آیا فروکتوز برای بیماران دیابتی بی خطر است
فروکتوز سال هاست به عنوان یک شیرین کننده طبیعی در بسیاری از محصولات غذایی استفاده میشود. اما همیشه این سؤال مهم مطرح است: آیا فروکتوز برای بیماران دیابتی بی خطر است ؟ برای پاسخ دقیق، ابتدا باید ساختار فروکتوز، نحوه جذب آن و تأثیرش بر قند خون را بشناسیم.
فروکتوز یک نوع قند ساده (مونوساکارید) است که بهصورت طبیعی در میوهها، برخی سبزیجات، عسل و حتی برخی دانهها وجود دارد. تفاوت اصلی فروکتوز با گلوکز در موارد زیر است:
پاسخ کوتاه: هم بله و هم خیر.
در مقادیر کم و بهصورت طبیعی (مثلاً از راه میوههای کامل)، فروکتوز میتواند کمتر از گلوکز قند خون را بالا ببرد.
اما مصرف زیاد فروکتوز، خصوصاً فروکتوز صنعتی یا شربت ذرت پر فروکتوز (HFCS)، ممکن است برای بیماران دیابتی خطرناک باشد.
بنابراین بیخطر بودن فروکتوز کاملاً به نوع مصرف و مقدار آن بستگی دارد.
مصرف زیاد فروکتوز (خصوصاً فروکتوز افزوده شده) میتواند باعث مشکلات زیر شود:
فروکتوز در کبد تبدیل به چربی میشود و مصرف بیش از حد آن میتواند باعث:
شود.
دریافت زیاد فروکتوز میتواند در درازمدت مقاومت انسولینی را تشدید کند.
فروکتوز هورمون لپتین (هورمون سیری) را تحریک نمیکند؛ بنابراین ممکن است فرد سریعتر گرسنه شود.
به دلیل تبدیل سریع فروکتوز به چربی، مصرف زیاد آن با چاقی شکمی مرتبط است.
مصرف کنترلشده و طبیعی فروکتوز فوایدی نیز دارد:
فروکتوز نسبت به گلوکز تأثیر سریع و شدیدی بر قند خون ندارد.
در میوه ها، فروکتوز همراه با فیبر، ویتامین ها و آنتی اکسیدانها وارد بدن میشود.
میوه های کم فروکتوز میتوانند گزینهای سالم برای کنترل قند خون باشند.
بله، اما فقط زمانی که:
|
ویژگی |
فروکتوز |
گلوکز (قند معمولی) |
|
محل جذب |
کبد |
تمام سلولهای بدن |
|
شاخص گلیسمی |
پایین |
بالا |
|
نیاز به انسولین |
کم |
زیاد |
|
سرعت افزایش قند خون |
آهسته |
سریع |
|
خطر چربی کبد |
بالا در مصرف زیاد |
کمتر |
فروکتوز طبیعی
فروکتوز افزوده شده (غیر طبیعی)
این نوع برای دیابتیها مناسب نیست و در موارد زیر یافت میشود:
زیرا فروکتوز مستقیماً وارد سلولهای بدن نمیشود و ابتدا به کبد میرود و آنجا تجزیه میشود.
همچنین برای ورود به سلولها به انسولین بسیار کمی نیاز دارد.
به همین دلیل در کوتاهمدت افزایش ناگهانی گلوکز خون ایجاد نمیکند.
بهطور کلی توصیه میشود:
این میوهها فروکتوز کمتر و شاخص گلیسمی پایینتری دارند:
اگر منظور فروکتوز افزوده شده باشد، پاسخ خیر است.
مصرف زیاد فروکتوز میتواند:
را بهدنبال داشته باشد.
اما فروکتوز طبیعی موجود در میوهها، به دلیل فیبر بالا و جذب آهسته، اثر مثبت در کنترل اشتها و وزن دارد.
فیبر میوه باعث کاهش سرعت جذب فروکتوز میشود.
مثلاً:
سیب + بادام
توتفرنگی + ماست یونانی
این ترکیبها اوج قند خون را کاهش میدهند.
از خوراکیهای صنعتی شیرینشده دوری کنید.
حتی بهترین میوهها نیز باید در حد 1 تا 2 واحد در هر وعده مصرف شوند.
فروکتوز در مقدار مناسب و به شکل طبیعی (از طریق میوهها) میتواند برای بیماران دیابتی بیخطر و حتی مفید باشد. اما مصرف زیاد فروکتوز افزوده شده و مواد غذایی فرآوریشده میتواند باعث افزایش چربی کبد، مقاومت انسولینی و چاقی شود.دیابتیها باید فروکتوز را مدیریت کنند، نه اینکه کاملاً حذف یا بیرویه مصرف کنند. بهترین توصیه این است: فروکتوز طبیعی، کم، همراه غذا، و همیشه تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه.
برای ثبت نظر، لطفاً وارد حساب کاربری خود شوید.
