و یا خاکستری شدن موها در اکثر مواقع دائمی است. وقتی دیگر سلول های رنگدانه ای در فولیکول مو وجود نداشته باشد، ملانین تولید نمیشود و اثر کمبود آن دائمی است. با این حال، یک مطالعه منتشر شده نشان داد که خاکستری شدن ممکن است برای برخی افراد برگشت پذیر باشد.
در یک بررسی صورت گرفته از شرکت کنندگان خواسته شد تا سطح استرس خود را در یک دفترچه روزانه به صورت هفتگی ارزیابی کنند. یک اسکنر با وضوح بالا برای بررسی تارهای مو و مشاهده تغییرات کوچک در رنگ استفاده شد. تغییرات در مو با ثبت شده در خاطرات استرس مقایسه شد. نتایج این بررسی نشان داد که برخی از موهای خاکستری با کاهش سطح استرس فرد به رنگ طبیعی خود بازگشتند.
همچنین مطالعهای در سال ۲۰۲۰ روی موشها نشان داد که خاکستری شدن ناشی از استرس فرآیندی غیرقابل برگشت است که به دلیل از بین رفتن سلولهای بنیادی در فولیکولهای مو ایجاد میشود. با این حال، محققان معتقدند که این فرآیند باید در انسان متفاوت باشد.
پروفسور رالف پاوس از دانشکده پزشکی دانشگاه میامیمیلر میگوید: «داده های ما نشان میدهد که خاکستری شدن در افراد برگشت پذیر است و مکانیسم متفاوتی را نشان میدهد».این تیم سطوح هزاران پروتئین را در موها مورد مطالعه قرار دادند و ۳۰۰ پروتئین را یافتند که با از دست دادن رنگدانه مو تغییر میکردند. آنها معتقدند که این تغییرات توسط میتوکندری ایجاد میشود، ساختارهای داخل سلول که بیشتر انرژی آن را تولید میکنند.